∆ιδάγματα εκ τής εικόνος του εξωφύλλου - Κόραξ – Ηλίας
Πολύ διδακτική είναι η συµπεριφορά του Θεού προς τον Ηλίαν καθώς και η στάσις του Ηλιού.
Από την µίαν πλευράν βλέποµεν τον Θεόν, δι’ ενός ακαθάρτου πτηνού (κόρακος), να αποστέλλη την καθηµερινήν τροφήν του Ηλιού, αποτελουµένην εξ άρτου και κρέατος: «Και οι κόρακες έφερον αυτώ άρτους το πρωΐ και κρέας το δείλης, και εκ του χειµάρρου έπινεν ύδωρ».(Γ’ Βασ. ΙΖ’ 6) Υπό την άλλην βλέποµεν τον µέγαν Προφήτην αδιαµαρτυρήτως να δέχεται αυτήν. Προφανώς αδιαφορεί δια την ποιότητα του κοµιστού (του κόρακος), και ενδιαφέρεται µόνον δια το κοµιζόµενον, (την τροφήν). Εάν ο Άγιος απαξιούσε να δεχθή εκ του ράµφους ή των ονύχων του κόρακος την τροφήν, µε την σκέψιν ότι ο κόραξ είναι ακάθαρτος, θα απέθνησκεν ασφαλώς παρά τας όχθας του χειµάρρου. Η ιδία δε τύχη περιµένει και καθ’ ένα εξ ηµών, εάν δεν δέχεται εκ της χειρός των .... λογικών «κοράκων» της ∆ιαθήκης, των ιερέων, ό,τι δι’ αυτών µας χορηγεί ο Κύριος. ∆ηλαδή Άφεσιν αµαρτιών, Θείαν Κοινωνίαν, αγιασµόν κ.λ.π. ∆ι’ αυτό ας προσέξωµεν. Ο Ηλίας δεν έβλεπε τον κόρακα, εάν είναι µαύρος ή ακάθαρτος, αλλά την τροφήν. Και ηµείς µη βλέπωµεν, εάν ο ιερεύς είναι «µαύρος» έξωθεν, ίσως δε και έσωθεν, ως πολλάκις είναι δυνατόν να συµβαίνη καθ’ ο άνθρωπος, αλλά τι µας προσφέρει ο Θεός δι’ αυτού. Είχε και περιστεράς ο Θεός, αλλά τον κόρακα εξέλεξε, ίνα διδάξη ηµάς. ∆ι’ αυτό, ας µη βλέπωµεν τις ο κοµίζων, αλλά τις ο προσφέρων και τι το προσφερόµενον. ∆ιότι ο θείος Χρυσόστοµος δια τους µη εν τάξει ιερείς λέγει· «Ου πάντας χειροτονεί ο Θεός, αλλά δια πάντων ενεργεί». Μη πλανώµεθα λοιπόν. Όργανον είναι ο ιερεύς εις τας χείρας του Κυρίου και ας το χρησιµοποιώµεν µε πλήρη ταπείνωσιν, ότι εκ της χειρός του Κυρίου λαµβάνοµεν, ό,τι λαµβάνοµεν εκ του αµαρτωλού ίσως ιερέως, καθώς µας διδάσκει ο Προφήτης Ηλίας, όστις ελάµβανε εκ του ακαθάρτου κόρακος.
Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο Σ
Επειδή το πρόσωπον του Προφήτου Ηλιού του Θεσβίτου δεν είναι ούτε κοινόν ούτε τυχαίον, αλλά σοβαρόν σοβαρώτατον, και επειδή παίζει ύψιστον και ειδικόν ρόλον εντός του σχεδίου του Θεού, ακόµη δε, επειδή δεν εγνώρισε θάνατον, παρά τας τρεις χιλιάδας περίπου έτη που έχουν περάσει από της ηµέρας της γεννήσεώς του, και επειδή θα παρουσιασθή και πάλιν ως αναφέρει η Αγία Γραφή και παραδέχεται και η Ορθόδοξος ηµών Εκκλησία: «Προ της µεγάλης ηµέρας του Κυρίου και επιφανούς» και τέλος επειδή παχυλή άγνοια καλύπτει την υπόθεσιν αυτήν, προβαίνοµεν, θεία χάριτι, και δια των πρεσβειών της Παναγίας Μητρός του Κυρίου και πάντων των Αγίων, ιδιαιτέρως δε του εν λόγω Προφήτου Ηλιού του Θεσβίτου, εις την έκδοσιν του βιβλιαρίου τούτου, ίνα δι’ αυτού ρίψωµεν ολίγον φως εις την υπόθεσιν αυτήν, ήτις αποτελεί δια πολλούς κεκρυµµένον Μυστήριον.
Και αφού πρώτον οµιλήσωµεν γενικώς περί της ζωής και της δράσεως του Προφήτου, εις την συνέχειαν θα περιγράψωµεν τα περί της αναλήψεως και της επιστροφής αυτού προ της δευτέρας του Κυρίου ηµών Παρουσίας ως κηρύττει και η Ορθόδοξος ηµών Εκκλησία δια του: «Ο δεύτερος πρόδροµος της Παρουσίας Χριστού, Ηλίας ο ένδοξος κλπ.».
∆.Π.
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Ν Α’
ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΟΥ
Ο Ηλίας ούτος, ήτο υιός Σωβάκ, καταγόµενος εκ Θέσβης (εξ ου και Θεσβίτης), γης των Αράβων και εκ της φυλής του Ααρών, κατοικών δε εις την Γαλαάδ· η δε Θρέσβη ήτο δεδοµένη εις τους Ιερείς1. Λέγεται λοιπόν, ότι όταν εγεννήθη ο Ηλίας, ο πατήρ αυτού Σωβάκ είδεν την εξής οπτασίαν.
