Ο Άγιος Συμεών ο δια τον Χριστόν Σαλός

Ο Άγιος Συμεών ο δια τον Χριστόν Σαλός 

Συμεών Εμέσης

Ο Άγιος Συμεών ο δια τον Χριστόν Σαλός (τρελός), αποτελεί Άγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ο οποίος έδρασε κατά τον 6ο αιώνα. Ο ίδιος ανήκει στην ιδιαίτερη κατηγορία των "παραφρόνων" αγίων, οι οποίοι αποκλήθηκαν σαλοί-τρελοί, διότι λειτουργούσαν με παράδοξο τρόπο για να επιτύχουν το σκοπό τους. Καταγόταν από την Έδεσα της Μεσοποταμίας. Κάποτε, την ημέρα της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού, μαζί με το φίλο του Ιωάννη, επισκέφτηκαν τα Ιεροσόλυμα για να προσκυνήσουν και να εορτάσουν.

Επισκεπτόμενοι όμως τα μέρη της Ιεριχούς εντυπωσιάστηκαν από τον πλήθος των μονών, με αποτέλεσμα να οδηγηθούν στη μονή του Αγίου Γερασίμου. Εκεί συνδέθηκαν με τον ηγούμενο Νίκων, ο οποίος τους περίμενε, καθώς το είχε πληροφορηθεί εξ Αποκαλύψεως. Τους προέτρεψε μάλιστα να καρούν άμεσα μοναχοί, αφήνοντας πίσω τους ο μεν Ιωάννης γυναίκα και παιδί, ο δε Συμεών τη γραία μητέρα του. Έτσι εκπαιδεύονται άμεσα και μετά από μία εβδομάδα κείρονται και τοποθετούνται στις όχθες του ποταμού Αρνών. Μετά μάλιστα από δύο χρόνια πληροφορούνται πως όλοι οι γνωστοί τους στον κόσμο είχαν πεθάνει[1].

Είκοσι χρόνια αργότερα αποχωρίστηκαν. Ο Ιωάννης παρέμεινε στην απομόνωση, ο δε Συμεών αποφάσισε να εισέλθει στον κόσμο για να βοηθήσει^[2]. Αρχικά προσεκύνησε στους Αγίους Τόπους, όπου και παρέμεινε για κάποιο διάστημα και εν συνεχεία επέστρεψε στην Έδεσσα, όπου και εμφάνισε τις ιδιότητες του Σαλού. Μερικά παραδείγματα από τον εκκεντρικό τρόπο ζωής του μας αναφέρει ο βιογράφος του επίσκοπος Κύπρου και Νεαπολέως, Λεόντιος (+620). Σύμφωνα με το Λεόντιο, μία Κυριακή, κατά την έναρξη της ακολουθίας επιδόθηκε στο καρυδίζει και να σβήνει τις καντήλες του ναού, στη συνέχεια δε, ανέβηκε και στον άμβωνα της εκκλησίας όπου ""ελίθαζεν τας γυναίκας τοις καρυδίοις". Εξερχόμενος μάλιστα του ναού έστρεψε τα ταβλία των μικροπωλητών, οι οποίοι τον ξυλοκόπησαν μέχρι θανάτου. 

Άλλοτε έγινε υπηρέτης σε πανδοχείο όπου κατηγορήθηκε για κλοπή και εδάρη ανηλεώς, ενώ άλλοτε για να προσφέρει θυμιατήριο προσέφερε τα γυμνά του χέρια για να τοποθετηθούν αναμμένα κάρβουνα. Σε μία ακόμα χαρακτηριστική περίπτωση προσποιήθηκε ότι είχε σαρκικό πόθο με αποτέλεσμα να "επιτεθεί" σε μία παντρεμένη κοπέλα μέσα στο σπίτι της, παρουσία του άνδρα της, ώσπου τον έδιωξε ξυλοκοπώντας τον, πράγμα που φρόντισε να μαθευτεί σε όλη την πόλη. Επίσης πολλές φορές συναναστρεφόταν πόρνες και χόρευε μαζί τους στους δρόμους^[3], ενώ, παρότι υπήρξε αυστηρός ασκητής έτρωγε κρέας προκλητικά ακόμα και τη Μεγάλη Πέμπτη.

