38. ΠΡΟΣ ΠΑΡΘΕΝΟΥΣ (Δήθεν Έπιστολαι Κλήμεντα Ρώμης)

38. ΠΡΟΣ ΠΑΡΘΕΝΟΥΣ (Δήθεν Έπιστολαι Κλήμεντα Ρώμης)
Ανώνυμο εργο πού εΐναι γνωστό σάν δύο ΈπιστολαΙ πρός παρθένους τοϋ Κλήμεντα Ρώμης. Γράφηκε στό β' ήμισυ τοΰ Γ' αίώνα έλληνικά, πιθα- νώνατα στήν Παλαιστίνη, άπό άγνωστο συγγραφέα, 6 οποίος πρέπει νά ήταν άσκητής κύρους. Σκοπός του ήταν δ έγκωμίασμός τοϋ παρθενικοΰ βίου καί άφορμή του ή σποραδική συνήθεια τών συνεισάκτων, ή συγκατοίκηση δηλαδή άνδρών καί γυναικών πού ήθελαν νά ζήσουν παρθένοι. Ή συνήθεια τών συνεισάκτων καταδικάζεται άπόλυτα . Εξαίρεται ή παρθενία ώς θεία δωρεά, βίος αγγελικός, υπερφυσική ζωή καί προϋπόθεση γιά τήν κατάληψη διακεκριμένης θέσεως εις τόν παράδεισο, κάτι όμως πού θά γίνη μόνο εάν οί παρθένοι επιδείξουν συγχρόνως καί έργα άγάπης. Τό κείμενο, πού χωρίσθηκε βραδύτερα σέ δύο τμήματα, έχει μεγάλη σημασία γιά τήν ίστορία τής άσκήσεως καί τοΰ μοναχισμού, διότι πρώτο αύτό εκφράζει συγκεκριμένες σχετικές άν- τιλήψεις. Άπό τό έλληνικό πρωτότυπο σώθηκαν μόνο μερικά άποσπάσμα¬τα στόν Πανδέκτη τής άγιας Γραφής τοϋ μοναχοΰ Άντιόχου (περί τό 600). 'Ολόκληρο τό κείμενο σώζεται σέ συριακή καί τμήμά του (1,1 /8) σέ κοπτική μετάφραση.

Βιβλιογρ. Duae epistolae S. dementis Romanis, Graz 1962 (φωτοτυπική έπανέκδοση τοΰ 1752). PG 1,349-460. F. MARTINEZ, L'ascStisme Chretien pendant les trois premiers socles, Paris 1913, σσ.171-186. L.TH. LEFORT, Le De virginitate de saint Clement ou de s. Athanase, εις Mu 40(1927) 249-264. Βλ. καί Mu 42(1929)197-274. Η. DUENSING, Die dem Klemens zugeschriebenen Briefe iiber die Jungfraulichkeit, είς ZKG 63(1950/1)166-188. A. VOOBUS, Ein merkwurdiger Pentateuchtext in der Pseudoklem. Schrift De virginitate, είς OC 43 (1959)54-58.


39. ΜΑΡΤΥΡΙΟΝ ΜΑΡΙΝΟΥ


Σύντομο κείμενο καταχωρημένο στήν Έκκλησ. ίστ. (Ζ 15) τοΰ Εύσεβίου. Περιγράφει μέ άπέριττη άπλότητα τήν αιτία καί τό γεγονός τοϋ μαρ¬τυρίου τοϋ ρωμαίου στρατιωτικοϋ Μαρίνου τό 261. Ή λεγεώνα του (Χ Fra- tensis) στάθμευε στήν Καισάρεια τής Παλαιστίνης καί ό Μαρίνος επρόκειτο νά τιμηθή ώς έκατόνταρχος, άλλά κατηγορήθηκε ώς χριστιανός* όταν προκλήθηκε άπό τό δικαστή Αχαιό ώμολόγησε τήν πίστη του. Προηγουμένως είχε έπισκεφθή τόν έπίσκοπο Θεότεκνο, ό όποιος τόν έθεσε πρό τοΰ διλήμμα¬τος: τό ρωμαϊκό ξίφος ή τό Εύαγγέλιο. Ό μάρτυρας προτίμησε τό εύαγγέλιο καί σέ λίγο υπέστη τό μαρτύριο. Ό Μαρίνος εΐναι ό πρώτος μιας μεγάλης σειράς μαρτύρων, πού προέρχονταν άπό τίς τάξεις τοΰ ρωμαϊκοΰ στρατού.
KROGER-RUHBACH 85-86. MusuRiLLO.The Acts..., σσ. XXXVI, 240-241. G. STOKES, είς Dictionary of Christian Biography 3(1882)832. J. WOGT, Christenvegfolgung, είς RAC 2(1954)1188-9.