α) Ότι άνδρες λευκοφόροι τον ωνόµαζον Ηλίαν, (που σηµαίνει Θεός ή Θείος, παραγόµενον εκ του Ηλί, που σηµαίνει εβραϊστί θεός (βλ. Ματθ. κζ’ 46) και·
β) Ότι τον εσπαργάνωνον µε πυρ· και ακόµη, ότι του έδιδον να φάγη πυρ. Όθεν µεταβάς ο πατήρ αυτού εις Ιερουσαλήµ, εφανέρωσε το συµβάν εις τους Ιερείς, οι οποίοι δια χρηµατισµού προφητικού και αποκαλύψεως του είπον ταύτα: «Μη φοβηθής, ω άνθρωπε, διότι η κατοίκησις του παιδίου θα είναι φως, ο λόγος του απόφασις, η ζωή του κατά Κύριον, ο ζήλος του θα φανή ευάρεστος εις τον Θεόν και θέλει κρίνει τον Ισραήλ δια πυρός και µαχαίρας». Ο Ηλίας δε ήκµασε 716 έτη π.Χ. και επροφήτευσεν επί 25 έτη. Κατεβίβασε τρις πυρ εξ ουρανού, ως διαβάζοµεν εις το (Γ’ Βασ. ιη’ 33 και εις το ∆’ Βασ. α’ 10, 14).
Έκλεισε τον ουρανόν δια προσευχής 3½ έτη, ως διαβάζοµεν εις το (Γ’ Βασ. ιζ’ 1) και εις τον (Ιάκωβον ε’ 17), «Προσηύξατο, λέγει, του µη βρέξαι και ουκ έβρεξεν επί της γης ενιαυτούς τρεις και µήνας εξ και πάλιν προσηύξατο και ο ουρανός υετόν έδωκε και η γη εβλάστησε τον καρπόν αυτής» ως ψάλλει και η Εκκλησία µας λέγουσα: «Ο τω φθέγµατί σου στήσας τα υδατόρρυτα νέφη» (βλ. Κοντάκιον Αγίου). Ανέστησε δε τον νεκρόν υιόν της χήρας των Σαρεπτών της Σιδώνος, ως διαβάζοµεν εις το (Γ’ Βασ. ιζ’ 17-24) και κατέκαυσεν δύο πεντηκοντάδας ανθρώπων, ους απέστειλεν Οχοζίας ο βασιλεύς, (βλ. ∆’ Βασ. α’ 14). Εις το όρος Χωρήβ είδε τον Θεόν (ως είναι δυνατόν να γίνη ορατός τοις ανθρώποις) (βλ. Γ’ Βασ. ιθ’ 14-18) και διέσχισεν τον Ιορδάνην ποταµόν, (βλ. ∆’ Βασ. β’ 8). Ανελήφθη δε µε άρµα πύρινον µε κατεύθυνσιν προς τον ουρανόν, (βλ. ∆’ Βασ. β’ 11) και µετά παρέλευσιν 8 –10 ετών έστειλεν επιστολάς προς τον Ιωράµ, τον βασιλέα Ιούδα τον υιόν του Ιωσαφάτ, απειλών αυτόν ότι, επειδή αφήκε την λατρείαν του αληθινού Θεού, θα ασθενήση και θα αποθάνη, όπερ και εγένετο, ως διαβάζοµεν εις το (Β’ Παραλειποµένων κα’ 12).
Την υπόθεσιν δε αυτήν, του Προφήτου Ηλιού, µας την αναφέρει και ο Σοφός Σειράχ, ως εξής: «Και ανέστη Ηλίας προφήτης ως πυρ, και ο λόγος αυτού ως λαµπάς εκαίετο, ος επήγαγεν επ’ αυτούς λιµόν και τω ζήλω αυτού ωλιγοποίησεν αυτούς. Εν λόγω Κυρίου ανέσχεν ουρανόν, κατήγαγεν ούτος τρις πυρ. Ως εδοξάσθης, Ηλία, εν τοις θαυµασίοις σου και τις όµοιός σοι καυχάσθαι ο εγείρας νεκρόν εκ θανάτου και εξ Άδου εν λόγω Υψίστου. Ο καταγαγών βασιλείς εις απώλειαν και δεδοξασµένοις από κλίνης αυτών. Ο ακούων εν Σινά ελεγµόν και εν Χωρήβ κρίµατα εκδικήσεως. Ο χρίων βασιλείς εις ανταπόδοµα και προφήτας διαδόχους µετ’ αυτόν. Ο αναληφθείς εν λαίλαπι πυρός εν άρµατι ίππων πυρίνων. Ο καταγραφείς εν ελεγµοίς εις καιρού, κοπάσαι οργήν προ θυµού και επιτρέψαι καρδίαν πατρός προς υιόν και καταστήσαι φυλάς Ιακώβ. Μακάριοι οι ιδόντες σε και οι εν αγαπήσει κεκοσµηµένοι· και γαρ ηµείς ζωή ζησόµεθα. Ηλίας, ος εν λαίλαπι εσκεπάσθη και Ελισσαιέ ενεπλήσθη πνεύµατος αυτού και εν ηµέραις αυτού ουκ εσαλεύθη υπό άρχοντος και ου κατεδυνάστευσεν αυτόν ουδείς» (Σοφ. Σειράχ µη’ 1-12). Η ζωή επίσης του Ηλιού έχει πολλά διδάγµατα δι’ ηµάς, που εν συντοµία είναι τα εξής:
α) Μας παρουσιάζει την δύναµιν της προσευχής· «Ηλίας άνθρωπος ην οµοιοπαθής ηµίν, και προσευχή προσηύξατο του µη βρέξαι, και ουκ έβρεξεν επί της γης ενιαυτούς τρεις και µήνας εξ· (γράφει ο Ιάκωβος) και πάλιν προσηύξατο, και ο ουρανός υετόν έδωξεν...» (Ιακ. Ε’ 17 και Γ’ Βασ. ιζ’ 43-44).
β) Ενήστευσε 40 ηµέρας και 40 νύκτας, ως ο Κύριος. (Άρα είναι δυνατή η νηστεία τοις ανθρώποις).
«Και επορεύθη εν ισχύει της βρώσεως εκείνης 40 ηµέρας και νύκτας έως όρους Χωρήβ».
γ) Ο Ηλίας που έκλεισε δια προσευχής τον ουρανόν να µη βρέξη, ο Ηλίας που κατεβίβασε, χάριτι Κυρίου, τρις πυρ εκ του ουρανού, ο Ηλίας που έσφαξε τετρακοσίους πενήκοντα µε το χέρι του, εδειλίασε προς της απειλής µιας διεφθαρµένης Ιεζάβελ· «και ητήσατο την ψυχήν αυτού αποθανείν» (Γ’ Βασ. ιθ’ 4) διότι τον εγκατέλειψεν, ίσως προς στιγµήν, η χάρις του Θεού δια να του διδάξη ωρισµένα πράγµατα, ως βλέποµεν εις την συνέχειαν εις τους στίχους (11-18).
