Η Κοίμησις της Θεοτόκου

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ´

1. Η ΚΟΙΜΗΣΙΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Ἡ Θεοτόκος ὕστερα ἀπὸ τὰς τελευταίας ὁδηγίας καὶ συμβουλὰς τὰς ὁποίας ἔδωσεν εἰς τοὺς Ἀποστόλους, ἔγυρε εἰς τὴν κλίνην της, ἐσταύρωσε τὰς χεῖρας της καὶ ἀφοῦ ἔκλεισε τοὺς ὀφθαλμούς της εἶπε μὲ μεγάλην φωνήν: «Υἱέ μου καὶ Θεέ μου εἰς χείρας Σου παρατίθημι τὸ Πνεῦμα μου». Καὶ ἀμέσως ἐκοιμήθη.


«Κατελθὼν δὲ ἐκ τῶν οὐρανῶν ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς διὰ νὰ παραλάβη τὴν ψυχὴν τῆς πεφιλημένης Αὐτοῦ Μητρὸς καὶ Ἀειπαρθένου Μαρίας καὶ εἰσελθὼν εἰς τὸ κατοικητήριον αὐτῆς, πρῶτον ἐχαιρέτισε τοὺς ἀγαπητοὺς αὐτοῦ μαθητὰς καὶ Ἀποστόλους διὰ τοῦ συνήθους αὐτοῦ χαιρετισμοῦ «Εἰρήνη ὑμῖν». Οἱ δὲ Ἀπόστολοι πεσόντες προσεκύνησαν τὸν Κύριον· ἔπειτα, παραλαβὼν τὴν ψυχὴν τῆς τεκούσης αὐτὸν μητρὸς ἔδωκεν αὐτὴν εἰς χείρας τῶν τετιμημένων αὐτοῦ Ἀρχαγγέλων Μιχαὴλ καὶ Γαβριήλ, ὅπως ὁδηγήσωσιν αὐτὴν εἰς τὴν ἐμπρέπουσαν αὐτῇ ἐπουράνιον κατοικίαν καὶ διαμένει εἰς τοὺς αἰῶνας τοὺς ἅπαντας μετὰ τῆς Παναγίας Τριάδος».

Ἡ Κοίμησις τῆς Θεοτόκου ἐγένετο τὴν δεκάτην πέμπτην τοῦ μηνὸς Αὐγούστου καὶ ὥραν τρίτην της ἡμέρας, ἤτοι τὴν ἐνάτην πρὸ μεσημβρίας. Κατὰ τὴν ὥραν τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου ἅπαντες οἱ παρευρισκόμενοι εἶδον τὴν ψυχὴν αὐτῆς, ἐν εἴδει ἀνθρωπίνου σχήματος λευκὴν καὶ ὑπὲρ τὸν ἥλιον λάμπουσαν, ἀπερχομένην εἰς τοὺς οὐρανούς. Αἱ δὲ λοιπαὶ Ἀγγελικαὶ δυνάμεις, αἱ ὁποῖαι ἡκολούθουν τὸν Κύριον, ἐξίσταντο βλέπουσαι ταῦτα, ὅπως
λέγει ἡ Δ´ ᾠδὴ τῆς Κοιμήσεως:
Δ´ ᾠδή

«Ἐπήρθησαν (=παραμερίσθησαν, ἄνοιξαν) πύλαι οὐράνιαι, καὶ Ἄγγελοι ἀνύμνησαν, καὶ ὑπεδέξατο Χριστός, τὸ τῆς παρθενίας αὐτοῦ, μητρῶον κειμήλιον. Χερουβὶμ ὑπεῖξέ σοι (=ὑπήκουσε σὲ σένα (τὴν Παναγία), ἐν ἀγαλλιάσει· Σεραφὶμ δὲ δοξάζει σε χαίροντα».

Εἰς τὴν συνέχειαν, ὁ Κύριος λέγει εἰς τοὺς πεφιλημένους Αὐτοῦ μαθητάς: «Κηδεύσατε τὸ σῶμα αὐτῆς, τῆς παροικίας μου ἐν Γεθσημανῇ, ἐκεῖ ἐστι μνημεῖον καινόν· ἐν αὐτῷ ἀποθέσθε τὸ σῶμα αὐτῆς, καὶ παραμείνατε ἐκεῖ». Καὶ ἐνῶ ὁ Κύριος ἔλεγεν ταῦτα πρὸς τοὺς μαθητάς του καὶ Ἀποστόλους ἠκούσθη φωνὴ ἐκ τῆς Θεοτόκου λέγουσα εἰς ἐπήκοον πάντων: «Μνήσθητί μου βασιλεῦ τῆς δόξης» Καὶ ὁ Κύριος ἀποκριθεὶς εἶπεν εἰς αὐτήν: «Οὐ μὴ σὲ ἐγκαταλείψω τὸν τοῦ μαργαρίτου μου θησαυρόν, τὴν ἐν τῇ σφραγίδι τοῦ Χριστοῦ καλῶς ὑπουργήσασαν».

Ὕστερα ἀπὸ αὐτὰ ποὺ εἶπεν ὁ Κύριος, ἀνελήφθη εἰς τοὺς οὐρανοὺς ὑμνούμενος ὑπὸ τῶν θείων Αὐτοῦ ἀγγέλων.

α. Ἡ ἐκφορὰ τοῦ θείου σώματος τῆς Θεοτόκου πρὸς ταφὴν

Οἱ θεῖοι πνευματοφόροι Ἀπόστολοι, ἀφοῦ ἔλαβον τὸ Ἱερὸν σκήνωμα τῆς Θεοτόκου, ἐξῆλθον τῆς οἰκίας καὶ ἐπορεύθησαν εἰς τὸ ὑπὸ τοῦ Κυρίου ὑποδειχθὲν μέρος, χωρίον Γεθσημανή, διὰ νὰ τὸ ἐνταφιάσουν.

Τὴν σεπτὴν ἐκφορὰν τῆς Θεοτόκου συνόδευσαν, κατὰ τὴν παράδοσιν, ὁ ἐπίσκοπος Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης, ὁ Ἀπόστολος Τιμόθεος ὁ ἐπίσκοπος Ἀθηνῶν Ἰερόθεος καὶ πολλοὶ ἄλλοι ἀρχιερεῖς ψάλλοντες τὰ ὡραιότερα ἐπικήδεια ἄσματα, τὰ ὁποῖα συνεπλήρωναν αἱ μελωδίαι τῶν Ἀγγέλων. Αἱ ἐκ τῶν Ἀποστόλων, ἐκ τῆς γῆς, καὶ αἱ ἐκ τῶν Ἀγγέλων, ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, ἀκουόμεναι ψυχοτερπεῖς ψαλμωδίαι ἐγέμιζον τὴν ἀτμόσφαιραν τῆς πόλεως Ἱερουσαλήμ.

