Θα έρθει μια καλύτερη εποχή, κατά την οποία οι άνθρωποι θα αγαπιούνται περισσότερο.

Θα έρθει μια καλύτερη εποχή, κατά την οποία οι άνθρωποι θα αγαπιούνται περισσότερο... Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς 

Όταν έρθει αυτή η εποχή, τότε θα αρχίσει η αγάπη ανάμεσα στους ανθρώπους. Μα όσο μακριά και αν είναι αυτή η εποχή, βρίσκεται καθ΄οδόν και θα έρθει

Αγαπάτε τους φίλους σας

Η αγάπη προς τους φίλους είναι ακριβή. Εγώ μιλώ για την αληθινή, θεία αγάπη. Βοήθησε το φίλο σου για το καλό - και ζήτησε τη βοήθειά του για το καλό - μόνον αυτό μπορεί να ονομαστεί πραγματική φιλική αγάπη.

Επιθυμώ το φίλο όχι για να κολακεύει τις αδυναμίες μου και να σκεπάζει και να δικαιολογεί τα λάθη μου αλλά, αντίθετα, να με διορθώνει στο κακό και να με υποστηρίζει στο καλό.

Τέτοια φιλία είναι καθαρτήριο, στο οποίο ο άνθρωπος καθαρίζεται από τις άγριες και χαμηλές συνήθειες και διαθέσεις. Η φιλία είναι πιο απαραίτητη στην ψυχή παρά στο σώμα. Στη θλίψη η σκέψη του φίλου φέρνει ευχάριστη όψη στο πρόσωπο. Στο νεκρικό κρεβάτι η παρουσία του φίλου ομορφαίνει το πρόσωπο του θανάτου. Η φιλία είναι πάντοτε η ζωοδότρα πνοή του αγγέλου που μας παρακολουθεί στη ζωή, που μας σηκώνει όταν πέφτουμε και μας εμπνέει όταν αποδυναμωνόμαστε.

Ανάλογα με το είδος της αγάπης που προσφέρει ένας άνθρωπος στους φίλους του τέτοιους φίλους θα βρει. Ο καθένας έχει το φίλο που του αξίζει. Ανάλογα με την ποιότητα ή το μέγεθος της θυσίας βρίσκονται οι φίλοι. Θα πρέπει να απαρνηθώ οτιδήποτε ευτελές για να μπορέσω να έχω για φίλο εκείνον που το ύψος της ψυχής του μ΄αρέσει. Και πρέπει να αποβάλω τον εγωισμό αγαπώντας έναν μη εγωιστή φίλο. Και πρέπει να αποβάλω τη θηριωδία αγαπώντας έναν ευγενή φίλο.

Η φιλία είναι σχολείο. Ό,τι είδους είναι η φιλία τέτοιου είδους είναι και το σχολείο. Κάποιον η φιλία τον ανεβάζει στον ουρανό και άλλον τον τραβά στην κόλαση. Φιλίες οι οποίες είναι συνωμοσία ενάντια στο καλό υπάρχουν αρκετές. Τέτοιες φιλίες υπάρχουν πολλές και στο περιβάλλον μας. Φίλοι μπορούν να γίνουν κι εκείνοι που ούτε γνωρίζονται ούτε σέβονται ούτε θυσιάζονται ο ένας για τον άλλον. Φίλοι μπορούν να γίνουν άνθρωποι διαφορετικής ψυχοσύνθεσης για το κέρδος. Φίλοι γίνονται άνθρωποι διαφορετικών αρχών όχι λόγω των αρχών αλλά για τον πλούτο. Λόγω ειδικού καθεστώτος για να πάρουν άδεια εργασίας και λόγω προμηθειών, λόγω πλιάτσικου και κλοπής.

Φίλοι συχνά αποκαλούνται προσωρινά και εκείνοι που στο βάθος της ψυχής τους περιφρονούν ο ένας τον άλλον. Χαμογελούν ο ένας στον άλλον συχνά εκείνοι που με χαμόγελα καταπιέζουν ξεσπάσματα μίσους ο ένας για τον άλλον. Αχ αυτά τα φιλικά χαμόγελα! Συχνά σημαίνουν αυλαία πάνω από την κόλαση. Φίλοι γίνονται συχνά άνθρωποι λόγω δειλίας, συχνά από φόβο του ενός προς τον άλλον, πολλές φορές από ματαιοδοξία, συχνά λόγω του ότι βαριούνται. Αυτή είναι πρόσκαιρη και συμφεροντολογική φιλία - το μεγαλύτερο ζιζάνιο που μεγαλώνει στη γη και η μεγαλύτερη ντροπή των ανθρώπων.

Είναι λοιπόν περίεργο που οι άνθρωποι δεν αγαπούν τους εχθρούς τους, όταν δεν ξέρουν να αγαπούν ούτε τους φίλους τους; Είναι παράξενο να μην μπορεί να διαβάσει βιβλία το παιδί που δεν έμαθε την αλφάβητο; Πώς μπορεί να αγαπήσει ο άνθρωπος τον απόμακρό του, όταν δεν μπορεί να αγαπήσει τον πλησίον του; Πώς μπορεί ο Σέρβος να αγαπήσει τον Γερμανό, όταν ο Σέρβος δεν έμαθε να αγαπά το Σέρβο; Πώς οι μη γνωρίζοντες τον Θεό Ιάπωνες να αγαπήσουν τους χριστιανούς Ρώσους, όταν οι Ρώσοι δεν αγαπούν ο ένας τον

Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>

ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ «ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΤΑΡΙΟΝ»

ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ

«ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΤΑΡΙΟΝ»

                        

ΔΗΛΑΔΗ  ΒΙΒΛΙΟ ΨΎΧΩΦΕΛΕΣΤΑΤΟ  ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΕΙ

   Σύντομη διδασκαλία πρός τόν Πνευματικό πώς νά έξομολογή μέ βοηθό τούς Κανόνες τού άγίου Ίωάννου τού Νηστευτού έξηγημένους μέ άκρίβεια, γλαφυρή συμβουλή πρός τόν μετανοούντα πώς νά έξομολογήται, όπως πρέπει καί λόγο ψυχωφελή περί μετάνοιας.