1 (Βλ. Συν. Ν. Αγιορείτου, 20 Ιουλίου).
δ) Ο Ηλίας, άνθρωπος της Π. ∆ιαθήκης, ανέστησεν τον νεκρόν υιόν της χήρας, (βλ. Γ’ Βασ. ιζ’ 17-
24) δια τριών εµφυσηµάτων (προφανώς εις το όνοµα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύµατος)
«και ενεφύσησε τω παιδαρίω τρις» (αυτόθι 21).
ε) Ο Ηλίας προετύπωσεν ακόµη το σωτήριον της χάριτος Βάπτισµα, µε την θυσίαν που έκαµεν ενώπιον των προφητών του Βάαλ. Έσκαψε λάκκον, έθεσε ύδωρ, κατεβίβασε δια της προσευχής, εξ ουρανού πυρ. Ιδού και η παροµοίωσις:
Εκεί: Λάκκος – Ύδωρ – Πυρ εξ ουρανού – Ηλίας.
Εδώ: Κολυµβήθρα – Ύδωρ – Πνεύµα εξ ουρανού – Ιερεύς.
Τέλος δε παρέστη ο Ηλίας, εις την Μεταµόρφωσιν του Κυρίου µετά του Προφήτου Μωϋσέως, ως διαβάζοµεν εις τον (Ματθ. ιζ’ 3). Από τον επακολουθήσαντα δε διάλογον µεταξύ Κυρίου και µαθητών Του, και λόγω κακής ερµηνείας ωρισµένων, γίνονται ζωηραί συζητήσεις περί αυτού, εάν υπάρχη έτι ζων και εάν θα έλθη πάλιν. ∆ιότι µερικοί υποστηρίζουν ότι ο Ηλίας ήλθε, άλλοι δε, ότι ο Ηλίας ανηρπάγη εις τον ουρανόν. ∆ια τούτο λοιπόν θα προσπαθήσωµεν να δώσωµεν µίαν σύντοµον απάντησιν, φέροντες µάρτυρας τας Αγίας Γραφάς, τους Αγίους και Θεοφόρους Πατέρας ηµών ως και την Αγίαν ηµών Εκκλησίαν.
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Ν Β’
∆ΥΟ ΠΑΡΕΡΜΗΝΕΙΑΙ
Ως προείπωµεν, δύο είναι αι κατ’ εξοχήν παρερµηνείαι που συγχέουν την υπόθεσιν Προφήτου Ηλιού. Η πρώτη, ότι ο Ηλίας δεν ανέβη εις τον ουρανόν και η ∆ευτέρα, ότι ο Κύριος δεν είπεν ότι ήλθεν ο Ηλίας ο Θεσβίτης. Προ τούτο ας εξετάσωµεν µίαν εκάστην χωριστά.
α) Ο Ηλίας δεν ανέβη εις τον ουρανόν
Είναι αλήθεια, ότι τινές εξ ηµών, τόσον λαϊκοί όσον και Κληρικοί, δεν έχουν µελετήσει µετά προσοχής το εδάφιον αυτό της Π. ∆ιαθήκης που αναφέρει την ανάληψιν του Προφήτου Ηλιού. Εάν το
µελετήσουν όµως µετά προσοχής, θα ανακαλύψουν την εκ δύο γραµµάτων αποτελουµένην λέξιν «ΩΣ» που θα τους διευκολύνη εις τον ορθολογισµόν των µια και απορρίπτουν το δογµατικόν µέρος του Απολυτικίου του Αγίου που αναφέρει σαφώς· «Ο δεύτερος πρόδροµος της Παρουσίας Χριστού, Ηλίας ο ένδοξος». Ιδού το κείµενον· «Και εγένετο αυτών πορευοµένων, επορεύοντο και ελάλουν (Ηλίας και Ελισσαιέ)· και ιδού άρµα πυρός και ίπποι πυρός και διέστειλεν ανά µέσον αµφοτέρων και ανελήφθη Ηλιού εν συσσεισµώ ΩΣ εις τον ουρανόν» (∆’ Βασ. Β’ 11). Αυτό το «ΩΣ εις τον ουρανόν» µας µαρτυρεί, ότι δεν ανέβει εις τον ουρανόν. Έχουν όµως παρασυρθή πολλοί και ερµηνεύουν κακώς, διότι διαβάζουν Παλαιάν ∆ιαθήκην παραφρασµένην και όχι το κείµενον. Η παράφρασις λέγει ότι· «Ανέβη ο Ηλίας µε ανεµοστρόβιλον εις τον ουρανόν». Ώστε µόνον αυτό το «ΩΣ» είναι ικανόν να λύση το ζήτηµα, και να αποδείξη, ότι ο Ηλίας δεν ανέβη εις τον ουρανόν. Εις την Ε’ δε Ωδήν του δευτέρου κανόνος της Αναλήψεως, υπάρχει το εξής τροπάριον.
«Ξένην Σου η Γέννησις, ξένη Σου η Ανάστασις, ξένη και φρικτή Σου, Ζωοδότα, η εκ του Όρους θεία Ανάληψις, ην εξεικονίζων Ηλιού, τέθριππος ανήρχετο, ανυµνών Σε, Φιλάνθρωπε».
∆ηλαδή. Ω φύσει Ζωοδότα Χριστέ, παράδοξος µεν και υπερφυσική υπήρξεν η εκ της Παρθένου άσπορος και άφθορος Γέννησίς Σου· παράδοξος και υπερφυσική υπήρξεν η εκ του Τάφου Ανάστασίς Σου· παράδοξος και φρίκης αξία υπήρξεν η εκ του όρους των Ελαιών γενοµένη θεία Σου Ανάληψις. Ταύτην δε την φρικτήν Σου Ανάληψιν επροεικόνιζεν ο Προφήτης Ηλίας, ο οποίος ανέβη µε άµαξαν πυρίνην και µε τέσσαρα άλογα πύρινα, όχι όµως εις τον Ουρανόν, αλλ’ «ΩΣ εις τον ουρανόν».
Παρουσιάζει δηλαδή ο υµνωδός εις το τροπάριον τούτο, συν τοις άλλοις, ότι η ανάληψις του Προφήτου Ηλιού ήτο τύπος της κατόπιν Αναλήψεως του Κυρίου.