Οἱ ἀκολουθοῦντες τὴν σεβασμίαν τῆς Θεομήτορος ἐκφορὰν ἐκράτουν κηρία καὶ λυχνίας ἀνημμένας. Ὁ λαὸς καὶ οἱ ἄρχοντες τῶν Ἰουδαίων, Γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι, ἀκούσαντες τὰς τερψινόους καὶ τερψικόους καὶ ἐναρμονίους ὑμνωδίας κατεπλάγησαν πληροφορηθέντες δὲ ὅτι ἡ Μαριάμ, ἡ Μήτηρ τοῦ Κυρίου, κοιμηθεῖσα ἐξεκομίζετο πρὸς ταφὴν ὑπὸ τῶν τιμώντων αὐτήν, καταληφθέντες ὑπὸ σατανικοῦ ζήλου εἶπον μεταξύ των νὰ φονεύσουν τοὺς ἀκολουθοῦντας τὴν ἐκφορὰν καὶ νὰ κατακαύσουν τὸ σῶμα. Καὶ ὁρμήσαντες μετὰ ξιφῶν καὶ ροπάλων ἀνεχαιτίσθησαν ὑπὸ Ἀγγέλου τοῦ Κυρίου, ὅστις ἐπάταξεν αὐτοὺς ἀοράτως καὶ τυφλωθέντες προσέκρουσαν ἐπὶ τῶν οἰκιῶν καὶ ἐπὶ τῶν λίθων, καὶ μὴ δυνάμενοι νὰ περιπατήσουν, ἐζήτουν χειραγωγούς. (Βλέπε τὸ συναξάριον τῆς ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου εἰς τὸ Μηναῖον τοῦ Αὐγούστου).

Ἕνας δὲ Ἀρχιερεὺς ὀνόματι Ἰεφονίας, ὅταν εἶδε τὸν κράββατον τῆς Θεοτόκου ἐστεφανωμένον καὶ τοὺς Ἀποστόλους γύρω αὐτῆς ψάλλοντας, ὤρμησε μετὰ μεγάλης ὀργῆς διὰ νὰ ρίψη κατὰ γῆς τὸ πανάγιον σῶμα τῆς Θεοτόκου.

Μόλις ὅμως αἱ χεῖρες του ἤγγισαν τὴν σεπτὴν σωρὸν τῆς Θεοτόκου, Ἄγγελος Κυρίου ἀοράτως ἀπέκοψε τὰς χεῖρας του ἀπὸ τῶν ἀγκώνων καὶ ἔμειναν κρεμασμένοι ἐπὶ τοῦ θείου κραββάτου. Τότε ὁ Ἰεφονίας ἤρχισε μὲ θρήνους καὶ κλαυθμοὺς νὰ παρακαλῆ τοὺς Ἀποστόλους, ὅπως θεραπεύσουν τὰς χεῖρας του.

Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος ὅταν εἶδε τὸν Ἰεφονίαν νὰ κραυγάζη καὶ νὰ κλαίη, τοῦ λέγει· πιστεύεις ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι ἀληθῶς ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, τὸν ὁποῖον σεῖς ἐσταυρώσατε καὶ ἐφονεύσατε; Καὶ ὁ Ἰεφονίας ἀπεκρίθη· ναί, ἀληθῶς οἴδαμεν ὅτι ὁ Ἰησοῦς ἐστὶν ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ μὴ μνησικακήσετε διὰ τὴν κακίαν μας, συγχωρήσατε δὲ καὶ ἐμὲ παρακαλῶ, διότι τοῦτο μοῦ συνέβη κατ᾿ οἰκονομίαν Θεοῦ διὰ νὰ μετανοήσω καὶ ζήσω.

Τότε ὁ Ἀπόστολος Πέτρος παρεκάλεσε νὰ ἀποθέσουν τὸν κράββατον τῆς Θεοτόκου, ὅπως καὶ ἔγινε. Ὕστερα, εἶπε εἰς τὸν Ἀρχιερέα Ἰεφονίαν: «Ἐὰν πιστεύης ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου, ἄπελθε καὶ ἀσπάσθητι τὸ Πανάγιον σῶμα τῆς Θεομήτορος». Ὁ Ἰεφονίας ἐπλησίασε εἰς τὸ φέρετρον καὶ εἶπε πρὸς τὴν Θεοτόκον «πιστεύω εἰς σὲ καὶ εἰς τὸν ἐκ σοῦ προελθόντα Θεόν». Καὶ ἠσπάσθη τό σεπτὸν σῶμα τῆς Θεοτόκου.

Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος λέγει, τότε, εἰς τὸν Ἰεφονίαν: «Πρόσελθε καὶ κόλλησόν σου τὰς χεῖρας πρὸς ἀλλήλας»· ὁ δὲ προσελθὼν προσεκόλλησεν αὐτάς, καὶ ὁ Πέτρος ἀποκριθεὶς εἶπε: «Ἐν ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν, τοῦ Υἱοῦ τῆς ἀειπαρθένου Μαρίας, τῆς ἁγιωτάτης περιστερᾶς, τοῦ ὑπεράγαθου καὶ ἐλεήμονος Θεοῦ, κολληθήτωσαν αἱ χεῖρες σου».

Ἀμέσως αἱ χεῖρες του ἐγένοντο ὑγιεῖς, ὅπως καὶ πρῶτα. Τότε ὁ Ἰεφονίας ἐδόξασε τὸν Θεόν, τὸν θεραπεύσαντα αὐτόν, καὶ ἠκολούθησε τὴν σεπτὴν ἐκφορὰν τῆς Θεομήτορος μετὰ τῶν ἄλλων πιστῶν. Ἐρχόμενοι οἱ θεῖοι Ἀπόστολοι μετὰ τῶν Ἱεραρχῶν, συγγενῶν καὶ τῶν ἄλλων πιστῶν εἰς τὸ χωρίον Γεθσημανή, κατὰ τὴν τοῦ Κυρίου ἐντολήν, ἐνεταφίασαν εἰς τὸν προητοιμασμένον τάφον τὸ πανακήρατον σῶμα τῆς Παναγίας.

Ἀλλ᾿ ἡ ἀόρατος ὑμνωδία τῶν ἀγγελικῶν δυνάμεων δὲν ἔπαυε νὰ ὑμνῆ τὴν ἀξίως ὑμνουμένην Θεόπαιδα, καὶ ἕνεκα τούτου ἅπαντες οἱ παρευρεθέντες εἰς τὴν σεπτὴν αὐτὴν ἐκφορὰν δὲν ἤθελον νὰ ἀπομακρυνθοῦν ἐκ τοῦ τάφου τῆς Θεοτόκου, ἀκούοντας τὴν ψυχοτερπῆ ἐκείνην ἀγγελικὴν μελωδίαν.