 

 Άπόδοσις στην Νεοελληνική ύπό      

 Βενεδίκτου Ίερομονάχου Αγιορείτου (2η,Έκδοσις)

                              

  Έκδοσις   Συνοδία Σπυρίδωνος Ίερομονάχου Ιερά Καλύβη 

«'Άγ. Σπυρίδων Α» Νέα Σκητη Άγ. Όρους 2013

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ

    Μετά άπό ώρισμένες έκδόσεις των έργων τού άγιου Νικοδήμου τού Αγιορείτου στήν Νεοελληνική καί τήν άμεση άποδοχή τού έργου, προβαίνουμε, μέ τήν χάρι τού Θεού καί κατόπιν παρακλήσεως έν Χριστώ άδελφών, στήν έκδοσι τού Έξομολογηταρίου μέ άπόδοσι στήν Νεοελληνική.

    Καί αύτό, διότι μετά τήν έπιβολή πρό τινων έτών τής Νεοελληνικής καί δή τού μονοτονικού συστήματος στήν χώρα μας, οί νεώτεροι άδυνατούν νά κατανοήσουν τά ώραιότατα κείμενα τών Πατέρων τής Έκλησίας μας.

    Γι’ αύτό τόν σκοπό έκδώσαμε τά όσα έργα τού Αγίου Νικοδήμου έχουν έκδοθή άπό τήν ταπεινή Συνοδία μας μέ κύριο σκοπό τήν ώφέλεια τού Ορθοδόξου Χριστιανικού πληρώματος.

                          * * *

    Μετά τήν περάτωσι τής έργασίας του στά συγγράμματα τού Αγίου Συμεών τού Νέου Θεολόγου, ό Άγιος Νικόδημος, άσχολήθηκε μέ τήν σύνταξι «Έξομολογηταρίου», εντελώς άγνώστου μέχρι τότε στήν Εκκλησία. Στό βιβλίο αύτό ό Άγιος Νικόδημος άποδείχθηκε μέγας ψυχολόγος, δεινός έρμηνευτής τών ’Επιτιμίων τών Ιερών Κανόνων, πατρικώτατος κήρυκας τής μετάνοιας, ποταμός στίς γνώσεις περί έπιτιμίων καί κανόνων, ’Ιατρός Μοναζόντων, Λαϊκών, Ιερωμένων, έμπειρότατος, προσφφόμεανος ώς άδελφός, ώς πατέρας, ώς υιός, συζητώντας μέ μτγάλη πειστικότητα καί έπιχαρηματολογία μέ τόν Πνευματικό ή τόν μετανοούντα. Είναι τόσο γλυκύς καί κατανυκτικός στήν άνάπτυξι τού Μυστηρίου πφί μετανοίας καί έξομολογήσεως, ώστε καί τούς άδιάφορους νά διεγείρη πρός μετάνοια.

  

 

 Ή καρποφορία τού «Έξομολογηταρίου» ύπήρξε πάρα πολύ άποτελεσματική. Όπως άναφέρει ό βιογράφος του Εύθύμιος «Όλοι οί πληγωμένοι άπό τίς άμαρτίες άφηναν τούς Αρχιερείς καί Πνευματικούς καί έτρεχαν στόν ρακενδύτη Νικόδημο, γιά νά βρούν τήν θεραπεία τους καί παραμυθία τών θλίψεών τους· όχι μόνον άπό τά Μοναστήρια καί τίς Σκήτες καί τά Κελλιά, άλλά καί πολλοί χριστιανοί έρχονταν άπό διάφορα μέρη γιά νά δούν καί παρηγορηθούν στίς θλίψεις τους άπό τόν Νικόδημο...».

    Ή συναναστροφή του μέ πλήθη άμαρτωλών όλων τών τάξεων άνέδειξε τόν Όσιο πνευματικό καθοδηγητή καί ιατρό μοναδικό. Πόσο έμπειρος ήταν! Γνώριζε, μέ τήν χάρι τού Θεού, όλες τίς λεπτομέρειες τής άμαρτίας, όπως καί οί Άγιοι Πατέρες. Προλάμβανε τά μεγάλα μέ τήν θεραπεία τών κινήσεων τής άμαρτίας, άνέλυε τά αίτια, ευρισκε τίς πηγές τών παθών. Είναι ένας μοναδικός λαϊκός Πνευματικός Έξομολόγος. Είναι ενήμερος σέ όλα τά είδη καί τούς τρόπους θεραπείας. Φιλάνθρωπος, αύστηρός, έπιεικής, πότε συγχωρεί, πότε δεσμεύει, πάντα μέ άγάπη καί μέ διάκρισι. Συνεδύαζε τόν Πνευματικό πατέρα μέ τόν νομομαθή τής ’Εκκλησίας, συνέπλεκε τήν άγάπη μέ τήν τέχνη. "Εχει έτοιμα στόν νού του ρητά άγιογραφικά καί Πατερικά, κατάλληλα γιά κάθε περίστασι. Οί ύποσημειώσεις του άποτελούν τό μισό βιβλίο. ’Εδώ βρίσκεται τό πέλαγος τών Κανονικών του γνώσεων. Έχει ύπ’ όψι του όλους τούς Ερμηνευτές. Τίποτε δέν τού διαφεύγει. Συνέχεια παραπέμπει στούς Ιερούς Κανόνας, ώστε μέ τό κύρος τους νά πείση τούς Πιστούς.