Περί τούτου δε υπάρχει και λόγος του Μεγ. Αθανασίου, που καθαρίζει πιο καλά τα πράγµατα, έχων ούτως· «Συ δε µοι λοιπόν, αγαπητέ, της λέξεως την ακρίβειαν σκόπησον, της ΩΣ, και µη σε διαλάθη σ υ λ λ α β ή ς Γ ρ α φ ι κ ή ς π ε ρ ι ο υ σ ί α κ α ι δ ύ ν α µ ι ς (της µικρής συλλαβής «ΩΣ» δηλαδή) · µηδέ τη της λέξεως παραδροµή (το ανελήφθη δηλαδή) τω ∆εσπότη τον οικέτην νοµίσης ισότιµον· ΟΥ ΓΑΡ ΕΙΣ ΟΥΡΑΝΟΝ ΗΛΙΑΣ ΑΝΕΡΧΕΤΑΙ, ουδέ διαδραµών το στερέωµα, τοις εκείσε χωρίοις αυλίζεται· άλλ’ άκουσον τι φησίν ο αναγών· «Εν δε τω ανάγειν Κύριον τον Ηλίαν ΩΣ εις τον ουρανόν· ιδού µικρά λέξις (το ΩΣ) έστησε τον Ηλίαν προς τα άνω φερόµενον· αρκεί γαρ τω Προφήτη τιµηθήναι τω τύπω· προ γαρ του ∆εσπότου τον οικέτην ουρανός ουχ υποδέχεται· ουδείς γαρ αναβέβηκεν εις τον Ουρανόν, ειµή ο Υιός του ανθρώπου ο ων εν τω Ουρανώ· ετηρείτο γαρ τη των ανθρώπων απαρχή δια τον των ανθρώπων Ποιητήν ο Ουρανός. Ούτω µεν ουν τοις περί τον Ενώχ και Ηλίαν ο Θεός αγαθή ελπίδι εύφρανε τους ανθρώπους, δι’ ων ανθρώποις ούσι τον του αέρος δρόµον ιππήλατον ήπλωσε» (Λογ. Β’ εις την Ανάληψιν). ∆ηλαδή, µας προτρέπει ο στύλος της Ορθοδοξίας µας, ο Μέγας Αθανάσιος, να προσέξωµεν (µη διαλάθη) η µικρή συλλαβή ΩΣ, (συλλαβής Γραφικής περιουσίας και δύναµις) διότι αύτη µας µαρτυρεί, ότι ο Ηλίας δεν ανέβει εις τον Ουρανόν. Ακόµη µας λέγει, ότι κανείς δεν ανέβει εις τον Ουρανόν ειµή αυτός που και κατέβη, ως ο Κύριος είπεν: «Ουδείς αναβέβηκεν εις τον ουρανόν ειµή ο εκ του ουρανού καταβάς, ο υιός του ανθρώπου ο ων εν τω ουρανώ» (Ιωάν. γ’ 13). Και ακόµη, ότι ο ουρανός ετηρείτο δια τον Κύριον, τον ∆εσπότην και Ποιητήν και ουχί δια τον δούλον· (µηδέ τη της λέξεως ανελήφθη, παραδροµή, τω ∆εσπότη τον οικέτην
νοµίσης ισότιµον). Η Ανάληψις λοιπόν του Ηλιού, και η µετάθεσις του Ενώχ, δεν ήσαν τίποτε άλλο παρά ένας προάγγελος της Αναλήψεως του Κυρίου και εν συνεχεία της ιδικής µας.
Ο δε Πατήρ ηµών Επιφάνιος περί της Αναλήψεως του Ηλιού λέγει τα εξής: «Και ανελήφθη Ηλίας εν συσσεισµώ, (Συσσεισµός = κούνηµα δυνατόν, εκ του συσσείω = κουνώ δυνατά ή απ’ όλα συγχρόνως τα µέρη συγκλονώ) ΩΣ εις τον Ουρανόν· το δε, ΩΣ εις τον Ουρανόν, αµφίβολον έχει την έννοιαν· το δε, ΕΙΣ τον Ουρανόν, τρανήν δείκνυσι την αλήθειαν». ∆ηλαδή κάµνει µίαν διάκρισιν, ο Άγιος ούτος Πατήρ, µεταξύ της αναλήψεως του Προφήτου, και την Αναλήψεως του Κυρίου. ∆ιότι πράγµατι, ενώ εις την ανάληψιν του Ηλιού υπάρχει η µικρή συλλαβή «ΩΣ» (που αµφίβολον έχει την έννοιαν εις την Ανάληψιν του Κυρίου υπάρχει η µικρή συλλαβή «ΕΙΣ» που (τρανήν δείκνυσι την αλήθειαν). ∆ιότι εις τα Γραφικά χωρία της Αναλήψεως του Κυρίου ευρίσκοµεν το «ΕΙΣ τον Ουρανόν» και όχι «ΩΣ εις τον Ουρανόν» ως εξής:
α) «Τι εστήκατε εµβλέποντες εις τον Ουρανόν; Ούτος ο Ιησούς ο αναληφθείς αφ’ υµών εις τον Ουρανόν, ούτως ελεύσεται ον τρόπον εθεάσασθε αυτόν πορεβόµενον ΕΙΣ τον Ουρανόν». (Πράξ. α’ 11)
β) «Εξήγαγε δε αυτούς (τους µαθητάς) έξω έως εις Βηθανίαν και επάρας τας χείρας αυτού ευλόγησεν αυτούς· και εγένετο εν τω ευλογείν αυτόν αυτούς διέστη απ’ αυτών και αναφέρετο ΕΙΣ τον Ουρανόν». (Λουκ. κδ’ 50-51)
γ) «Ο µεν ουν Κύριος µετά το λαλήσαι αυτοίς (τοις µαθηταίς) ανελήφθη ΕΙΣ τον Ουρανόν και εκάθησεν εκ δεξιών του Θεού». (Μάρκ. ιστ’ 19)
Ως βλέπωµεν λοιπόν, εις τα τρία αυτά Γραφικά χωρία που οµιλούν δια την Ανάληψιν του Κυρίου, υπάρχει η λέξις ΕΙΣ, ενώ εις την ανάληψιν του Προφήτου, υπάρχει η λέξις ΩΣ. Και ο ιερός Θεοφύλακτος Βουλγαρίας ερµηνεύων το (κδ’ 50-51) του Λουκά, λέγει: «Ηλίας µεν γαρ ΩΣ εις Ουρανόν· ωσανεί γαρ εδόκει εις ουρανόν αναφέρεσθαι ο δε Σωτήρ ΕΙΣ τον ουρανόν, αυτός πρόδροµος πάντων ανελήλυθε µετά της αγίας σαρκός αυτού, εµφανισθήναι των προσώπω του Θεού και σύνεδρον αυτήν αποδείξαι τω Πατρί».