Ο Άγιος Συμεών ήταν φανερό πως είχε χαρίσματα αγιότητας, όπως το ιαματικό, το προορατικό, το διορατικό, το χάρισμα της καθαράς προσευχής και των δακρύων, αλλά ο ίδιος αποφάσιζε πολλές φορές να διασύρει τον εαυτό του, αποφεύγοντας την υπόληψη και τιμή των συμπολιτών του, ταυτόχρονα δε, ξυπνώντας τους από το λήθαργο της χαλαρότητας και χλιαρότητας^[4]. Πολλές φορές προτιμούσε να τον περνούν για μισότρελο μοναχό, παρά ως άγιο. 

Γι αυτό και ο κύριος στόχος του σκανδαλισμού, είχε να να κάνει με την αντίστοιχη προκλητική κατάλυση του Σαββάτου από το Χριστό. Σκοπό του δηλαδή δεν κάνει να καταλύσει το νόμο, αλλά να φανερώσει το πνεύμα της εκκλησίας, το οποίο είναι η υπέρβαση του νόμου στη ζωή της βασιλείας του Θεού. Ο Άγιος ο οποίος ήταν μέλος αυτής της βασιλείας, δύναται παρότι συναναστρεφόταν πόρνες "ουδαμώς υπό τούτων εμολύνετο", καθώς σκάνδαλο τέτοιες πράξεις αποτελούν για όσους αφενός ζούν ακόμα στην ανάγκη του νόμου, αφετέρου στους ηθικιστές, τους τυπολάτρες και τους υποκριτές. Η διδαχή του Συμεών τελικά επισημαίνει πως οι ηθικές και κοινωνικές αναστολές επισημαίνονται για όσους δεν έχουν απελευθερωθεί από τα πάθη τους. Ο Άγιος όμως έτσι κέρδιζε την εμπιστοσύνη των αμαρτωλών και των δυστυχισμένων. ¨Έσωζε γυναίκες που ζούσαν σε πορνεία, τις οδηγούσε σε νόμιμο γάμο ή ακόμα και στο μοναχισμό, επανέφερε αιρετικούς.

Αφού τελικώς ενημέρωσε τον φίλο του Ιωάννη ότι θα πεθάνει, κρύφτηκε σε καλύβα για να μην ταφεί με θρησκευτικές τιμές. Οι άνθρωποι που τον ανακάλυψαν μάλιστα δεν τον ενταφίασαν θρησκευτικώς. Μαθαίνοντας όμως το συμβάν, όσοι γνώριζαν τον Άγιο, θέλησαν να τον τιμήσουν με θρησκευτική ταφή, αλλά τελικώς βρήκαν το λάκκο του άδειο. Η μνήμη του εορτάζεται στις 21 Ιουλίου. 
  
 Δια Χριστόν σαλότητα

Η δια Χριστόν σαλότητα (τρέλα), αναφέρεται στον τρόπο λειτουργίας μίας ειδικής τάξης αγίων στο σώμα της εκκλησίας, οι οποίοι ενεργώντας με παράδοξο τρόπο και μακριά από τα συνήθη τυπικά ηθικά σχήματα, κατάφεραν να επιτύχουν την αγιότητα και συνάμα να επαναφέρουν πλήθος κόσμου μέσα στους κόλπους της εκκλησίας. Το παράδειγμα αυτό πολλές φορές υπήρξε σκανδαλιστικό για πιστούς και μη στην ιστορία της εκκλησίας, αλλά η εκκλησία μέσω των αγίων αυτών είδε την έκφραση και τη φανέρωση ενός ξεχωριστού χαρίσματος τους Αγίου Πνεύματος, μία από τις οξύτερες μορφές του προφητικού κηρύγματος^[1]. 

Οι σαλοί-τρελοί, είναι συνήθως μοναχοί οι οποίοι αφήνουν την ησυχία των μοναστηριών τους και κατεβαίνουν στις πόλεις λειτουργώντας με πράξεις παράλογες και ανόητες, οι οποίες όμως έχουν βαθύτερο νόημα και σκοπό ώστε να καταδείξουν την αλήθεια που βρίσκεται πίσω από τα προσχήματα και τους τύπους του κόσμου. Δεν έχουν πρόβλημα να μπουν για παράδειγμα σε ταβέρνες, σε πορνεία, να συναναστραφούν κακόφημες συντροφιές, μοιάζοντας να συσσωματώνονται με το παράδειγμα των ανυπόληπτων της κοινωνίας. Τη στιγμή αυτή είναι όμως που ο σαλός μοναχός φανερώνει την αλήθεια της σωτηρίας, πάντα με τρόπο που αρμόζει στο επίπεδο των συναναστραφέντων. 