  

 Τό «Έξομολογητάριον» άποτελεί συλλογή τών 38 Κανόνων τού Αγίου Ίωάννου τού Νηστευτού καί τών 17 ’Επιτιμίων του, τά όποια βρίσκονταν στις Βιβλιοθήκες τών Ιερών Μονών. Τούς Κανόνες αύτούς ερμηνεύει. Περιλαμβάνει Πρόλογο, όπου καθορίζει τά καθήκοντα τών Πνευματικών καί ύποδεικνύει τούς κόπους, τούς όποίους οφείλουν νά καταβάλουν γιά τήν διάσωσι τών λογικών προβάτων. «Διά νά συμβοηθήσωμεν», λέει, «εις τόν μέγαν τούτον κόπον τών Πνευματικών, έπεμελήθημεν νά συνάξωμεν άπό διαφόρους Πατέρας τήν παρούσαν Βίβλον». Καί στρεφόμενος πρός τούς Πνευματικούς γράφει: «Δεχθήτε, λοιπόν, ώ Σεβασμιώτατοι Πνευματικοί, μετά πατρικής εύμενείας τό μικρόν τούτο Βιβλιάριον καί, άναγινώσκοντες καί βοηθούμενοι, μή παύσητε άπό τού νά δέησθε τού Θεού ύπέρ τών άμαρτωλών ψυχών έκείνων, όπου έκοπίασαν εις τούτο....Έρρωσθε».

    Ακολουθεί μεγάλης έκτάσεως διδασκαλία πρός τόν Πνευματικό γιά τά προσόντα, πού πρέπει νά έχη καί τίς άρετές. Αναπτύσσει τήν έξέτασι τού μετανοούντος μέ βάσι τίς δέκα έντολές. 'Υποδεικνύει στόν Πνευματικό, πώς νά έξετάζη τίς περιστάσεις τής τελέσεως τής άμαρτίας, τό ποιος άμάρτησε, σέ τί, γιατί, πού, πώς, πότε, πόσες φορές, ποιά ήταν ή πνευματική του κατάστασις καί ποιά ήταν ή συμπεριφορά του μετά τήν άμαρτία. Στήν συνέχεια εισέρχεται στά έσώτερα, στό έσωτερικό θέατρο τών λογισμών τού έξομολογούμενου, όπου διδάσκει τί είναι οί λογισμοί, τά είδη τους, τήν προέλευσί τους, τόν τρόπο θεραπείας τους.

    Μισούσε πάρα πολύ τήν άμαρτία, όπως φαίνεται μέσα στό παρόν βιβλίο. Σέ όλο του τό «Έξομολογητάριον» ή άγωνία του είναι νά πείση τόν χριστιανό νά μισήση τήν ά μαρτία, άλλοτε μέ τόν φόβο τής κολάσεως καί άλλοτε μέ τήν έπαγγελία τών άγαθών στήν αιωνιότητα..

    Τί ήταν ή άμαρτία γιά τόν 'Άγιο, μάς τό λέει στό «Έξομολογητάριον»: «... Όσο άπειρες είναι οί τελειότητες καί τά ιδιώματα τού Θεού καί όσα είναι τά χαρίσματα, τά φυσικά, τά ύπερφυσικά, τά κοινά, τά μερικά, τά κρυφά, τά φανερά, τά όποια έχάρισεν ό Θεός εις εσένα τόν άνθρωπον, τόσον άπειρος είναι ή κακία τής άμαρτίας σου άνθρωπε, ή όποια καταφρονεί καί ένυβρίζει ταΰτα πάντα... Έλεγε μία παρθένος, ότι άν καθ’ ϋπόθεσιν ήτο έμπροσθεν της ένα πέλαγος άπό φωτίαν καί είς τόν λιμένα τούτου νά έστέκετο μία άμαρτία θανάσιμος, έπροτίμα καλλίτερα νά πέση αύτή είς έκείνο τό πύρινον πέλαγος, παρά νά πέση είς τάς χείρας τής άμαρτίας... Όπως καί ή Μαγδαληνή Μαρία, όταν ήκουε μόνον τό όνομα τής θανάσιμου άμαρτίας, έτρεμεν όλη άπό κεφαλής έως ποδών καί έπιπτε κατά γής ώς άποθαμένη, ήτις καί έλεγεν, ότι δέν ήδυνήθη ποτέ νά καταλάβη, πώς άποτολμά ό άνθρωπος νά άμαρτήση θανασίμως».

    Στήν μεταγλώττισι τού κειμένου προσπαθήσαμε νά μήν κάνουμε έπεμβάσεις, έκτος άπό ώρισμένες περιπτώσεις, όπου κρίθηκε άναγκαΐο.