Αγαπητοί, ας µη θαυµάζωµεν τούτο και ας µη σκανδαλιζώµεθα· υπάρχει διαφορά µεταξύ αναλήψεως Ηλία και Κυρίου, ως υπάρχει διαφορά και µεταξύ Αναστάσεως Κυρίου και άλλων αναστάσεων. Ο Θεσσαλονίκης Γρηγόριος λέγει ότι: «Ώσπερ δε αναστάσεις προ της του Κυρίου αναστάσεως πολλαί γεγόνασι, (εξ), ούτω και πολλαί αναλήψεις προ της αυτού αναλήψεως· και Ιερεµίαν γαρ τον Προφήτην ανέλαβε Πνεύµα, και τον Αββακούµ Άγγελος, και τον Ενώχ ανέλαβεν ο Θεός· µάλιστα δε των άλλων ο Ηλίας άρµατι πυρός αναληφθείς αναγέγραπται· αλλ’ ουδ’ ούτος (ο Ηλίας) υπερέβη την περίγειον λήξιν, αλλ’ οίόν τις µετάθεσις ην η εκάστου τούτων ανάληψις, από γης αίρουσα και των περί γην ουκ εξάγουσα· καθάπερ και οι αναστάντες εκείνοι πάλιν εις την γην υπέστρεψαν, τελευτήσαντες άπαντες» (Λογ. α’ εις την Ανάληψιν). Ώστε εξ όσων παραθέσαµεν µέχρις εδώ εµφαίνεται σαφώς, ότι ο Ηλίας δεν επήγε εις τον Ουρανόν, ουδέ εις τον Παράδεισον ως λέγουν ωρισµένοι.
β) Ο Κύριος δεν είπεν, ότι ήλθεν ο Ηλίας ο Θεσβίτης
Πολύς λόγος γίνεται και προς αυτό το σηµείον. Υπάρχει µία µερίς ανθρώπων, ως είποµεν ανωτέρω, λαϊκών και Κληρικών, που πιστεύουν, ότι ο Ηλίας ήλθε και ούτω επραγµατοποιήθη η προφητεία του Μαλαχίου η λέγουσα: «Ιδού εγώ αποστελώ υµίν Ηλίαν τον Θεσβίτην, πριν ελθείν την ηµέραν Κυρίου την µεγάλην και επιφανή, ος αποκαταστήσει καρδίαν πατρός προς υιόν αυτού, µη έλθω και πατάξω την γην άρδην» (κεφ. δ’ 4-5)· διότι λέγουν, ότι είπεν ο Κύριος εις τους Εβραίους, όταν ωµίλη περί Ιωάννου του Προδρόµου, ότι, «Ει θέλετε δέξασθαι, αυτός εστιν Ηλίας ο µέλλων έρχεσθαι». (Ματθ. ια’ 14). Και είναι αλήθεια, ότι ο Κύριος είπε το· «Ει θέλετε δέξασθαι, αυτός εστιν Ηλίας ο µέλλων έρχεσθαι», αλλ’ εξ ίσου είναι αλήθεια, ότι ο Κύριος εις ερώτησιν των µαθητών Του, διατί οι γραµµατείς λέγουσιν ότι Ηλίαν δει ελθείν πρώτον, απήντησε ότι· «Ηλίας µεν έρχεται πρώτον, και αποκαταστήσει πάντα» (Ματθ. ιζ’ 11). Και ερωτώµεν τους αντιφρονούντας, που κακώς ερµηνεύουν και που δεν καταδέχονται εν τω εγωϊσµώ των να ερευνήσουν τους Πατέρας, πότε ο Κύριος είπεν αλήθεια και πότε ψεύδος; ∆ιότι εις την µίαν περίπτωσιν λέγει ότι «ήλθεν» και εις την άλλην λέγει «έρχεται». Την δυσκολίαν λοιπόν αυτήν την αντιπαρερχόµεθα, εάν προσέξωµεν, πότε και διατί δίδει τας απαντήσεις αυτάς.
Η υπόθεσις λοιπόν έχει ως εξής:
Οι εβραίοι θα εδέχοντο τον Μεσσίαν, εάν πρώτον έβλεπον ερχόµενον τον Ηλίαν. Αυτόν είχον σηµάδι· διότι οι Γραµµατείς ερµηνεύοντες κακώς τας Γραφάς, εκήρυττον ότι θα πρέπει να έλθη ο Ηλίας πρώτον και κατόπιν θα έλθη ο Μεσσίας, παρασυρόµενοι από την προφητείαν του Μαλαχίου (δ’ 4-5) που εγράψαµεν ανωτέρω, η οποία έχει σχέσιν µε την ∆ευτέραν έλευσιν του Κυρίου και όχι µε την Πρώτην, ως θα ίδωµεν Θεού θέλοντος, εις την συνέχειαν. Εκήρυττον λοιπόν ως πρόδροµον της ελεύσεως του Μεσσίου τον Ηλίαν. ∆ι’ αυτό και όταν ο Ιωάννης ο Πρόδροµος εις τον Ιορδάνην ήρχισε να κηρύττη και να βαπτίζη, διαβάζοµεν εις τον Ιωάννην· «Απέστειλαν οι Ιουδαίοι εξ Ιεροσολύµων ιερείς και Λευΐτας, ίνα ερωτήσωσιν αυτόν· συ τις ει... Ηλίας ει συ; και λέγει· ουκ ειµί. Ο προφήτης ει συ; και απεκρίθη, ου... και ηρώτησαν αυτόν και είπον αυτώ· τι ουν βαπτίζεις, ει συ ουκ ει ο Χριστός ούτε Ηλίας ούτε ο Προφήτης;...» (α’ 19-25). Ζητούν ως βλέποµεν εξηγήσεις, ίνα κανονίσουν την θέσιν των. Αλλ’ ο Ιωάννης δεν ήτο ούτε ο Ηλίας ούτε ο Χριστός, αλλ’ ήτο «Φωνή βοώντος εν τη ερήµω ευθύνατε την οδόν του Κυρίου» (Ιωάν. Α’ 23). ∆εν είχον προσέξει ως φαίνεται, ότι η Αγία Γραφή ωµίλει δια δύο Παρουσίας του Κυρίου, ως και δια δύο Προδρόµους. Ενόµιζον ότι ο Κύριος θα έλθη άπαξ και µάλιστα εν δόξη, ίνα κτυπήση τους υπεναντίους, κραταιώνοντας ούτω το Ισραήλ. Έβλεπον την µίαν προφητείαν µόνον που ωµίλει περί του δευτέρου Προδρόµου της ∆ευτέρας του, εν δόξει παρουσίας, δεν έβλεπον και την άλλην προφητείαν που ωµίλει και δι’ έναν άλλον Πρόδροµον, που προηγείτο της Πρώτης Του και ταπεινής Παρουσίας. Εδιάβαζον το· «Ιδού αποστελώ υµίν Ηλίαν τον Θεσβίτην πριν ελθείν την ηµέραν Κυρίου την µεγάλην και επιφανή... χωρίς να προσέχουν τον ίδιον Προφήτην, που λίγο πιο εµπρός έλεγε· «Ιδού εξαποστέλλω τον άγγελόν µου και επιβλέψεται οδόν προ προσώπου σου»(Μαλαχ. Γ’ Ι) και ούτω δεν επίστευον, ότι άλλος τις θα είναι ο Πρόδροµος της ελεύσεως του Μεσσίου και όχι ο Ηλίας.