Εξού και αστειεύεται, επιτιμάει του αμαρτωλούς, θαυματουργεί, διαβάζει τα μυστικά των ανθρώπων, χλευάζει δημόσια τα κρυφά παραπτώματά τους με τρόπο που μόνο ο ένοχος μπορεί να αντιληφθεί, τη στιγμή που και ο ίδιος στα μάτια τους τους φαντάζει πολύ αμαρτωλός, όντας φαινομενικά στο ίδιο επίπεδο αμαρτωλότητας. Γι αυτό και καταλύει προκλητικά νηστείες, επισκέπτεται πορνεία, ομιλεί με διεφθαρμένους, εμπαίζοντας τελικά τα προσχήματα του κόσμου τούτου, λίγο πριν, επιστρέψει τη νύχτα με το αληθινό προσωπείο πια της αγιότητας, στην προσευχή και τη άσκηση. Εξου και ο σαλός άγιος για την εκκλησία είναι ο Άγιος στην πλέον ακραία μορφή άσκησης, της έσχατη αυταπάρνηση την πλήρη απέκδυση του εγώ^[2].

Οι σαλοί κατά βάση έρχονται σε εποχές έντονης εκκοσμίκευσης του χριστιανικού βίου. Εμφανίζονται την εποχή που τα συμβατικά κριτήρια της κοινωνίας μετρούν την ηθική του Χριστού με τα μέτρα της κοινωνικής ευπρέπειας και όχι με το ευαγγελικό ήθος. Έρχονται να θυμίσουν πόσο ασυμβίβαστη είναι η σωτηρία του ανθρώπου όταν αυτή θέλει να ικανοποιεί την κοινωνική υπόληψη και να καταγγείλει την υποκρισία της συμβατικής ζωής. Ο ίδιος λοιπόν απορρίπτει το μανδύα της αγιότητας, γνωρίζοντας ότι η ατομική ηθική δημιουργεί αυτοϊκανοποίηση, αποφασίζοντας να άρει το σταυρό της Εκκλησίας στους ώμους του, για να σωθούν αμαρτωλοί και βασανισμένοι άνθρωποι. Γνωρίζει δε, πως αυτό μπορεί να γίνει με τη φανέρωση των πλαστών προσωπείων της συμβατικής ευπρέπειας που αφανίζει την προσωπική ετερότητα και ελευθερία, κονιορτοποιώντας το υποκριτικό καθιερωμένο ύφος και τις απατηλές αξιολογήσεις. Αυτή τη μορφή άσκησης, δεν την επιλέγουν όμως οι ίδιοι, αλλά επιλέγονται απ΄τον ίδιο το Θεό να την πράξουν. Οι ίδιοι αποφασίζουν να δεχτούν αδιαμαρτύρητα την κλήση αυτή αλλά και τις αμαρτίες που τους προσάπτουν, αμαρτίες κοινές και κρύφιες μέσα στην κοινωνία, έτσι ώστε να ξεσκεπάσουν στην κοινωνία το ψευδές προσωπείο της.

Τελικά οι άγιοι αυτοί, μέτοχοι της βασιλείας του Θεού, υπερβαίνουν τη διάσπαση την ανθρώπινης οντότητας που προέρχεται από την αμαρτία και την κάνουν γεγονός κοινωνίας και αγάπης. Αποφασίζουν να καταδείξουν το ευαγγελικό ήθος, το οποίο δεν επιθυμεί την κατάλυση του νόμου, αλλά την υπέρβαση του νόμου στα πλαίσια της βασιλείας του Θεού. Έτσι και κερδίζουν την εμπιστοσύνη των αμαρτωλών, των δυστυχισμένων και των ανυπόληπτων, οδηγώντας τους στη σωτηρία.
Τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα σαλών αγίων είναι:

Συμεών Εμέσης
Ανδρέας ο δια Χριστόν σαλός
Θωμάς ο δια Χριστόν σαλός
Λουκάς Εφέσου
Ιωάννης ο σαλός
Βασίλειος ο σαλός
Ιωάννης Μόσχας
Προκόπιος ο Ρώσος 

http://el.orthodoxwiki.org

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service:
!-