40. ΠΡΑΞΕΙΣ ΜΑΞΙΜΙΛΙΑΝΟΥ


Κείμενο μάλλον τοϋ τέλους τοΰ Γ' αιώνα, πού διηγείται την αίτια καί τδ μαρτύριο τοΰ νεαροΰ χριστιανοϋ Μαξιμιλιανοΰ στήν Tebessa της Νουμι- δίας τδ 295/0 Μαξιμιλιανδς είχε όδηγηθή άπδ τδν πατέρα του στδν Πομπια- νδ μέ τδ σκοπδ νά καταταγή στδ ρωμαϊκδ στρατό. Μετά τδ μαρτύριο τά λείψανα τοΰ Μαξιμιλιανοΰ μεταφέρθηκαν στήν Καρθαγένη και άποτέθηκαν κον¬τά στά λείψανα τοΰ άγίου Κυπριανοΰ. Τδ κείμενο φέρει επίδραση τών άναλόγων λατινικών κειμένων της Β. 'Αφρικής.
KRIJGER-RUHBACH 86-87. MUSURILLO, The Acts... XXXVII, 244-248. G. LAZ- ZATI, Gli sviluppi.., σσ. 139-140. Η. DELEHAYE, Les pasions de martyrs.., σσ. 104-110. A. HARNACK, Militia Christi..., Tubingen 1905, σσ. 114-117. F.J. DOLGER, Sacramen¬tum militiae, εις AC 2(1930)268-280. P. SINISCALCO, Massimiliano, un obiettore di conscienza del tardo impero. Studi sulla Passio s. Maximiliani, Torino 1974 (καί κρι¬τική έκδοση).

41. ΠΡΑΞΕΙΣ ΜΑΡΚΕΛΛΟΥ

Άπδ τδ 1923 (Η. Delehaye) γνωρίζομε δύο μορφές τών λατινικών Acta Marcelli, τή Μ καί τή Ν. 'Αξιοπιστότερη φαίνεται ή Μ, σύμφωνα μέ την όποία δ έκατόνταρχος Μάρκελλος ύπηρετώντας στή λεγεώνα Β Traiana, πέταξε τά διακριτικά του στίς εορτές τών γενεθλίων τών αύτοκρατόρων Μαξι- μιανοΰ καί Διοκλητιανοΰ τδ 298, μέ άποτέλεσμα νά καταδικασθή σέ θάνατο διά ξίφους στήν Tanger τής Μαυριτανίας. Μέ τή μορφή Ν τών Acta άσχο- λήθηκε τδ 1943 καί δ Β. de Gaiffier, άλλά τδ φιλολογικό πρόβλημά τους δέ λύθηκε.
KROGER-RUMBACH 87-89 (καί οί δύο μορφές κειμένου). MUSURILLO, The Acts...XXXVII- XXXIX, 250-256. LAZZATI, Gli sviluppi... 143-146. II. DELEHAYE, Les actes de S. Marcel..., είς AB 41(1923) 257-287. G. LAKATA, Gli Atti... Marcello, εις Β 42(1972) 509-522. A. BONILAURI, Gli «Acta Marcelli», εις Didaskaleion 9(1930) 1-27. B. DE GAIFFIER, L* «elogiumw dans la Passion de S. Marcel.., ίείς Archivium Latinitatis Medii Aevi 16(1941)127-136. TOY ΙΔΙΟΥ, S. Marcel de Tanger ou de Lion ? βίς AB 61(1943) 116-139. W. SESTON, A propos de la passio Marcelli centurionis, είς Aux tources de la tradition chrit. (M61anges Goguel), Paris-Neuch&tel 1950, σσ. 239-246. Β. DE GAIFFIER, A propos des Marcel..., είς Archivos Leonenses 45/6 (1969) 13-23. TOY IAIOY, εις Anal, sacra Tarac. 43(1970)93-96. F. DOLBEAU, A propos du texte de la passio Marcelli Centurionis, είς AB 90(1972)329-335.