Γνωρίζων λοιπόν αυτό ο Ιησούς, δια να τους διευκολύνη τους λέγει· «Και ει θέλετε δέξασθε, αυτός εστιν Ηλίας, ο µέλλων έρχεσθαι» και προσθέτει «Ο έχων ώτα ακούειν, ακουέτω». ∆ηλαδή· Εάν θέλετε να παραδεχθήτε, σας λέγω, ότι ο Ιωάννης ο Πρόδροµος (διότι περί Ιωάννου ο λόγος, βλ. Ματθ. ΙΑ’ 1-18) είναι ο Ηλίας δια σας· Ο έχων νουν να το εννοήση, πως ο Ιωάννης είναι ο Ηλίας, ας το εννοήση. Ο δε ιερός Χρυσόστοµος περί αυτού λέγει· «Και καλώς είπεν. «Ει θέλετε δέξασθαι», το αβίαστον δεικνύς· ου γαρ αναγκάζων, φησί. Τούτο δε έλεγεν, ευγνώµονα απαιτών διάνοιαν και δηλών, ότι ούτος εκείνος εστί, κακείνος ούτος. Αµφότεροι γαρ (Ιωάννης και Ηλίας δηλαδή) µίαν διακονίαν ανεδέξαντο και ΠΡΟ∆ΡΟΜΟΙ γεγόνασιν αµφότεροι. ∆ιόπερ, ουδέ απλώς είπεν· «Ούτος εστίν Ηλίας» αλλ’ «Ει θέλετε δέξασθαι, ούτος εστί» · τουτέστιν, «Ει µετά ευγνώµονος διανοίας προσέχετε τοις γινοµένοις· και ουδέ ενταύθα έστη, αλλά προσέθηκε, δεικνύς, ότι συνέσεως χρεία, προς το «Ούτος εστίν Ηλίας, ο µέλλων έρχεσθαι» ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω. Τοσαύτα δε αινίγµατα ετίθει, διαγείρειν αυτούς εις ερώτησιν. Ει δε ουδέ ούτως εξυπνίζοντο, πολλώ µάλλον, ει δήλα ην και σαφή». (Οµιλ. ΛΖ § γ’ εις τον Ματθ.).
Ώστε, όταν είπεν ο Κύριος «Αυτός εστίν ο Ηλίας ο µέλλων έρχεσθαι» ωµίλει δια τον Ιωάννην τον Πρόδροµον.
Εις την δευτέραν του δε συζήτησιν, µετά την Μεταµόρφωσιν, το καθάρισε πιο καλά και µάλιστα εις τοιούτον βαθµόν, που το ηννόησαν οι Μαθηταί, ως γράφει ο Ματθαίος. «Τότε συνήκαν οι µαθηταί, ότι περί Ιωάννου του Βαπτιστού είπεν αυτοίς» (ΙΖ’ 18). Ολόκληρος δε η στοιχοµυθία έχει ως εξής· «Και επηρώτησαν αυτόν οι µαθηταί αυτού λέγοντες· Τι ουν οι γραµµατείς λέγουσιν, ότι Ηλίαν δει ελθείν πρώτον; Ο δε Ιησούς αποκριθείς είπεν αυτοίς· Ηλίας µεν έρχεται πρώτον και αποκαταστήσει πάντα· λέγω δε υµίν, ότι Ηλίας ήδη ήλθε, (δια σας δηλαδή) και ουκ επέγνωσαν αυτόν· (δεν τον αντελήφθησαν δηλαδή) αλλ’ εποίησαν εν αυτώ όσα ηθέλησαν. Ούτω και ο υιός του ανθρώπου µέλλει πάσχειν υπ’ αυτών. Τότε συνήκαν οι µαθηταί, ότι περί Ιωάννου του βαπτιστού είπεν αυτοίς» (Ματθ. ΙΖ’ 10-13). Η ερµηνεία αυτών είναι η εξής: Οι Απόστολοι πληροφορηθέντες ακριβώς, τόσον εκ της οµολογίας του Πέτρου ειπόντος.
