Ο Ορθόδοξος Ναός

4.Ο ΟΡΘΟ∆ΟΞΟΣ ΝΑΟΣ

(῾Ιστορία τοῦ ναοῦ)

῾Ο Θεός, σίγουρα δέν ἔχει ἀνάγκη  ἀπό  Ναούς καί  οἰκοδοµές,  ἀλλά  ὁ ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἀνάγκη νά ἔχει ναούς γιά νά ἐκδηλώνει  στό χῶρο αὐτό τή λατρεία τοῦ ∆ηµιουργοῦ του καί νά εὐχαριστεῖ τόν ∆ωρεοδότη του. Στό χῶρο τοῦ Ναοῦ  µαζεύεται  ἡ χριστιανική σύναξη  γιά  νά  ἀναπέµψει στό  Θεό  προσευχές  δοξολογίας καί  εὐχαριστίας γιά τίς τόσες εὐεργεσίες πού ἀπολαµβάνει.

Τό κτίσιµο  τέτοιου  οἰκοδοµήµατος  καί   τῆς ἀφιερώσεώς  του  στό Θεό, ἔχει τήν ἀρχή  του  ἀπό τήν  ἐποχή  τοῦ  βασιλιά   Σολοµώντα.῾Ο   βασιλιάς αὐτός,  γιός  τοῦ  ∆αυΐδ,   ἔκτισε  ἕνα  µεγαλοπρεπή Ναό καί τόν ἀφιέρωσε  στόν ῞Υψιστο.  Αὐτό  ὅπως φαίνεται ἄρεσε  στό  Θεό. Καί  αὐτό  βγαίνει  ἀπό τήν ἀπάντηση τοῦ  Θεοῦ πρός  τό πατέρα τοῦ  Σολοµώντα,  τό  βασιλιά  ∆αυΐδ,  ὁ ὁποῖος  ζήτησε  νά κτίσει ναό στό Θεό. Λέγει ὁ Σολοµών· ῾« Καί εἶπεν Κύριος  πρός  τόν πατέρα µου, ἀνθ᾿ ὧν ἦλθεν  ἐπί τήν καρδίαν σου τοῦ οἰκοδοµῆσαι οἶκον τῷ  ὀνόµατί  µου,  καλῶς  ἐποίησας ὅτι  ἐγενήθη ἐπί  τήν καρδίαν  σου»(  Γ.Βασ.8,  18).  Τό῾῾καλῶς   ἐποίησας᾿᾿ µαρτυρεῖ  τήν εὐαρέσκειαν τοῦ Κυρίου  στήν ἀπόφαση τοῦ ∆αυΐδ  νά ἀνεγείρει  ναό στόν Κύριο.

῞Οµως δέν τοῦ ἐπἐτρεψεν  ὁ Θεός γιατί,  ἦταν ᾿᾿ ἄνδρας αἱµάτων᾿᾿ καί τό ἔργο ἔφερε εἰς πέρας ὁ γιός του  ὁ  Σολοµών.  Προσευχόµενος  ὁ  Σολοµών  στό Θεό, γιά  τό ἔργο αὐτό,  ἔλεγε· « Κύριε,  ἐσένα  πού δέ χωρεῖ  ὁ οὐρανός  θά σέ χωρέσει  ὁ ναός  αὐτός; κι᾿ ὅµως παρά  τήν  ἀπειρότητά σου καί  τή  µεγαλωσύνη σου, ρίξε σέ παρακαλῶ βλέµµα σπλαχνικό στήν  προσευχή µου, καί ἄς εἶναι  οἱ ὀφθαλµοί σου στραµµένοι πρός τό ναό τοῦτο  καί ὅσοι προσεύχονται σ᾿  αὐτόν  καί  ζητοῦν τή  βοήθειά  σου θά εἰσακούεις σ᾿ αὐτούς καί θά τούς συγχωρεῖς...καί ἵλεως  ἔσῃ  καί  δώσεις  ἀνδρί  κατά  τήν καρδίαν αὐτοῦ».

Μετά  τήν  προσευχή  αὐτή  ἀπαντᾶ ὁ  Θεός.

«Πεποίηκα κατά πᾶσαν τήν προσευχή σου, ἡγίακα τόν οἶκον τοῦτον, ὅν  ὠκοδόµησας τοῦ θέσθαι τό ὄνοµά  µου ἐκεῖ  εἰς τόν  αἰῶνα,  καί  ἔσονται οἱ ὀφθαλµοί µου ἐκεῖ  καί  ἡ καρδία  µου πάσας  τάς ἡµέρας»  (Γ. Βασιλ. 9,3). ∆ηλαδή  ἱκανοποίησα ὅλα τά  αἰτήµατά σου καί  ἁγίασα τό ναό  πού  ἔκτισες στό  ὄνοµά  µου,  καί  σ᾿ αὐτόν   θά  εἶναι  πάντοτε στραµµένοι πάντοτε οἱ ὀφθαλµοί  µου καί ἠ καρδί- α µου.

Πρῶτο,  λοιπόν,   µεγαλοπρεπές   οἰκοδόµηµα γιά  τή λατρεία τοῦ  ἀληθινοῦ  Θεοῦ, ἦταν  ὁ ναός πού ἔκτισε ὁ σοφός Σολοµών· ἐκεῖ πήγαιναν οἱ ᾿Ι- ουδαῖοι καί λάτρευαν τό Θεό, ἐκεῖ σύχναζε καί ῾Ο Χριστός  καί  οἱ  µαθητές  του  καί  ἐπροσεύχοντο.( Πράξ.  3, 1). ῾Ο µεγαλοπρεπής αὐτός  ναός  κατα- στράφηκε   τό  40 µ.Χ. ἀπό  τούς  Ρωµαίους,  ἕνεκα τοῦ  µεγάλου  ἐγκλήµατος   πού  διέπραξαν  οἱ  ῾Ε- βραῖοι ἐναντίον τοῦ Χριστοῦ.