Θωμᾶς δὲ ὁ Ἀπόστολος, πάλιν εὐδοκίᾳ Θεοῦ, δὲν παρευρέθη εἰς τὸν ἐνταφιασμόν τῆς Παναγίας, ὅπως δὲν παρευρέθη καὶ εἰς τὴν ἐμφάνισιν τοῦ Χριστοῦ εἰς τοὺς Ἀποστόλους μετὰ τὴν Ἀνάστασίν του. Ὅμως, μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἀπὸ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου παραληφθεὶς ὑπὸ νεφέλης ἐφέρθη εἰς τὸν τάφον τῆς Παναγίας. Ἐκεῖ, καθὼς ἐπλησίαζε τὸν τάφον, βλέπει ἄνωθεν αὐτοῦ τὴν Παναγίαν ὁλόσωμον ἀνερχομένην εἰς τοὺς οὐρανοὺς καὶ μὲ λαχτάραν ἐφώναξε: «Παναγία μου, ποῦ ὑπάγεις;». Καὶ ἡ Παναγία τοῦ λέγει: «Δέξου αὐτό, φίλε μου». Τότε ἀπεζώσθη τὴν Ἁγίαν Ζώνην της, τὴν ὁποίαν τοῦ ἔδωσε καὶ μὲ τὴν ὁποίαν ἦτο πάντοτε ἐζωσμένος. Ἡ Θεοτόκος εὐθὺς ἐγένετο ἄφαντος.

Ἐν συνεχείᾳ, ὁ Ἀπόστολος Θωμᾶς ἐπλησίασε τοὺς Μαθητὰς καὶ Ἀποστόλους, οἱ ὁποῖοι ἐκάθοντο περίλυποι πλησίον τοῦ τάφου της, φυλάσσοντες αὐτόν. Ἀφοῦ τοὺς ἐχαιρέτησε καὶ ἐξέφρασε τὴν λύπην του, διότι δὲν παρευρέθη, καὶ ἐκεῖνος, ὅπως ὅλοι οἱ ἄλλοι εἰς τὸν ἐνταφιασμόν της, παρεπονεῖτο καὶ ἔλεγεν: Ὅλοι μας ἑνὸς διδασκάλου εἴμεθα μαθηταί, ὅλοι μας ἕνα κήρυγμα κηρύττομεν καὶ ὅλοι μας ἑνὸς Κυρίου, τοῦ Χριστοῦ, εἴμεθα δοῦλοι. Διατί σεῖς ἀξιωθήκατε καὶ εἴδατε τὸν θάνατον τῆς Παναγίας, ἐνῶ ἐγὼ δὲν παρευρέθηκα; Μήπως ἐγὼ δὲν εἶμαι Ἀπόστολος; Μήπως δὲν ἀρέση εἰς τὸν Θεὸν τὸ κήρυγμά μου; Ἀλλὰ σᾶς παρακαλῶ, συμμαθηταί μου, ἀνοίξατε τὸν τάφον, διὰ νὰ ἴδω τὸ σῶμα, νὰ τὸ ἀσπασθῶ καὶ νὰ τὸ χαιρετήσω κι ἐγώ.

Οἱ Ἀπόστολοι ἀπεδέχθησαν τὴν παράκλησιν τοῦ Θωμᾶ καὶ ἤνοιξαν τὸν τάφον τῆς Παναγίας, διὰ νὰ ἴδη τὸ σῶμα της. Ἀλλ᾿ ὦ τοῦ θαύματος! Ὁ τάφος εὑρέθη κενὸς καὶ μόνον τὰ ἐντάφια ὑπῆρχον ἐντὸς αὐτοῦ, διότι ἡ Παναγία μετέστη σωματικῶς εἰς τους οὐρανούς. Δηλαδή, ἔγινε ἄφθαρτον καὶ ἀθάνατον τὸ σῶμα της, ὡς ἀκριβῶς καὶ τὸ Ἅγιον Σῶμα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Αὐτὸ θὰ γίνη καὶ εἰς τους ἀνθρώπους κατὰ τὴν Δευτέραν τοῦ Χριστοῦ παρουσίαν. Πάντων τὰ σώματα, τόσον τῶν ἐκ νεκρῶν ἀναστάντων ὅσον καὶ τῶν ζώντων, θὰ γίνουν ἄφθαρτα καὶ ἀθάνατα.

Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας ἑορτάζει τὴν Κοίμησιν τῆς Θεοτόκου τὴν 15ην Αὐγούστου καὶ ψάλλει μεταξὺ τῶν ἄλλων τὰ κάτωθι τροπάρια:
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α´.

«Ἐν τῇ γεννήσει τὴν παρθενίαν ἐφύλαξας· ἐν τῇ κοιμήσει τὸν κόσμον οὐ κατέλιπες, Θεοτόκε. Μετέστης πρὸς τὴν ζωήν, μήτηρ ὑπάρχουσα τῆς ζωῆς· καὶ ταῖς πρεσβείαις ταῖς σαῖς λυτρουμένη ἐκ θανάτου τὰς ψυχὰς ἡμῶν».
Κοντάκιον. Ἦχος β´.

Τὴν ἐν πρεσβείαις ἀκοίμητον Θεοτόκον καὶ προστασίαις ἀμετάθετον ἐλπίδα, τάφος καὶ νέκρωσις οὐκ ἐκράτησεν· ὡς γὰρ ζωῆς μητέρα πρὸς τὴν ζωὴν μετέστησεν, ὁ μήτραν οἰκήσας ἀειπάρθενον.
Ἐξαποστειλάριον. Ἦχος γ´.

Ἀπόστολοι ἐκ περάτων συναθροισθέντες ἐνθάδε, Γεθσημανῇ τῷ χωρίῳ, κηδεύσατέ μου τὸ σῶμα· καὶ σύ, υἱὲ καὶ Θεέ μου, παράλαβέ μου τὸ πνεῦμα.

β. Ἡ ἐμφάνισις τῆς Θεοτόκου εἰς τοὺς Ἀποστόλους

Οἱ θεῖοι Μαθηταὶ καὶ Ἀπόστολοι τοῦ Κυρίου, μετὰ τὴν Ἀνάληψίν Του, ὁσάκις ἐγευμάτιζον ἢ ἐδείπνουν, ἔκοπτον πρὸ τοῦ φαγητοῦ τεμάχιον ἄρτου τετράγωνο. Τότε ἠγείρετο ἕνας ἐκ τῶν Ἀποστόλων καὶ λαμβάνων τὸ τετράγωνον τεμάχιον τοῦ ἄρτου ὕψωνε αὐτὸ διὰ τῶν δυὸ αὐτοῦ χειρῶν καὶ ἔλεγε: «Μέγα τὸ ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος· Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ βοήθει ἡμῖν». Ὕστερα, ἐκ τοῦ τεμαχίου ἐκείνου ἐλάμβανον καὶ ἔτρωγον ὅλοι οἱ συνδαιτημόνες.