«Συ ει ο Χριστός ο Υιός του Θεού του ζώντος» (Ματθ. ΣΤ’ 16), όσον και εκ του υπερφυούς θαύµατος της Μεταµορφώσεως. «Μετεµορφώθη έµπροσθεν αυτών και έλαµψεν το πρόσωπον αυτού ως ο ήλιος, τα δε ιµάτια αυτού εγένοντο λευκά ως το φως» (Ματθ. ΙΖ’ 2) και εκ της ουρανίου φωνής ειπούσης. «Ούτος εστίν ο υιός µου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα· αυτού ακούετε» (αυτόθι 6), ότι ο Ιησούς είναι ο υπό των αγίων Προφητών προκηρυχθείς Μεσσίας ο Χριστός, ο Υιός του Θεού του ζώντος, ηρώτησαν Αυτόν, λέγοντες. ∆ιατί οι γραµµατείς διδάσκουσιν, ότι ο Ηλίας πρέπει να έλθη προ του Χριστού; (διότι ως προείποµεν οι γραµµατείς εδίδασκον και οι Ιουδαίοι επίστευον, ότι ο Προφήτης Ηλίας έµελλε να έλθη εν σώµατι προ του Χριστού, ίνα προπαρασκευάση την οδόν αυτού).
Ο δε Ιησούς αποκριθείς είπεν εις αυτούς, ότι ο Ηλίας µεν ο πρώτος, δηλαδή Θεσβίτης δεν ήλθεν ακόµη, αλλά θα έλθη προ της Βας Παρουσίας µου, και δια της διδασκαλίας του θα διορθώση και θα προπαρασκευάση τον λαόν. Αλλά λέγω σε σας που περιµένετε (ως σας κηρύττουν οι γραµµατείς) δια να ιδήτε τον Ηλίαν πρώτον δια να πιστεύσητε. Ο Ηλίας ο δεύτερος ήτοι Ιωάννης ο Πρόδροµος ήλθε (Ματθ. ΙΑ’ 14), και εν τούτοις δεν τον εγνώρισαν, κακώς ερµηνεύοντες και νοούντες τας Γραφάς και έπραξαν ό,τι ηθέλησαν εις αυτόν, ήτοι ύβρισαν, εις φυλακήν έβαλον, και τέλος εφόνευσαν αυτόν και την κεφαλήν του επί πίνακι ήνεγκαν (Ματθ. Ι∆’ 10-11). Παραπλήσια δε µέλλει να πάθη και ο υιός του ανθρώπου υπ’ αυτών.
∆ηλαδή το ίδιον µε περιµένει και εµένα, λέγει ο Κύριος δια τον εαυτόν Του, προφητεύοντας ούτως ειπείν τον άδικον θάνατόν Του.
Ώστε άλλος ο Πρόδροµος ως Ηλίας και άλλος ο Ηλίας ο Θεσβίτης. Και ως έχοµεν δύο Προδρόµους, ούτω έχοµεν και δύο Παρουσίας. Περί των δύο αυτών Προδρόµων και Παρουσιών ο Ιππόλυτος λέγει·
«Ώσπερ γαρ δύο Παρουσίαι του Κυρίου ηµών και Σωτήρος δια των Γραφών εδείχθησαν, µία µεν η πρώτη, κατά σάρκα γενοµένη άτιµος δια το εξουθενηθήναι αυτόν... η δε δευτέρα αυτού Παρουσία, κεκήρυκται εν δόξη, ως παρέσται απ’ ουρανών µετά δυνάµεως αγγέλων και πατρικής δόξης. Ούτω και δ ύ ο π ρ ό δ ρ ο µ ο ι εδείχθησαν, ο µεν π ρ ώ τ ο ς γενόµενος Ιωάννης ο του Ζαχαρίου υιός· Ούτος προέφθασε και της εν άδη προευαγγελίσασθαι, αναιρεθείς υπό Ηρώδου· πρόδροµος γενόµενος εκεί... και πάλιν επί τη σ υ ν τ ε λ ε ί α του κόσµου κριτού φανεροµένου, αναγκαίως δει τους π ρ ο δ ρ ό µ ο υ ς αυτού πρώτους φανερωθήναι καθώς δια Μαλαχίου του Προφήτου φησίν· «πέµψω υµίν Ηλίαν τον Θεσβίτην, πριν η ελθείν την ηµέραν Κυρίου την µεγάλην και επιφανή» (Ιππόλ. Περί Χριστού και Αντιχρίστου. Κεφ. 44, 45, 46).
Επίσης ο Ιουστίνος ο Μάρτυς και φιλόσοφος, ερωτηθείς υπό Τρύφωνος περί της ελεύσεως Ηλιού απαντά ως εξής: «Εάν ουν ο λόγος αναγκάζη οµολογείν, ότι δύο Παρουσίαι του Χριστού προεφητεύοντο γενησόµεναι, µία µεν, εν η παθητός και άτιµος και αειδής φανήσεται, η δε ε τ έ ρ α, εν η και ένδοξος και κριτής απάντων ελεύσεται, ως και εν πολλοίς τοις προλελεγµένοις αποδέδεικται, ουχί της φοβεράς και µεγάλης ηµέρας, τούτ’ έστι της δευτέρας Παρουσίας Αυτού, πρόδροµον γενήσεσθαι τον Ηλίαν νοήσοµεν τον λόγον του Θεού κεκηρυχθέναι; Και ο ηµέτερος ουν κύριος έφην, τούτο αυτό εν τοις διδάγµασιν αυτού παρέδωκε γενησόµενον, ειπών και Ηλίας ελεύσεσθαι και ηµείς τούτο επιστάµεθα γενησόµενον, όταν έλθη εν δόξη εξ ουρανών παραγίνεσθαι, ο ηµέτερος κύριος Ιησούς Χριστός, ου και της πρώτης φανερώσεως κήρυξ προήλθε το εν Ηλία γενόµενον πνεύµα του Θεού, εν Ιωάννη, τω γενοµένω εν τω γένει ηµών προφήτη ... διο και ο ηµέτερος Χριστός ειρήκει επί γης τότε τοις λέγουσι προ του Χριστού Ηλίας δει ελθείν. «Ηλίας µεν ελεύσεται και αποκαταστήσει πάντα· λέγω δε υµίν, ότι Ηλίας ήδη ήλθε, και ουκ επέγνωσαν αυτόν, αλλ’ εποίησαν αυτώ όσα ηθέλησαν, και γέγραπται, ότι τότε συνήκαν οι µαθηταί, ότι περί Ιωάννου του βαπτιστού είπεν αυτοίς» (∆ιάλογος 49).
Εξ όλων δε τούτων πιο καθαρά οµιλεί ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστοµος λέγων, άλλος ο Ιωάννης (ως Ηλίας) και άλλος ο Ηλίας ο Θεσβίτης, και ότι η προφητεία του Μαλαχίου ουδεµίαν σχέσιν έχει µε τον Ιωάννην ως Ηλίαν.