    Μέ τήν παρούσα μορφή τής Νεοελληνικής άποδόσεως τού έργου αύτού έλπίζουμε, ότι θά γίνη ένα έγκόλπιο πνευματικό γιά κάθε Πνευματικό  Έξομολόγο, άλλά καί γιά κάθε πιστό, πού έπιθυμεί τήν σωτηρία τής άθάνατης ψυχής του.

    Βενέδικτος Ιερομόναχος

    Ιερά Νέα Σκήτη Άγ. Όρους, Φεβρουάριος 2013

Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>

ΜΑΘΗΤΕΙΑ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΙΚΟΔΗΜΟ - 'Η εύαγγελική διδασκαλία

ΜΑΘΗΤΕΙΑ  ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΙΚΟΔΗΜΟ

Σταχυολόγηση καί διασκευή κειμένων άπό τά «Πνευματικά Γυμνάσματα» τοϋ όσιου Νικοδήμου τοΰ 'Αγιορείτου

ΕΚΔΟΣΗ ΕΒΔΟΜΗ

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 2005

'Η εύαγγελική διδασκαλία

ΕΝΘΥΜΙΣΟΥ, άγαπητέ, δτι ό διδάσκαλος τοΰ Εύαγγελίου είναι ό Ιησούς Χριστός, ό διδάσκαλος των διδασκάλων καί ό ιεροκήρυκας των ιεροκηρύκων. Μάλλον ό Κύριος είναι ό ένας καί μοναδικός διδάσκαλος, όπως όμολόγησε ό νυκτερινός μαθητής Νικόδημος: «'Ραβθί, οϊδαμεν ότι άπό Θεού έλήλυθας διδάσκαλος» (Ίω. 3:2). ’Αλλά καί ό ίδιος ό Κύριος, μιλώντας στό λαό καί τούς μαθητές Του, είπε: «'Υμείς δέ μή κληθήτε ραββί· είς γάρ υμών έστιν ό διδάσκαλος, ό Χριστός» (Ματθ. 23:8). Γι’ αυτό ήρθε στόν κόσμο, όχι μόνο γιά νά τόν λυτρώσει, αλλά καί νά τόν διδάξει τήν αλήθεια, όπως μαρτυρεί ό ίδιος πάλι: «Έγώ είς τοΰτο έλήλυθα εις τόν κόσμον, ϊνα μαρτυρήσω τή άληθείμ» (Ίω. 18:37). Καί γιά νά έπιθε-βαιώσει αυτή τή διδασκαλία ό ουράνιος Πατέρας, μάς πρόσταζε ν’ άκοϋμε αύτό τό διδάσκαλο - «αύτοϋ άκούετε» (Ματθ. 17:5) —, δταν μάλιστα δέν διδάσκει μόνο με λόγια, άλλά πολύ περισσότερο μέ έργα.

'Υπολόγισε τώρα, πόσο βαρύ φορτίο σήκωσε ό Λυτρωτής μας, γιά νά μάς διδάξει τήν άλήθεια. Γιατί, ένώ γιά τή δημιουργία όλων τών όντων δέν ξόδεψε παρά μόνο ένα λόγο — «ότι αυτός είπε, καί έγενήθησαν, αυτός ένετείλατο, καί έκτίσθησαν» (Ψαλμ. 148:5) —, όμως, γιά νά μάς διδάξει τά θελήματά Του καί τούς θησαυρούς τής σοφίας Του, γυμνώθηκε άπό τή μεγα-λειότητά Του, πήρε μορφή δούλου καί σχήμα άνθρώπου άμαρτωλού — «μορφήν δούλου λαθών, έν όμοιώ-ματι άνθρώπων γενόμενος», κατά τόν απόστολο (Φι-λιπ. 2:7) —, καί μ’ αύτή τή μορφή υποβλήθηκε σε τόσους κόπους, σ’ όσους δέν υποβλήθηκαν ποτέ οί δάσκαλοι καί κήρυκες τού θείου λόγου.

Τί λοιπόν περισσότερο μπορούσε νά κάνει ή άψευ-στη ’Αλήθεια, παρά νά γίνει, μέ τήν αύτοπρόσωπη διδασκαλία Της, καί δική μας άλήθεια; «’Εγώ είμι ή ά-λήθεια» (Ίω. 14:6). Μέ ποιόν άλλο τρόπο μπορούσε νά δείξει πώς μάς άγαπάει ό γλυκύτατός μας διδάσκαλος, παρά μέ τό νά υποφέρει τόσους κόπους, τρέχοντας έδώ κι έκεΐ καί όργώνοντας όλη τήν Ίουδαία μέ τά ϊδια Του τά πόδια; «Καί περιήγεν όλην τήν Γαλιλαίον ό ’Ιησούς διδάσκων... καί κηρύσσων τό εύαγγέλιον τής βασιλείας» (Ματθ. 4:23). Καί δέν έφτανε αυτό. Ύπέμεινε έπιπλέον καί τήν άτίμωση, άφοΰ τόν ονόμαζαν φάγο, οινοπότη καί δαιμονισμένο, μόνο καί μόνο γιά νά μάς διδάξει το δρόμο πού όδηγεΐ στή ζωή.

Λοιπόν, ποιά δικαιολογία θά βρεις νά πεις στόν Κύριο, πού δέν δέχθηκες τή θεία Του διδασκαλία καί δέν φωτίστηκες άπό τό φως Του; «Εί μή ήλθον καί έλάλησα αύτοΐς, άμαρτίαν ούκ είχον νΰν δέ πρόφασιν ούκ έχουσι περί τής αμαρτίας αύτών» (Ίω. 15:22).