Ἔπειτα ἀπὸ τὴν μετάστασιν τῆς Θεοτόκου, μίαν ἡμέραν ὅταν οἱ θεῖοι Ἀπόστολοι ἔλαβον τὸ τεμάχιον τοῦ ἄρτου καὶ εἶπον «Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ βοήθει ἡμῖν», ἀμέσως ἐφάνη ἡ Θεοτόκος ἄνωθεν τῶν Ἀποστόλων λαμπρῶς κεκοσμημένη λέγουσα: «Χαίρετε, μεθ᾿ ὑμῶν εἰμὶ πάσας τὰς ἡμέρας». Τότε οἱ θεῖοι Ἀπόστολοι ἔκραξαν: «Παναγία Θεοτόκε βοήθει ἡμῖν».

Ἐκ τῆς ἐμφανίσεως τῆς Θεοτόκου οἱ θεῖοι Ἀπόστολοι εἶδον καὶ ἐπείσθησαν ὅτι ἡ Θεοτόκος δὲν θὰ παύση νὰ βοηθῆ καὶ νὰ ἐνισχύη πάντα πιστεύοντα εἰς τὸν Υἱόν της. Ὁ πιστεύων εἰς τὸν ἕνα ἐν τρισὶ προσώποις Θεόν, ὀφείλει νὰ πιστεύη καὶ εἰς τὴν Μητέρα τὴν γεννήσασα τὸν Κύριον, ἤτοι εἰς τὴν Παρθενομήτορα Μαρίαν. Πᾶς χριστιανὸς πιστεύων ἀκραδάντως εἰς τὴν Παναγίαν Τριάδα, εἰς τὴν Ἁγίαν Θεοτόκον καὶ εἰς πάντας τοὺς Ἁγίους, καὶ ἐμμένων σταθερῶς εἰς τὴν πίστιν καὶ ἐκτελῶν τὰς θείας ἐντολάς, γίνεται μέτοχος τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

2. Ο ΥΠΟ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΑΠΟΔΙΔΟΜΕΝΟΣ ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΘΕΟΜΗΤΟΡΑ

Ἡ ὑμνηθεῖσα ὑπὸ πολλῶν Ἀγγέλων καὶ ἀνθρώπων Ὑπεραγία Θεοτόκος, ἔτυχε σεβασμοῦ, τιμῶν καὶ ἐπαίνων καὶ ὑπὸ τῶν ἐπιστημόνων, οἵτινες κλίνοντες γόνυ ἀπέναντι τῆς ἀληθείας ἐγκωμιάζουν τὴν Θεοτόκον. Καὶ οἱ μὲν ἀσχολούμενοι μὲ τὴν Θεολογίαν ἐπιστήμονες ἀποκαλοῦν ταύτην «μεθόριον κτίστου καὶ κτίσεως», «τιμιωτέραν τῶν Χερουβεὶμ καὶ ἐνδοξοτέραν ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείμ». Οἱ μὲ τὴν φιλολογίαν ἀσχολούμενοι ἀποκαλοῦν, τὸν μὲν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν Ἄλφα, τὴν δὲ Μητέρα τὴν γεννήσασα τὸν Κύριον Ὠμέγα· ἤτοι ἀρχὴν τῶν τοῦ Θεοῦ θαυμάτων καὶ τέλος τῶν αὐτοῦ διδαγμάτων.

Οἱ Ρήτορες ἀποκαλοῦν τὴν Θεομήτορα «ἔμψυχον ἐπίλογον», καὶ «ἀνακεφαλαίωσιν πάντων τῶν ἀρετῶν καὶ τῶν χαρισμάτων».

Ο Μαθηματικοὶ ὀνομάζουν τὴν τοῦ Θεοῦ Μητέρα πλοῦτον τῶν ἑαυτῶν ἀναλογιῶν, διότι ἐξετάζοντες τὰς σχέσεις μεταξὺ πατρὸς καὶ υἱοῦ ἀποφαίνονται ὅτι ὁποίαν σχέσιν ἔχει ὁ οὐράνιος Πατὴρ πρὸς τὸν Υἱὸν Αὐτοῦ Χριστόν, τὴν αὐτὴν σχέσιν ἔχει καὶ ἡ Μήτηρ πρὸς τὸν γεννήσαντα αὐτῆς Υἱὸν καὶ Κύριον.

Οἱ Γεωμέτραι ἀποκαλοῦν τὴν Θεομήτορα «κύκλον» καὶ «κέντρον». Καὶ «κύκλον» μὲν ἀποκαλοῦν τὴν τῆς Θεομήτορος γαστέρα (=κοιλία), διότι ἐν τῇ γαστρὶ αὐτῆς συλλαβοῦσα περιέφερεν ἐπὶ ἐννέα μῆνας τὸν Ἕνα τῆς Τριάδος Θεὸν καὶ Κύριον, «Κέντρον» διότι ὁ πάγκαλος καὶ ἀπόλυτος μηχανοποιὸς καὶ μηχανουργὸς καὶ Κύριος τοῦ σύμπαντος περιέφερεν ἐν ἑαυτῇ τὸν νοητὸν αὐτοῦ διαβήτην καταστήσας τὴν Θεομήτορα Κυρίαν τοῦ σύμπαντος. Οἱ Ἀστρονόμοι ἀποκαλοῦν τὴν Θεοτόκον «ἔναστρον σφαῖραν», διότι ὡς ἐν τῇ οὐρανίῳ σφαίρᾳ λάμπουν οἱ ἀστέρες καὶ μαρμαρυγὰς ἐκπέμπουσιν, τοιουτοτρόπως καὶ ἡ τῶν οὐρανῶν ὑψηλότερα Θεοτόκος, πεποικιλμένη ὑπὸ τῶν χαρισμάτων τοῦ Παναγίου Πνεύματος, ἐκπέμπει διὰ τοῦ ἐξ αὐτῆς γεννηθέντος Υἱοῦ τὸν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος φωτισμὸν πρὸς γνῶσιν τῆς ἀληθείας εἰς πάντας τοὺς αἰτοῦντας αὐτόν. Οἱ Ὁπτικοὶ ὀνομάζουν τὴν Θεοτόκον μέγα καὶ θαυμάσιον τηλεσκόπιον διὰ μέσου τοῦ ὁποίου ἀπεκαλύφθησαν αἱ βουλαὶ τοῦ Θεοῦ εἰς τοὺς ἀνθρώπους διὰ τὴν σωτηρίαν τους.

Οἱ Μηχανικοὶ θεωροῦν τὴν Θεομήτορα «ὑπομόχλιον», ἐπὶ τοῦ ὁποίου ὁ μέγας Ἀρχιτέκτων καὶ Δημιουργὸς τοῦ σύμπαντος κόσμου Θεὸς στήσας τὸν μοχλὸν αὐτοῦ μετέστησεν τὴν κτῖσιν ὅλην ἐκ τῆς φθορᾶς εἰς τὴν ἀφθαρσίαν. Οἱ Φυσικοὶ ἀποκαλοῦν τὴν Θεοτόκον «ὑπερφυὲς θαῦμα θαυμάτων», διότι, ἀκολουθοῦντες τοὺς φυσικοὺς νόμους, δὲν δύνανται νὰ ἐννοήσουν τίνι τρόπῳ ἡ Θεομήτωρ καὶ μετὰ τόκον διέμεινε παρθένος, ὅπως ἦτο παρθένος καὶ πρὸ τοῦ τόκου.