42. MAPTYPION MONTANI et LUCII


Μακρδ σχετικά λατινικδ κείμενο άνώνυμου χριστιανοϋ, πού σκοπδ είχε νά περιγράψη καί νά έξάρη βέβαια τδ μαρτύριο τοΰ Μοντανοΰ καί τοΰ Λου- κ ίου, άλλά καί νά ξεπεράση τό περίφημο Μαρτύριο της Περπέτουας. Τά γε¬γονότα συνέβησαν τό 259 στήν Καρθαγένη, άλλά τό σωζόμενο κείμενο άπο- τελεΐ έπεξεργασία πηγής, πού γράφηκε πιθανόν άπό μαθητή τού Κυπριανού. Ή ύπόθεση τοϋ Α. D' Ales δτι συντάκτης είναι ό διάκονος τοΰ Κυπριανοΰ Πόντιος μένει άναπόδεικτη.
GRUGER-RUIIBACH 67-85. MUSURILLO, The Acts... XXXIV-XXXVI, 214-238. G. LAZZATI, GLi sviluppi della letteratura sui martiri..., Torino 1956, σσ. 201-213.

43. ΜΑΡΤΥΡΙΟΝ ΠΙΟΝΙΟΥ


Ό Εύσέβιος {Έκκλησ. ίστ. Δ 15, 46-47) άναφέρεται στό μαρτύριο τοϋ σμυρναίου πρεσβυτέρου Πιονίου, πού μαρτύρησε στούς χρόνους τού Αύ- ρηλίου (J. Vogt), ένώ φαίνεται δτι τά περιγραφόμενα γεγονότα συνέβησαν μάλλον στό διωγμό τοΰ Δεκίου (249-250). Τό έλληνικό κείμενο τοϋ «Μαρτυ¬ρίου» γνώσθηκε τόν περασμένο αιώνα, εϊναι πολύ μακρό, έ'χει μορφή ομιλίας πρός τούς έθνικούς καί τούς όμολογητές χριστιανούς, έκφράζει έντονο άν- τισημιτισμό, έχει επίδραση άπό τό «Μαρτύριο» τών μαρτύρων τής Λυών, υπενθυμίζει τή ρητορεία τών διατριβών τών κυνικών καί άποτελεΐ παλαιών πηγών έπεξεργασία, ή όποία έγινε μάλλον στό τέλος τοϋ Γ' αιώνα.
KRUBER-RUHBACII, 45-57. MUSURILLO, The Acts... XXVIII-XXX, 136-166. Η. DELEHAYE, Les passions de martyrs et les genres littiraires, Bruxelles 1921, σσ. 27-59. L.WOLLEB, Die Oberlieferung des Pioniosmartyrium, είς HQ 37(1929) 173¬177 (λατινικό κείμενο). Η. FR. VON CAMPENHAUSEN, Bearbeitungen und Interpola- tionen des Polykarpmartyriums, Tubingen 1963. M. SORDI, La data del martirio di Policarpo e di Pionio e il rescritto di Antonino Pio, είς RSCI 15(1961)277-285. CY- RILLA, Pionius of Smyrna, εις SP 10(1970) 281-284.