Νά ντραπείς λοιπόν, πού τόσες φορές άκολούθησες τίς άπατηλές διδασκαλίες τοΰ κόσμου, τής σάρκας καί τού διαβόλου· πού προτίμησες τίς συμβουλές τής έπί-γειας σοφίας, τής τιποτένιος καί δαιμονικής, από τίς συμβουλές τής θείας σοφίας· πού δέν θέλησες τίποτ’ άλλο ψηλότερο, παρά έκανες τό πάν γιά ν’ άποκτήσεις δόξα καί τιμή άνθρώπινη· πού άγωνίστηκες νά ικανοποιήσεις τίς αισθήσεις καί τά πάθη σου, ν’ άπολαύσεις τίς ήδονές καί, τέλος, νά μαζέψεις χρήματα.

'Υπάρχει μεγαλύτερο χάρισμα άπ’ αυτό πού σού δόθηκε, ν’ άκοΰς δηλαδή άπό τό ’ίδιο τό στόμα τού σαρκωμένου Λόγου έκεΐνα τά λόγια, πού θέλησαν ν’ άκούσουν προφήτες καί βασιλείς καί δέν τ’ άκουσαν; «Λέγω ύμΐν, ότι πολλοί προφήται καί βασιλείς ήθέλη-σαν... άκοΰσαι ά άκούετε, καί ούκ ήκουσαν» (Λουκ. 10:24). "Οταν άνοίγεις γιά νά διαβάσεις τό Ευαγγέλιο, πού περιέχει τή διδασκαλία τοΰ Χριστού, πρέπει νά τό κάνεις σά ν’ άνοίγεις τόν ϊδιο τόν ουρανό, όπως λέει ό Ιερός Χρυσόστομος: «'Η των γραφών άνάγνωσις τών ουρανών έστιν ύπάνοιξις» (λόγ. β' είς τόν Ήσαΐαν). Πρέπει νά τό μελετάς μέ φόβο καί τρόμο, σά νά μιλάς μέ τόν ϊδιο τό Θεό. Έσύ όμως δέν αισθάνεσαι κανένα φόβο στήν καρδιά σου, όταν άκοϋς νά σου μιλάει μέ τό στόμα Του ό Θεός, σάν τόν φόβο πού αισθανόταν ά-κόμα καί ό σκληροκάρδιος λαός τού ’Ισραήλ, καί έλεγε στό Μωϋσή: «Λάλησον σύ ήμΐν, καί μή λαλείτω πρός ημάς ό Θεός, μή άποθάνωμεν» (Έξ. 20:19).

Συλλογίσου τή διδασκαλία πού κάνει σ’ όλο τό θειο Ευαγγέλιο Αυτός ό ουράνιος διδάσκαλος, ιδιαίτερα όμως στήν έπί τού όρους όμιλία Του, καί έξέτασε τίς τρεις ποιότητες πού περιέχει ή θεία διδασκαλία: τό ύψος, τήν άλήθεια καί τήν ώφέλεια.

Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>

ΜΑΘΗΤΕΙΑ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΙΚΟΔΗΜΟ - Η ΑΓΑΠΗ ΜΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΘΕΟΝ

ΜΑΘΗΤΕΙΑ  ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΙΚΟΔΗΜΟ

Σταχυολόγηση καί διασκευή κειμένων άπό τά «Πνευματικά Γυμνάσματα» τοϋ όσιου Νικοδήμου τοΰ 'Αγιορείτου

ΕΚΔΟΣΗ ΕΒΔΟΜΗ

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 2005

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Ο ΑΓΙΟΣ Νικόδημος ό 'Αγιορείτης (1749-1809)  είναι από τους πρωτουργούς τοϋ γνωστού πνευματικού κινήματος τών Κολλυβάδων, πού άνέδειξε πλήθος άγιων μορφών καί άπετέλεσε την ουσιαστικότερη προσπάθεια άληθινοΰ όρθόδοξου διαφωτισμού τού Γένους μας στά χρόνια τής τουρκοκρατίας.

Τόσο γιά τήν όσιακή βιοτή του όσο καί γιά τις ιερές συγγραφές του, μέ τίς όποιες διερμηνεύεται θεοφώτιστα ή πνευματική εμπειρία τής Εκκλησίας καί έκ-λαϊκεύεται φιλάνθρωπο ή ορθόδοξη θεολογία, ό άγιος Νικόδημος άνήκει στή χορεία τών μεγάλων έκκλησια-στικών πατέρων καί διδασκάλων.

"Ενα άπό τά σπουδαιότερα συγγραφικά του πονήματα είναι καί το βιβλίο Γυμνάσματα Πνευματικά. ”Αν καί βασισμένο, ώς πρός τή μορφή καί τή δομή, σέ όμοιότιτλο δυτικό έργο, που άποδίδεται στον ίσπανό παπικό μοναχό ’Ιγνάτιο de Loyola (1491-1556), ιδρυτή τοΰ Τάγματος των ’Ιησουιτών (ή, σύμφωνα με νεότερες έρευνες, σέ έργα τοΰ ιταλοΰ J.-P. Pinamonti, πού έζησε δυό αιώνες άργότερα), έντούτοις δέν προβάλλει τό λατινικό ήθος. Ή θεοκίνητη γραφίδα του άγιου δημιούργησε ένα ουσιαστικά πρωτότυπο «άριστούργη-μα» τής ανατολικής πνευματικότητος... μεθ’ όλων τών ουσιωδών χαρακτηριστικών τοΰ όρθοδόξου πνεύματος». Πρόκειται γιά μιά «πηγή ϋδατος άλλομένου είς ζωήν αιώνιον», όπου «ό θείος πατήρ έξεκένωσεν όλην τήν σοφίαν του καί τήν άγάπην του» (γ. Θεόκλητος Διονυσιάτης).