Τοιαῦται εἶναι αἱ ὑπὸ τῶν ἀληθινῶν ἐπιστημόνων ἀποδιδόμεναι τιμαὶ καὶ ἔπαινοι πρὸς τὸ ὑπέρλαμπρον πρόσωπον τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τῆς Μητέρας τοῦ Θεοῦ καὶ Μητέρας ὅλων μας. Ἀλλὰ καὶ ἐπιφανεῖς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ἐξύμνησαν τὴν πανάμωμον Μητέρα τοῦ Κυρίου μὲ τὰ θερμότερα λόγια. Ὑμνωδοὶ καὶ ποιηταὶ καὶ καλλιτέχναι τὴν ἔψαλλαν καὶ τὴν ἀπηθανάτισαν μὲ τὴν λαμπράν τους τέχνην.

α. Ὁ κατ᾿ ἐξοχὴν ὕμνος

Οἱ ὕμνοι καὶ ᾠδαί, αἱ ψαλλόμεναι πρὸς τιμὴν καὶ ἔπαινον τῆς Παρθένου καὶ Μητρὸς τοῦ φωτὸς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, εἶναι πάμπολλοι. Μία ἐκ τῶν ᾠδῶν ἡ ὁποία ἰδιαιτέρως εὐχαριστεῖ τὴν πανάμωμον Παρθένον καὶ Θεομήτορα εἶναι ἡ ἐνάτη ᾠδή, ἡ ὁποία ἔχει ὡς ἑξῆς:

«Ἄξιόν ἐστιν ὡς ἀληθῶς, μακαρίζειν σε τὴν Θεοτόκον, τὴν ἀειμακάριστον καὶ παναμώμητον καὶ Μητέρα τοῦ Θεοῦ ἡμῶν. Τὴν τιμιωτέραν τῶν Χερουβεὶμ καὶ ἐνδοξοτέραν ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείμ, τὴν ἀδιαφθόρως Θεὸν Λόγον τεκοῦσαν, τὴν ὄντως Θεοτόκον, σὲ μεγαλύνομεν».

Ἡ Θεομήτωρ ἔγινε ἡ πύλη καὶ ἡ ὁδὸς διὰ τῆς ὁποίας κατῆλθεν ὁ Σωτὴρ εἰς τὸν κόσμον καὶ τώρα ἀποτελεῖ «τὴν οὐράνιον κλίμακα», διὰ τῆς ὁποίας ἡμεῖς ἀνερχόμεθα εἰς τὸν οὐρανὸν. Κάθεται πλησίον τοῦ θρόνου τοῦ Υἱοῦ της καὶ μεσιτεύει συνεχῶς ὑπὲρ ἡμῶν.

3. ΑΙ ΠΡΟΣ ΤΙΜΗΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΑΙ ΕΟΡΤΑΙ

Αἱ πρὸς τιμὴν τῆς Θεοτόκου ἀφιερωμέναι ἑορταὶ ὑπὸ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἶναι αἱ ἑξῆς:

1 Σεπτεμβρίου. Ἡ Σύναξις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου. Εἰς ἀνάμνησιν θαύματος τῆς Παναγίας γενομένου εἰς τὴν Ἱερὰν Μονὴν τῶν Μιασηνῶν.

7 Σεπτεμβρίου. Προεόρτια τῆς Γεννήσεως τῆς Θεοτόκου.

8 Σεπτεμβρίου. Τὸ Γενέθλιον τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ Ἀειπαρθένου Μαρίας.

1 Ὀκτωβρίου. Ἡ Σκέπη τῆς Θεοτόκου. Θεσπισθεῖσα ἑορτὴ εἰς τὴν Ρωσίαν κατόπιν θαύματος γενομένου εἰς τὸν Ἱ. Ναὸν τῆς Παναγίας Βλαχερνῶν Κωνσταντινουπόλεως. Κατ᾿ αὐτήν, ὅπως ἡ παράδοσις ἀναφέρει, ἔσωσεν ἡ Παναγία τὸν κινδυνεύοντα λαὸν ἐκ τῶν Ἀγαρηνῶν, βγάζοντας ἀπὸ τὴν κεφαλήν της, ὅπως τὴν εἶδεν ὁ μακάριος Ἀνδρέας ἐν ἀγρυπνίᾳ ἐντὸς τοῦ Ναοῦ, τὸ μαφόριον, δηλ. τὴν σκέπην τῆς κεφαλῆς της καὶ τὴν ἐφήπλωσεν ἐπὶ τοῦ λαοῦ.

20 Νοεμβρίου. Προεόρτια τῆς εἰς τὸν Ναὸν εἰσόδου τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου.

21 Νοεμβρίου. Ἡ ἐν τῷ Ναῷ εἴσοδος τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου.

25 Μαρτίου. Ὁ Εὐαγγελισμὸς τῆς Θεοτόκου.

13 Αὐγούστου. Προεόρτια τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου.

15 Αὐγούστου. Ἡ Κοίμησις τῆς Ὑπεραγίας ἐνδόξου Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ Ἀειπαρθένου Μαρίας. Ἡ ἑορτὴ αὐτὴ εἶναι ἀρχαιοτάτη, ὅπως καὶ ἡ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ. Ἑορτάζεται δὲ μεγαλοπρεπῶς ὑπὸ πάντων τῶν πιστῶν ἰδιαιτέρως εἰς τὴν Γεθσημανῆ, τὴν Κωνσταντινούπολιν καὶ εἰς ὅλους τοὺς ναοὺς τοὺς ἀφιερωμένους εἰς τὴν Κοίμησιν τῆς Θεοτόκου.

31 Αὐγούστου. Ἡ Κατάθεσις τῆς Τιμίας Ζώνης τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου. Ὅταν ἀνευρέθη ἡ Τιμία Ζώνη εἰς τὴν Παλαιστίνην, μετέφερον αὐτὴν εἰς τὴν Κωνσταντινούπολη οἱ αὐτοκράτορες Μαρκιανὸς καὶ Πουλχερία πρὸς προσκύνησιν. Τεμάχιον τῆς Τιμίας Ζώνης σώζεται σήμερον εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος.

Εἰς τὰς Θεομητορικὰς ἑορτὰς ὅπως καὶ εἰς τὰς Δεσποτικὰς ἔχομεν καὶ τὰς Ἀποδόσεις μετὰ ὀκτὼ ἡμέρας ἀπὸ της ἑορτῆς.