44. ΜΑΡΤΎΡΙΟΝ MARIANI et IACOBI

Κείμενο λατινικό πού παρουσιάζει τά ιδια προβλήματα μέ τό Μαρτύριο Montani et Lucii καί πού ϊσως προέρχεται άπό τόν 'ίδιο συγγραφέα. Τά γεγονότα συνέβησαν τό 259 στήν Cirta τής Νουμιδίας, άλλά τό σωζόμενο κείμενο πρέπει νά είναι μεταγενέστερη έπεξεργασία μάλλον τοΰ τέλους τοΰ Γ' ή τών άρχών τοΰ Δ' αιώνα.

KRUGER-RUHBACH 67-74. MUSURILLO, The Acts.... XXIII-XXXIV, 194-212. G. LAZZATI, Gli sviluppi... 190-200. M. SIMONETTI, La Passione di Mariano Giaco¬mo είς Orpheus 4(1957)76-82.


45. DE EXECRANDIS GENTIUM DIIS καί CARMEN ADVERSUS MARCIONITAS (δήθεν του Τερτυλλιανοϋ)


Τά δύο αύτά έργίδια, μολονότι άποδόθηκαν στόν Τερτυλλιανό,είναι άνώνυμα και δέν παρέχουν έσωτερικές μαρτυρίες γιά τή χρονολόγηση τους. Νομίζομε δμως δτι κατανοούνται σάν κείμενα τοϋ τέλους τοΰ Γ' ή τών άρχών  Α  του Δ αιώνα.
1.    Το De execrandis gentium diis εκφράζει τδ κλίμα τών αύστηρών άπολογητών, έξαντλεΐται στήν κατάδειξη τών άδυναμιών τών εθνικών θρησκειών καί το γλωσσικό του στύλ ειναι διαφορετικό άπο το στύλ τοΰ Τερτυλλιανοϋ.
R.WILLEMS, είς CCL 2(1954)1411-1415.
2.    Το ποιητικο έργο Carmen adversus Marcionitas χρησιμοποιεί σέ μεγάλο βαθμό τδ Adversus Marcionem τοΰ Τερτυλλιανοϋ καί εκθέτει καί άν- αιρει τή διδασκαλία τοΰ Μαρκίωνα. Διαιρείται σέ πέντε βιβλία. Τά λατινικά του είναι πολύ κατώτερα άπδ εκείνα τοΰ Τερτυλλιανοϋ.
R.WILLEMS, είς CCL 2(1954)1417-1454. II. WAITZ, Das pseudotertullianische {ledicht adversus Marcionem, Darmstadt 1901.

46. ΕΠΙΓΡΑΦΗ ΠΕΚΤΟΡΙΟΥ


Στό χώρο τής Εκκλησίας άναπτύχθηκε άκόμη καί ή επιγραφή, μάλιστα δέ ή επιτάφια σέ λόγο έμμετρο, μέ τόν όποιο εκφράζονταν τά συναισθήματα τών πιστών μπροστά στό θάνατο οικείων προσώπων. Στίς έπιγραφές αύτές διατυπώνεται ή πίστη τών χριστιανών στήν αιώνια ζωή, οί άντιλήψεις τους γιά τά μυστήρια κλπ.
"Ετσι τό 1839 βρέθηκε στό νεκροταφείο Autum ή επιτάφια επιγραφή τοΰ Πεκτορίον σέ σπασμένη μαρμάρινη πλάκα. "Εχει τρία δίστιχα καί 5 έξάμετρα. Ή χρονολόγηση της είναι πολύ δύσκολη. Τοποθετείται γενικά μεταξύ Γ' καί Ε' αίώνα. Τό κείμενο ύπενθυμίζει τήν επιγραφή τοϋ Άβερκίου στό Β' αίώνα.
F. DOLGER, ΙΧΘΤΣ, I, Rome 1910, σσ. 12-15,177-183" II, Munster 1922, σσ. 507¬515. Μ. GUARDUCCI, Nuove Osservazione sull iscrizione eucaristica di Pectorios, εις Rendiconti della Pontif. Accidentia di Archeologia 23-24 (1947-9) 243-252.

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service:
!-