’Απ’ αυτό τόν εύχυμο πνευματικό καρπό τής σοφίας καί τής άγάπης τοΰ ίεροΰ Νικοδήμου σταχυολογήσαμε καί διασκευάσαμε τά κείμενα πού ακολουθούν. Τά προσφέρουμε στούς άδελφούς μας «πρός ,άνάγνωσιν καί οικοδομήν», σάν ευκαιρία μαθητείας στην άγιοπα-τερική σκέψη του.

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ

Ή άγάπη μας πρός τό Θεό

ΑΣ ΣΚΕΦΤΟΥΜΕ, άγαπητοί, ότι τρεις είναι οί σπουδαιότεροι λόγοι, πού μας παρακινούν — ή καλύτερα μας άναγκάζουν - ν’ άγαπαμε τό Θεό.

Ό πρώτος είναι, ότι ό ’Ίδιος μάς προστάζει νά Τόν αγαπάμε· ό δεύτερος, ότι Αυτός είναι άξιος άγάπης περισσότερο άπό κάθε άλλο· καί ό τρίτος, ότι Αυτός προκαλεΐ τήν άγάπη μας μέ τή δική Του άγάπη καί μέ αναρίθμητες ευεργεσίες.

Ή πρώτη άπ’ όλες τίς έντολές είναι: «Αγαπήσεις Κύριον τόν Θεόν σου έν όλη τή καρδία σου καί εν όλη τή ψυχή σου καί έν όλη τή διανοία σου- αϋτη έστί πρώτη καί μεγάλη έντολή» (Ματθ. 22:37-38).

Είναι πρώτη, γιατί άποτελεΐ τό θεμέλιο όλης τής χριστιανικής ήθικής καί τελειότητος. Γι’ αυτό πρέπει νά έχει τήν πρώτη θέση στήν καρδιά τών χριστιανών. Ή άγάπη στόν πλησίον καί κάθε άλλη άρετή κρέμεται καί τρέφεται άπό τήν άγάπη στό Θεό.

Είναι πρώτη, γιατί έναντιώνεται λιγότερο άπό τίς άλλες έντολές στήν έλευθερία τοϋ άνθρώπου. Δέν μπορεί ποτέ ό άνθρωπος νά έκπληρώσει τήν έντολή αύτή, άν δέν τό θελήσει.

Είναι πρώτη, γιατί άποτελεΐ τήν ψηλότερη πνευματική κορυφή, πού μπορεί νά φτάσει ή ψυχή.

Είναι πρώτη, γιατί δέν έχει ποτέ τέλος. Γι’ αύτό είπε ό άπόστολος Παύλος, ότι «νυνί μένει πίστις, έλπίς, άγάπη, τά τρία ταΰτα- μείζων δέ τούτων ή άγάπη» (Α' Κορ. 13:13).

"Υστερα άπ’ αύτά, άς σκεφτοϋμε πόσο πρέπει νά τιμάμε αύτή τήν άρετή καί πόση προθυμία καί έπιμέλεια πρέπει νά δείχνουμε στήν εφαρμογή της. ’Ακόμα κι άν ό Θεός μάς άπαγόρευε νά Τόν άγαπάμε, έμεΐς θά έπρεπε άκατάπαυστα νά Τόν παρακαλοΰμε, ζητώντας Του νά μάς επιτρέψει τήν έκπλήρωση αυτής τής υψιστης αρετής. Καί τώρα μάλιστα, πού μάς προστάζει τόσο έντονα, είναι δυνατό νά μήν υπακούσουμε στήν έντολή Του;

Μά τί άλλο θά μπορούσαν ν’ άποζητήσουν οί κολασμένοι στόν άδη, παρά τή θεία άγάπη; ’Άν κηρυσσόταν στόν άδη μιά τέτοια έντολή, αύτή καί μόνο μπορούσε νά μεταβάλει άμέσως σέ γλυκιά θαλπωρή έκεΐνη τή βασανιστική καί άσβεστη φωτιά τής κολάσεως. Ή μεγαλύτερη δυστυχία τών κολασμένων είναι πού δέν άγάπησαν τό Θεό. Γι’ αύτό αθέτησαν τίς έντολές Του. Καί στήν άλλη ζωή τούς κολάζει άκριβώς ή έλλειψη αύτής τής αγάπης, όπως λέει ό άγιος ’Ισαάκ ό Σύρος: «Οί έν τή γεέννη κολαζόμενοι, τή μάστιγι τής άγάπης μαστίζονται... Τουτέστιν έκεΐνοι οϊτινες ήσθήθησαν ότι είς τήν άγάπην έπταισαν, μείζονα τήν κόλασιν έχουσι πόσης φοβούμενης κολάσεως» (λόγος πδ').