Ἐπίσης, ἀφιερωμένη ἑορτὴ εἰς τὴν Θεοτόκον εἶναι καὶ ἡ Παρασκευὴ τῆς Διακαινησίμου, ὁπότε ψάλλεται καὶ ἡ Ἀκολουθία τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει Ζωοδόχου Πηγῆς.

α. Ἀκολουθίαι ψαλλόμεναι εἰς τὰς ἑορτὰς τῆς Θεοτόκου

Χάριν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου ἔχουν συντεθῆ πολλαὶ ἱεραὶ Ἀκολουθίαι εἰς διαφόρους ἑορτὰς καὶ περιστάσεις ἀναφερόμενοι. Ἐκ τούτων αἱ ἀξιοσημείωτοι εἶναι: 1) Τῆς Γεννήσεως τῆς Θεοτόκου, 2) Τῶν Εἰσοδίων, 3) τῆς Ὑπαπαντῆς, 4) τοῦ Εὐαγγελισμοῦ καὶ 5) τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς. Αἱ Ἀκολουθίαι αὐταὶ εἶναι ἔργα μεγάλων τῆς Ἐκκλησίας μας ὑμνογράφων καὶ ὑμνωδῶν.

Ὑπέροχος ὕμνος εἰς τὴν Θεοτόκον εἶναι ἡ Ἀκολουθία τοῦ «Ἀκαθίστου Ὕμνου», ποίημα κατ᾿ ἄλλους μὲν τοῦ Ῥωμανοῦ τοῦ Μελωδοῦ, κατ᾿ ἄλλους δὲ τοῦ πατριάρχου Σεργίου καὶ κατ᾿ ἄλλους τοῦ Βυζαντινοῦ ποιητοῦ Γεωργίου Πισίδου. Διαιρεῖται δὲ ὁ ὕμνος αὐτὸς εἰς τέσσαρας στάσεις, αἱ ὁποῖαι ψάλλονται κατὰ σειρὰν τὰς τέσσαρας πρώτας Παρασκευὰς τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς κατὰ τὸ μικρὸν Ἀπόδειπνον. Ὁλόκληρος δὲ ὁ Ὕμνος ψάλλεται καὶ τὴν Παρασκευὴν τῆς Ε´ Ἑβδομάδος τῶν Νηστειῶν.

Ἐκτὸς τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου ἔχομεν καὶ τὰς Ἀκολουθίας διαφόρων Παρακλητικῶν Κανόνων ἢ Παρακλήσεων, αἵτινες εἶναι ἀφιερωμέναι εἰς τὴν μεσιτείαν τῆς Θεοτόκου. Δυὸ ἐξ αὐτῶν εἶναι γνωστοὶ εἰς τοὺς πιστούς: α) ὁ Μικρὸς Παρακλητικὸς Κανὼν καὶ β) ὁ Μέγας Παρακλητικὸς Κανών. Ὁ Μικρὸς Παρακλητικὸς Κανὼν εἶναι κατανυκτικός, ποίημα τοῦ μοναχοῦ Θεοστηρίκτου, λογίου, μουσικοῦ καὶ ὑμνογράφου τῆς Ἐκκλησίας, ἀκμάσαντος τὸν 9ον αἰῶνα. Κατ᾿ ἄλλους, εἶναι ἔργον τοῦ Μητροπολίτου Νικαίας Θεοφάνους τοῦ Γραπτοῦ, ὅστις ἤκμασε τὸν αὐτὸν αἰῶνα. Ὁ Παρακλητικὸς οὖτος Κανὼν ψάλλεται ἐναλλὰξ μὲ τὸν Μέγαν Παρακλητικὸν Κανόνα κατὰ τὴν νηστείαν τοῦ Δεκαπενταυγούστου. Ψάλλεται δὲ καὶ εἰς κάθε ἄλλην ἀτομικὴν ἢ ὁμαδικὴν περίστασιν.

Ὁ Μέγας Παρακλητικὸς Κανὼν εἶναι ποίημα τοῦ Αὐτοκράτορος Νικαίας κατὰ τὸν 13ον αἰῶνα Θεοδώρου Δούκα τοῦ Λασκάρεως, ὁ ὁποῖος περὶ τὰ τέλη τοῦ βίου του παρῃτήθη τῶν βασιλικῶν του καθηκόντων καὶ ἔγινε μοναχός.

Βάσις τῶν Παρακλήσεων αὐτῶν εἶναι ἡ διδασκαλία ὅτι ἡ Παναγία εἶναι μεσίτρια Χριστοῦ καὶ ἀνθρώπων. Μεσιτεύει δέ, διότι εὐσπλαγχνίζεται καὶ θέλει τὴν σωτηρίαν τῶν πιστῶν. Καὶ τὸ ἐπιτυγχάνει, διότι «πολλὰ ἰσχύει δέησις Μητρὸς πρὸς εὐμένειαν Δεσπότου» (Μ. Βασίλειος).

Τοιουτοτρόπως, πάντες οἱ πιστοί, μετὰ Θεόν, εἰς αὐτὴν καταφεύγομεν. Πλούσιοι καὶ πτωχοὶ εἰς αὐτὴν καταφεύγουν.
Αὐτὴν ἔχουν καταφύγιον καὶ λιμένα σωτηρίας. Τὸ ὄνομα τῆς Παναγίας μας εἶναι σφικτὰ συνδεδεμένον μὲ τὴν συνείδησιν τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ, μὲ τὰς παραδόσεις του, τὴν ζωήν του καὶ τὴν ὕπαρξίν του. Ἡ Παναγία Μητέρα τοῦ Κυρίου εἶναι ἡ «μάνα», ἡ προστάτις πλουσίων καὶ πτωχῶν, ἡ μεσίτρια πιστῶν καὶ ἁμαρτωλῶν ποὺ τῆς ψάλλομεν:

«ὅτι οὐκ ἔχομεν παρρησίαν διὰ τὰ πολλὰ ἡμῶν ἁμαρτήματα. Σὺ τὸν ἐκ σοῦ γεννηθέντα δυσώπησον, Θεοτόκε Παρθένε. Πολλὰ γὰρ ἰσχύει δέησις Μητρὸς πρὸς εὐμένειαν Δεσπότου. Μὴ παρίδης ἁμαρτωλῶν ἱκεσίας, ἡ πάνσεμνος. Ὅτι ἐλεήμων ἐστι καὶ σώζειν δυνάμενος ὁ καὶ παθεῖν ὑπὲρ ἡμῶν καταδεξάμενος».

Ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος ποὺ ἔγινε ἡ Μητέρα τοῦ Θεοῦ, ἔγινε καὶ ἡ Μητέρα τοῦ ὀρθοδόξου λαοῦ. Τὸ πάντιμον ὄνομα Αὐτῆς τὸ προσφέρει μὲ θαυμασμὸν καὶ λατρείαν ἀλλὰ καὶ μὲ λαχτάραν καὶ στοργήν.

Ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος κατέχει καὶ ἐξαιρετικὴν θέσιν εἰς τὴν συνείδησιν τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους. Τὸ Ἔθνος μας ἀπὸ της πρώτης στιγμῆς τῆς ἐκχριστιανίσεώς του ἔταξεν ὡς πολιοῦχον καὶ προστάτιδα τὴν Θεοτόκον.

Εἰς τὰς Ἀθήνας ἡ λατρεία τῆς Παρθένου Ἀθηνᾶς ὑπεχώρησεν εἰς τὴν τιμὴν καὶ δόξαν τῆς Παρθένου Μαρίας. Εἰς τὴν Κωνσταντινούπολη ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος ἀνεκηρύχθη ὑπέρμαχος στρατηγὸς τοῦ Ἔθνους. Εἰς ὅλην δὲ τὴν ἱστορίαν τοῦ βυζαντινοῦ καὶ μεταβυζαντινοῦ Ἑλληνισμοῦ ἡ Παναγία παρουσιάζεται ὡς ἡ προστάτις καὶ βοηθὸς τῆς Ὀρθοδοξίας. Πόσα δὲν μαρτυρεῖ τὸ κοντάκιον τοῦ Ἀκαθίστου ὕμνου, τὸ λαοφιλὲς αὐτὸ τροπάριον τῆς Θεοτόκου;

«Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ τὰ νικητήρια, ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν, εὐχαριστήρια ἀναγράφω σοι ἡ πόλις σου, Θεοτόκε· ἀλλ᾿ ὡς ἔχουσα τὸ κράτος ἀπροσμάχητον ἐκ παντοίων με κινδύνων ἐλευθέρωσον, ἵνα κράζω σοι· χαῖρε νύμφη ἀνύμφευτε».

Ἡ ὅλη Ἀκολουθία τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου εἶναι ἕνας θρίαμβος τῆς Ὀρθοδοξίας, ὅπου διατρανοῦται ἡ νίκη κατὰ τῶν βαρβάρων, τῇ βοηθείᾳ τῆς Θεοτόκου. Μεταξὺ ἄλλων ψάλλει:

«Χαῖρε δι᾿ ἧς ἐγείρονται τρόπαια, χαῖρε δι᾿ ἧς ἐχθροὶ καταπίπτουσιν».

Τὸ Ἔθνος μας μὲ σύμμαχον καὶ προστάτιδα τὴν Παναγίαν Παρθένον ἐν τῇ σταδιοδρομίᾳ του διεξήγαγε νικηφόρους πολέμους καὶ μὲ τὴν βοήθειαν αὐτῆς κατήγαγε νίκας καὶ ἔδρεψε δάφνας. Τὸ ὑπόδουλον Γένος μας κατὰ τὴν ἐπανάστασιν τοῦ 1821 ἐπέτυχε τὴν ἐλευθερίαν του, χάρις εἰς τὴν προστασίαν τῆς ὑπερμάχου Στρατηγοῦ. Κατὰ τὴν 25ην Μαρτίου 1821 συνέδεσε ἁρμονικὰ τὸν εὐαγγελισμὸν τῆς ψυχικῆς του σωτηρίας μὲ τὰ μηνύματα τῆς πολιτικῆς του ἐλευθερίας.

Ἀλλὰ καὶ κατὰ τὸ 1940 τὸ Ἔθνος μας, μὲ σύμμαχον καὶ προστάτιδα τὴν Παναγίαν Παρθένον, διεξήγαγε νικηφόρον πόλεμον ἐναντίον τῶν ἐπιδρομέων. Καὶ εἰς τὴν συνέχειαν, ἡ Παναγία μας ἐβοήθησε καὶ ἐπροστάτευσε τὴν Πατρίδα μας ἀπὸ ἄλλους ἐσωτερικοὺς καὶ ἐξωτερικοὺς κινδύνους.

Δικαίως, ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας ψάλλει μαζὶ μὲ τὸν ἱερὸν ὑμνωδόν:

«Χαῖρε δι᾿ ἧς ἐγείρονται τρόπαια, Χαῖρε δι᾿ ἧς ἐχθροὶ καταπίπτουσιν, Χαῖρε νύμφη ἀνύμφευτε».

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος καὶ Ἀειπαρθένος Μαρία, ἡ Θεομήτωρ, εἶναι ἡ προσωπικότης ἐκείνη ποὺ συνεδέθη μὲ τὸ ἐξαιρετικόν, τὸ μοναδικὸν γεγονὸς τῶν αἰώνων, τὸ μυστήριον τῆς θείας ἐνσαρκώσεως.

Εἶναι ἡ παρθένος κόρη τῆς Ναζαρέτ, ἡ δούλη Κυρίου, ἡ εὐλογημένη μεταξὺ τῶν γυναικῶν, ἡ Μακαρία ἡ Κεχαριτωμένη. Εἶναι ἡ Μητέρα τοῦ Θεοῦ, ἡ Παναγία, ἡ βασίλισσα τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς, ἡ τιμιωτέρα τῶν χερουβεὶμ καὶ ἐνδοξότερα ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείμ. Εἶναι ἐκείνη ποὺ ἐξύμνησαν μὲ τὰ θερμότερα λόγια οἱ ἐπιφανεῖς πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, ποὺ τὴν ἔψαλλαν ὑμνωδοὶ καὶ ποιηταὶ καὶ τὴν ἀπηθανάτισαν μὲ τὴν λαμπράν τους τέχνη οἱ καλλιτέχναι.

Τὰ σωζόμενα ὡς τὸ πάντιμον ὄνομά της πολυπληθῆ μοναστήρια, οἱ ἀφιερωμένοι εἰς τὸ ὄνομά της Ἱεροὶ Ναοὶ καὶ αἱ ἁπλαὶ καὶ ποικίλαι ἀποδιδόμεναι εἰς αὐτὴν ἐπωνυμίαι εἶναι τὰ πιστὰ τεκμήρια τῆς περιόπτου θέσεως, τὴν ὁποίαν κατέχει αὐτὴ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν μας καὶ εἰς τὴν ψυχὴν τοῦ πληρώματος αὐτῆς. Οἱ τίτλοι ποὺ τῆς ἔδωσαν οἱ ἄνθρωποι, εἶναι φανερὴ ἀπόδειξις τοῦ μεγαλείου της.