Μετά τήν ῾Ανάληψη τοῦ Κυρίου στούς οὐ- ρανούς,  οἱ ἀπόστολοι καί οἱ νέοι µαθηταί  τοῦ Κυρίου,  ἐµαζεύονταν σέ εἰδικούς  χώρους  καί  τελοῦ- σαν  τήν θείαν  Εὐχαριστία. Οἱ χῶροι  αὐτοί  λέγο- νταν  ῾῾  Εὐκτήριοι οἶκοι᾿᾿ σπίτια προσευχῆς.῞Ενας τέτοιος  τόπος  ἦταν  καί  τό ῾Υπερρῶο στήν Ἱερου- σαλήµ. ᾿Αργότερα  ἐπειδή πλήθαιναν οἱ χριστιανοί ἀναζήτησαν πιό  εὑρύχωρο  µέρος καί  κατάλληλα διαρυθµισµένο  γιά νά τελοῦν  τή θεία Εὐχαριστία· τούς χώρους αὐτούς  τούς ὀνόµαζαν  Ναούς. Τέτοιοι  Ναοί  ὐπῆρχαν   ἐπί  ∆ιοκλητιανοῦ, ἀλλά  τούς κατέστρεψε  ὁ   εἰδωλολάτρης  αὐτοκράτορας   µέ τούς  διωγµούς  πού  ἐξαπέλυσε  ἐναντίον τῶν  χριστιανῶν.

Φαίνεται  ὅτι  οἱ  Ναοί  αὐτοί  προῆλθαν ἀπό τά  ῾῾Μαρτύρια᾿᾿. Τά  Μαρτύρια ἦταν  µικρά  οἰκο- δοµήµατα  πού  ἔκτιζαν  οἱ χριστιανοί πάνω  στούς τάφους   τῶν  µαρτύρων   καί  τά  ὁποῖα   στίς  τρεῖς πλευρές  εἶχαν  ἀψῖδες. Κάτω ἀπό  τίς ἀψῖδες  αὐτές µαζεύονταν οἱ  χριστιανοί κάθε ἐπέτειο τοῦ θανάτου τοῦ Μάρτυρα καί τελοῦσαν  τή θ. Λειτουργία.

Μέ τόν  καιρόν   αὐτές  οἱ  ἀψῖδες  ἐξελήχθησαν  σέ µεγαλοπρεπεῖς Ναούς.

῞Οπως   ἀποδεικνύεται  ἱστορικά,  ἡ  πλάκα τοῦ τάφου  τοῦ Μάρτυρα χρησιµοποιόταν σάν Ἁγία  Τράπεζα,  πού  τελοῦσαν  τή Θεία  Εὐχαριστία τήν ἡµέρα τῆς γιορτῆς  τοῦ Μάρτυρα.  Τό γεγογονός  αὐτό  ἐπηρέασε  πολύ  τή  µελλοντική   πορεία τοῦ Ναοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας.

Τό µισό δεύτερο  τοῦ 4ου αἰώνα,  οἱ χριστιανοί  µετέφεραν  τά  λείψανα   τῶν  Μαρτύρων  στίς πόλεις  καί  ἔκτιζαν  µεγαλοπρεπεῖς Ναούς  καί  τοποθετοῦσαν τά λείψανα κάτω ἀπό τήν Ἁγία  Τράπεζα. Γι' αὐτό συνεχίζεται µέχρι σήµερα ὁ καθαγι- ασµός καί τά ἐγκαίνια τοῦ Ναοῦ µέ τήν τοποθέτηση στήν  Ἁγία  Τράπεζα  λείψανα   Ἁγίων.  Τόσο  ὁ Μ. Κωνσταντῖνος ὄσο καί ὁ Ἰουστινιανός, ἀνέλαβαν δρᾶση γιά τήν ἀνοικοδόµηση παλαιῶν καί νέων Μαρτυρίων - Ναῶν.. Τό ἔργο αὐτό  τό συνέχισαν  καί  ἄλλοι  χριστιανοί αὐτοκράτορες, µέ ἀπο κορύφωµα τό µεγαλοπρεπή Ναό τῆς ῾Αγίας Σοφίας στήν Κωνσταντινούπολη, πού ἔκτισε ὁ ᾿Ιουστι- νιανός  καί  καυχώµενος  εἶπε  ῾῾νενίκηκά  σε Σολοµών᾿᾿. ῞Εκτοτε  πέρασαν οἱ Ναοί σέ διάφορους ρυθµούς καί  σχήµατα  τά  ὁποῖα  δέν θά ἀναφέρουµε ἐδῶ.

Κάθε Ναός  πού  κτιζόταν ἁφιερωνόταν εἴτε στό ὄνοµα τῆς ῾Αγίας Τριάδος,  εἴτε τῆς Θεοτόκου, εἴτε στό ὄνοµα κάποιου ἁγίου  Μάρτυρα. Θά πρέ- πει νά ποῦµε ὅτι κάθε  Ναός ἐγκαινιάζεται καί  ἁ- γιάζεται ἀπό  τόν ἐπίσκοπο διά  τοῦ ῾Αγίου Πνεύµατος καί  κατά  τήν τελετήν  τῶν  ᾿Εγκαινίων  πού τελεῖται  µέ ἀγρυπνία, χρείεται  ἐσσωτερικά µέ ἅγιο Μῦρο καί στήν ἁγία Τράπεζα τοποθετοῦνται λείψανα  ἁγίων.

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service:
!-