'Υπάρχει μεγαλύτερο άπ’ αύτό τό θαύμα τής συγκα-ταβάσεως τού Θεού, πού μας προστάζει νά Τόν άγαπά-με σά νά έχει άνάγκη άπό τήν άγάπη μας; Κι έμεΐς τόσο άναίσθητοι είμαστε, πού δεν καταλαβαίνουμε τό μέγεθος τής εύεργεσίας;

”Ας διαλέξουμε λοιπόν εν’ άπό τά δυό, γιατί ένδιάμεση λύση δέν ύπάρχει: ”Η θά αισθανόμαστε ευχάριστα τή φλόγα τής άγάπης τού Θεού καί έδώ καί στόν Παράδεισο, ή θά καιγόμαστε, χωρίς έλπίδα σωτηρίας, άπό τήν αιώνια φλόγα τού άδη. Ή μιά φλόγα είναι σωτήρια καί ζωογόνα, ή άλλη κολαστήρια καί θανατηφόρα. "Ομως καί οί δυό φλόγες ξεπετάγονται άπό τήν ίδια φωτιά, τήν άγάπη τού Θεού. Αύτή θά ευφραίνει στόν παράδεισο έκείνους πού τή φύλαξαν. Αύτή θά κολάζει στόν άδη έκείνους πού τήν άθέτησαν. «Ενεργεί γάρ ή άγάπη έν τή δυνάμει αυτής κατά διπλοΰν τρόπον τούς μέν άμαρτωλούς κολάζουσα..., τούς δέ τετηρηκότας τά δέοντα εύφραίνουσα έν αύτή» (άγ. ’Ισαάκ ό Σύρος, ό.π.). ”Ας μή φανούμε λοιπόν τόσο άνόητοι, καί προτιμήσουμε τή θανάσιμη φλόγα τού άδη άπό τή ζωογόνα φλόγα τής θείας άγάπης.

Ή άγάπη μας στό Θεό δέν πρέπει, βέβαια, νά περιορίζεται στά λόγια, άλλά ν’ άποδεικνύεται κι άπό τά πράγματα. «Τεκνία μου, μή άγαπώμεν λόγφ μηδέ τή γλώσση άλλ’ έν έργω καί άληθεία» (Α' Ίω. 3:18), πα-ραγγέλλει ό άπόστολος. Καί πρέπει νά είναι μιά άγάπη δυνατή τόσο, πού, όταν έρθει άντιμέτωπη μέ όποιαδήποτε άλλη άνθρώπινη άγάπη, νά τή νικάει καί νά έπι-κρατεΐ — «ότι κραταιά ώς θάνατος άγάπη» (Ασμα 8:6).

”Ας ντραπούμε λοιπόν, πού μέχρι τώρα προτιμήσαμε τήν άμαρτία άπό τό Θεό. ”Ας άγαπήσουμε άπό τώρα τόν Κύριο μ’ δλη μας τή δύναμη. ”Ας προτιμήσουμε νά πεθάνουμε, παρά νά δεχθούμε στήν καρδιά μας άλλη φορά τήν άμαρτία. Καί έπειδή με κάθε τρόπο ό Θεός μας παρακινεί νά Τόν αγαπάμε - πότε με τις υποσχέσεις των αγαθών Του καί πότε με τίς φοβέρες τής κολάσεως —, άς Τόν παρακαλέσουμε νά μάς δυναμώσει, γιά νά φυλάμε πάντα τήν έντολή τής άγάπης σ’ Εκείνον, λέγοντας μαζί μέ τόν Ιερό Αυγουστίνο: «Κελεύεις σέ άγαπάν; Δός ό κελεύεις» (εύχή η' ή ιθ').

’Αξίζει ν’ αγαπάμε τό Θεό περισσότερο άπό κάθε άλλο καλό, γιατί ό Θεός είναι τό πλήρωμα όλων των τελειοτήτων καί όλων των άγαθών πού μπορείς νά βάλεις μέ τό νού σου: τής ώραιότητος, τής σοφίας, τής δυνάμεως, τής άγιότητος, τής μεγαλειότητος, τής άγα-θότητος, τής άπειρίας, τής ζωής, τής ειρήνης, τής ά-λήθειας, τής βασιλείας, τής δικαιοσύνης καί τής σωτηρίας. Καί πάλι, όλ’ αύτά δέν είναι ό Θεός, άλλά «τά περί τόν Θεόν». Ό Θεός είναι ύπαρξη άπειρα ανώτερη άπ’ όλ’ αύτά. Τό τονίζει έπιγραμματικά ό θεοφόρος Μάξιμος, γράφοντας: «Πάντων των όντων καί μετεχόντων (δηλ. τών κτισμάτων) καί μεθεκτών (δηλ. τών άκτιστων δυνάμεων καί ένεργειών τού Θεού στίς όποιες μετέχουν τά κτίσματα) άπειράκις άπεΐρως ύπερεξήρηται ό Θεός» (μθ', Α' έκατ. περί θεολογίας).

Μάς ζητάει λοιπόν ό Θεός νά Τόν βάλουμε στό κέντρο τής καρδιάς μας όχι γι’ άλλο λόγο, άλλά γιά νά μάς κάνει μετόχους τών άγαθών Του πού άναφέραμε.