Ὅλα ὅμως εἰς τὴν Παναγίαν εἶναι ὑψηλότερα ἀπὸ κάθε ἔπαινον, ἀνώτερα ἀπὸ κάθε ἐγκώμιον. Ὅλα εἰς τὴν παρθένον εἶναι, κατὰ τοὺς λόγους τοῦ Ἱεροῦ Δαμασκηνοῦ, «παντὸς ἀκούσματος ἀνώτατον ἄκουσμα». Ὅσα κι ἂν πῆ κανείς, ὅσα καὶ ἂν γράψη διὰ τὴν Δέσποιναν Θεοτόκον, εἶναι ἀδύνατον νὰ τὴν ὑμνήση ὅσον τῆς ἀξίζει. Διότι, κατὰ τὸν Ἅγιον Βασίλειον Σελευκείας, «τὸ μέγα τῆς Θεοτόκου μυστήριον καὶ διανοίας καὶ γλώσσης ἐστὶν ἀνωτερον». Ἢ ὅπως σημειώνει ἕνας συγγραφεὺς τῶν μέσων χρόνων «Μαρία εἶναι κεφάλαιον ὅλων τῶν θαυμάτων. Εἶναι ἡ ἰδία τὸ ὕψιστον θαῦμα».

Διὰ τοῦτο εἶναι δύσκολη ἡ ἀπόπειρα ἐξιστορήσεως τῆς ζωῆς τῆς ὑπερόχου αὐτῆς ἐξοχότητος τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Χρειάζονται χαρίσματα ἐξαίρετα καὶ ἔμπνευσις οὐράνια καὶ δύναμις πνεύματος σπανία καὶ μεγάλη.

Ἀλλὰ ποιὸς δὲν γνωρίζει ὅτι καὶ τὰ ψελλίσματα τῶν παιδιῶν εἶναι ἀρεστὰ καὶ εὐχάριστα εἰς τὰς στοργικὰς μητέρας;

Καὶ ἡ Παναγία ἡ τόσον ἐπιεικὴς καὶ τόσον φιλόστοργος μητέρα μας, θὰ συγκατατεθῆ εἰς τὴν ἀδυναμίαν μας καὶ θὰ δεχθῆ τὰς πτωχὰς αὐτὰς γραμμάς. Καὶ θὰ ἀνοίξη τὴν καρδίαν μας καὶ τὸν νοῦν, διὰ νὰ εὕρουν ἀπήχησιν εἰς τὰς ψυχάς μας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

    Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη κατὰ τοὺς Ο´, Ἔκδοσις τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Ἀθῆναι 1981.
    Ἀρχιμ. Ἰωὴλ Γιαννακοπούλου: «Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη κατὰ τοὺς Ο´», Κείμενον, Ἑρμηνευτικὴ παράφρασις, Σχόλια κ.λπ., Δ´ ἔκδοσις, Θεσσαλονίκη 1986.
    Παλαιὰ Διαθήκη κατὰ τοὺς Ἑβδομήκοντα, Μετ᾿ ἑρμηνείας ὑπὸ Ἰ. Θ. Κολιτσάρα, Ἔκδοσις Ἀδελφότητος Θεολόγων ἡ «Ζωή», Ἀθῆναι 1997.
    Ἡ Καινὴ Διαθήκη, Τὸ πρωτότυπο κείμενον μὲ νεοελληνικὴ μετάφρασι, Ἔκδοσις τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Ἀθῆναι 1981.
    Μηναῖον Αὐγούστου. Ἐκδόσεις «Φῶς»-ΧΕΕΝ, Ἀθῆναι.
    Μηναῖον Σεπτεμβρίου. Ἔκδοσις τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἐν Ἀθήναις.
    Μέγα Ὡρολόγιον. Ἔκδοσις τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Ἀθῆναι 1997.
    Ἁγίου Πρόκλου, Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως: «Ἡ Θεοτόκος καὶ ὁ Χριστός», Μετάφρασι Γ.Β. Μαυρομάτη, Ἐκδόσεις «Ἐπέκταση», Κατερίνη 1998.
    Ἐπισκόπου Ἀχελώου Εὐθυμίου Κ. Στύλιου: «Ἡ Πρώτη», Θεομητορικὸ Ἡμερολόγιο, Ἐκδόσεις «Σήμαντρο», Χολαργός, Ἀθῆναι 1980.
    Γ. Δέρβου: «Χριστιανικὴ Γραμματολογίας», τόμος Γ´.
    Κων/νου Ν. Δρατσέλλα, δ.Θ.: «Ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος», Ἀναλυτικὴ ἑρμηνεία, Ἐκδόσεις «Τῆνος», Ἀθῆναι 1991.
    Ἐκδόσεων «Τῆνος»: «Παρακλήσεις, Χαιρετισμοί, Εὐχαὶ εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον», Ἀθῆναι 1992.
    Δαμασκηνοῦ Καζανάκη, Ἀρχιμανδρίτου: «Ἡ Προστασία τῶν Χριστιανῶν», Βόλος 1993.
    Ἰωάννου Θ. Κολιτσάρα: «Ἐγκυκλοπαιδικὸν Λεξικὸν τῆς Ἁγίας Γραφῆς», Ἔκδοσις Ἀδελφότητος Θεολόγων ἡ «Ζωή», Ἀθῆναι 1975.
    Γ.Δ. Κούβελα: «Παναγία Ὑπαπαντή», Ἡ εὕρεση τῆς Εἰκόνας, Θαύματα τῆς Παναγίας, Ἐκδόσεις «Φαραί», Καλαμάτα 1996.
    Γ.Δ. Κούβελα: «Οἱ Παναγίες τῆς Μεσσηνίας», Περιοδικὸ «Ἔκφραση», Καλαμάτα 2001.
    Ἱερομονάχου Μαξίμου: «Ἡ Μητέρα τῶν Χριστιανῶν», Ἅγιον Ὄρος 1989.
    Ἑλένης Πρωτοπαπαδάκη-Παπακωνσταντίνου: «Ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος», Κείμενον, Νεοελληνικὴ μετάφρασι, Ἁγιογραφίες, Ἀθῆναι 1988.
    Π.Μ. Σωτήρχου: «Χαῖρε, Πύλη Κυρίου», (Τί λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες γιὰ τὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο), Ἐκδόσεις «Ἀποκάλυψις», Ἀθῆναι 1997.
    Π.Μ. Σωτήρχου: «Μέγα Θεοτοκίον», Ἡ Παράκλησις τῆς Θεοτόκου, Ἐκδοτικὸς οἶκος «Ἀστήρ», Ἀθῆναι 1998.
    Γεωργίου Φαμελιάρη: «Τῆς Παναγίας τοῦ Κυρίου Μητρός», 1927.
    Πέτρου Χριστοδουλιᾶ, Ἀρχιμανδρίτου: «Ἡ Παναγία», Ἔκδοσις τετάρτη, Ἔκδοσις τῆς Ἀδελφότητος Θεολόγων ἡ «Ζωή», Ἀθῆναι 1988.
    Θρησκευτικὴ καὶ Ἠθικὴ Ἐγκυκλοπαίδεια. Ἀθῆναι.
    Πατρολογία Migne, τόμος 96ος, σελ. 748.
    Ἀρχιμ. Καλλιστράτου Λυράκη «Ἡ Παρθενομήτωρ».

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service:
!-