’ Αν λοιπόν μέχρι τώρα δέν Τόν άγαπήσαμε όπως έπρεπε, άς αποφασίσουμε νά διορθώσουμε όλα τά σφάλματά μας καί νά Τού προσφέρουμε τόν έαυτό μας, γιά νά νιώσουμε στή ζωή μας τή γλυκιά θεϊκή Του άγάπη. Καί τότε, είναι βέβαιο, θά κλάψουμε γιά τό χρόνο πού χάσαμε μακριά από τό Θεό, καί θά ποϋμε μαζί με τόν ιερό Αύγουστίνο: «Όψέ σε ήγάπησα, κάλλος ούτως άρχαΐον, όψέ σε ήγάπησα· φεύ τφ χρόνω έκείνφ, ότε σε ούκ ήγάπων» (εύχή λ'). Καί έπειδή ό Κύριος ήρθε από τόν ούρανό γιά ν’ ανάψει στίς καρδιές των άνθρώ-πων τή φωτιά τής θείας Του άγάπης — «πΰρ ήλθον λαλεϊν έπί τήν γην, καί τί θέλω εί ήδη άνήφθη!» (Λουκ. 12:49) —, άς Τόν παρακαλέσουμε νά μάς φωτίσει τό νοΟ, γιά νά Τόν γνωρίσουμε πρώτα καί ύστερα νά Τόν άγαπήσουμε. Γιατί ή αιτία πού δέν Τόν αγαπάμε, είναι ότι δέν Τόν γνωρίζουμε, όπως λέει πάλι ό θείος καί μάνικάς έραστής τού Θεού Αυγουστίνος: «Φώς αιώνιον, έπΐλαμψον τήν ψυχήν μου, ϊνα σέ νοή καί γινώσκη καί άγαπμ· διά τούτο γάρ, Κύριε, ούκ άγαπμ σε, ότι ού γινώσκει σε» (εύχ. έρωτ. α').

’Απροσμέτρητη αγάπη στό Θεό αισθανόταν ό άπό-στολος Παύλος, πού έλεγε: «Ζώ δέ ούκέτι έγώ, ζή δέ έν έμοί Χριστός· ό δέ νΰν ζώ έν σαρκί, έν πίστει ζώ τή τού υίοΰ τού Θεού τού άγαπήσαντός με καί παραδόντος έαυτόν υπέρ έμοΰ» (Γαλ. 2:20). Τό ίδιο ζούσε καί ό θεοφόρος ’Ιγνάτιος, όταν έγραφε πρός τούς Ρωμαίους: «Τόν Ίησούν φιλώ, τόν ύπέρ έμού παραδοθέντα. Τί άνταποδώσω τώ Κυρΐω περί πάντων ών άνταπέδωκέ μοι;». Καί άκόμα: «Ό έμός έρως έσταύρωται. Πόμα θέλω τό πόμα αυτού, ό έστιν άγάπη άφθαρτος καί αιώνιος ζωή».

Πώς είναι δυνατό νά μήν άγαπάμε τό Θεό καί Πατέρα μας, αφού Αυτός πρώτος μάς άγάπησε; «'Ημείς ά-γαπώμεν αύτόν, ότι αύτός πρώτος ήγάπησεν ήμάς» (Α ’ Ίω. 4:19). Καί τό μεγαλύτερο δείγμα τής άγάπης Του είναι, ότι μάς έλευθέρωσε άπό τήν κατάρα τού άδη καί μάς χάρισε τήν ευδαιμονία τού παραδείσου μέ τή λυτρωτική θυσία τοΰ Υίοΰ Του: «Οϋτω γάρ ήγάπησεν ό Θεός τόν κόσμον, ώστε τόν υιόν αύτοΰ τόν μονογενή εδωκεν» (Τω. 3:16). Κανένα άλλο πλάσμα ή πράγμα, εϊτε στόν ούρανό είτε στή γή, δέν έξαγοράστηκε μέ τό θείο αίμα τοΰ μονογενούς Υίοΰ τοΰ Θεοΰ. Γιά τήν ά-γάπη των έννέα άγγελικών ταγμάτων δέν χύθηκε οΰτε μία ρανίδα άπό τό αίμα τοΰ Χριστοΰ. Γιά τήν αγάπη τήν δική μας όμως χύθηκε όλο τό αίμα Του. 'Ύστερ’ άπ’ αυτό, πώς μποροΰμε νά μήν Τόν άγαπήσουμε; Πόση θηριωδία κρύβουμε μέσα μας, όταν, μετά άπ’ ό,τι έκανε ό Θεός γιά νά μάς λυτρώσει, έμεΐς μένουμε άπαθεΐς καί άσυγκίνητοι;

”Ας ντραποΰμε λοιπόν γιά τήν ψυχρότητα καί άχαριστΐα πού δείξαμε στόν Κύριό μας. Άπό τώρα καί πέρα ό Θεός άς έχει τήν πρώτη θέση στήν καρδιά μας, όπως στήν καρδιά τοΰ προφήτη: «Ό Θεός τής καρδίας μου καί ή μερίς μου ό Θεός εις τόν αιώνα» (Ψαλμ. 72:26). "Ας ποΰμε, τέλος, κι έμεΐς μαζί μέ τόν ίερό Αυγουστίνο: «Κύριε, δός μοι καρδίαν διαλογιζομένην τά σά, διάνοιαν άγαπώσάν σε, μνήμην άναπολοΰσάν σε, νοΰν σέ νοοΰντα, λόγον έχόμενόν σου ισχυρώς τοΰ άκρως ήδέος καί άγαπώντά σε σοφώς, τήν σοφήν αγάπην» (ευχή έρωτ. α').

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

Η ηλεκτρονική επεξεγασία ,ψηφοποίηση (scaning) και επεξεργασία κειμένου έγινε από τον Νικόλαο Βασιλείου Β

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση σε Ορθόδοξα Ιστολόγια με πηγή αναφοράς την Ιστοσελίδα ΠΑΤΕΡΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ

Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>