«Ουκ άρα, λέγει, από των Γραφών τούτο ήδεσαν, αλλ’ εκείνοι εαυτούς διεσάφουν, και περιεφέρετο ο λόγος ούτος εν τω απείρω δήµω, καθάπερ και επί του Χριστού. ∆ιο και η Σαµαρείτις έλεγε· «Μεσσίας έρχεται, λέγει· όταν έλθη εκείνος αναγγελεί ηµίν πάντα» (Ιωάν. ∆’ 25) και αυτοί ηρώτων τον Ιωάννην.
«Ηλίας ει ή ο π ρ ο φ ή τ η ς ; » (Ιωάν. Α’ 21) εκράτει µεν γαρ, όπερ έφην, ο λόγος, και ο περί του Χριστού και ο περί του Ηλία, ουχ ως εχρήν δε παρ’ εκείνων ερµηνευόµενος· αι µεν γαρ Γραφαί δύο λέγουσι του Χριστού Παρουσίας, ταύτην τε την γεγενηµένην, και την µέλλουσαν. Και οι προφήται δε εκατέρας µέµνηνται, της µέντοι µιας, της δευτέρας, πρόδροµον λέγουσι τον Ηλίαν έσεσθαι· της µεν γαρ προτέρας εγένετο ο Ιωάννης Ο Ν Κ Α Ι Η Λ Ι Α Ν Ο Χ Ρ Ι Σ Τ Ο Σ Ε Κ Α Λ Ε Ι , Ο Υ Κ Ε Π Ε Ι ∆ Η Η Λ Ι Α Σ Η Ν, αλλ’ επειδή την διακονίαν επλήρου την εκείνου. Ώσπερ γαρ εκείνος (ο Ηλίας) πρόδροµος έσται της προτέρας εγένετο. Αλλ’ οι γραµµατείς ταύτα συγχέοντες και διαστρέφοντες τον δήµον, εκείνης εµνηµόνευον µόνης προς τον δήµον, της δευτέρας Παρουσίας, και έλεγον, ότι, «ει ούτός εστίν ο Χριστός, έδει τον Ηλίαν προλαβείν». «∆ ι α τ ο ύ τ ο και οι µαθηταί λέγουσι· Πως οι γραµµατείς λέγουσιν· «Ηλίαν δει ελθείν πρώτον;»
∆ια τούτο και προς τον Ιωάννην πέµψαντες οι Φαρισαίοι ηρώτων. «Ε ι σ υ ε ι Η λ ί α ς ;» (Ιωάν. α’ 21), ου µνηµονεύοντες ουδαµού της προτέρας παρουσίας. Τις ουν έστιν η λύσις, ην ο Χριστός επήγαγεν; Ότι, Ηλίας µεν έρχεται τότε προ της δευτέρας µου Παρουσίας, και νυν δε ελήλυθεν Ηλίας, τον Ιωάννην ούτω καλών. Ούτος ήλθεν Ηλίας. Ει δε τον Θεσβίτην ζητοίης, έρχεται· ∆ιό και έλεγεν: «Η λ ί α ς µ ε ν έ ρ χ ε τ α ι, και αποκαταστήσει πάντα». Ποία πάντα; Άπερ ο Προφήτης Μαλαχίας έλεγε « α π ο σ τ ε λ ώ γ α ρ υ µ ί ν, φ η σ ί ν, Η λ ί α ν τ ο ν Θ ε σ β ί τ η ν, ο ς α π ο κ α τ α σ τ ή σ ε ι κ α ρ δ ί α ν π α τ ρ ό ς π ρ ο ς υ ι ό ν, µ η ε λ θ ώ ν π α τ ά ξ ω τ η ν γ η ν ά ρ δ η ν» (Μαλ. δ’ 4). Είδες ακρίβειαν προφητικής ρήσεως; Επειδή γαρ, τον Ιωάννην Ηλίαν εκάλεσεν ο Χριστός δια την κοινωνίαν της διακονίας, ίνα µη νοµίσης τούτο και παρά του Προφήτου λέγεσθαι νυν, προσέθηκεν αυτού την πατρίδα, ειπών. «Τ ο ν Θ ε σ β ί τ η ν». Ι Ω Α Ν Ν Η Σ ∆ Ε, Θ Ε Σ Β Ι Τ Η Σ Ο Υ Κ Η Ν. Και έτερον δε µετά τούτο παράσηµον τίθησι, λέγων «Μ η ε λ θ ώ ν π α τ ά ξ ω τ η ν γ η ν ά ρ δ η ν», την δευτέραν Αυτού Παρουσίαν εµφαίνων την φοβεράν· τη γαρ προτέρα ουκ ήλθε πατάξαι την γην. «Ο υ γ α ρ ή λ θ ο ν, φ η σ ί ν, ί ν α κ ρ ί ν ω τ ο ν κ ό σ µ ο ν, α λ λ’ ί ν α σ ώ σ ω τ ο ν κ ό σ µ ο ν» (Ιωάν. ιβ’ 47). ∆ηλών τοίνυν, ότι προ εκείνης έρχεται ο Θεσβίτης, της την κρίσιν εχούσης, τούτο είρηκε». (Οµιλία νζ’ εις την σειράν). Ώστε ο Ηλίας θα έλθη πάλιν. Το γράφει ο Μαλαχίας, το επαναλαµβάνει ο Κύριος, το διδάσκει η Εκκλησία µας, παρ’ ότι ηµείς δεν το γνωρίζοµεν ή δεν το πιστεύοµεν.
Ο Θεός πραγµατοποιεί το σχέδιόν Του άνευ θορύβου, µη δίδων αναφοράν εις ηµάς. ∆ι’ αυτό ας λάβωµεν τα µέτρα µας, διότι, όταν παρουσιασθή και πάλιν ο Ηλίας θα βάλη τον καθ’ ένα εξ ηµών εις την θέσιν του.
Μάλιστα, θα έλθη ο Ηλίας µε εντολάς, και θα εξυγιάνη την Εκκλησίαν και τον λαόν. ∆ιότι η αµαρτία επλεόνασεν και καθηµερινώς η πλάστιγξ κλίνει προς τον ∆ιάβολον. Το άτοµον διεφθάρη, η οικογένεια διελύθη, η Κοινωνία έγινε στίβος, καθηµερινή άµιλλα λωποδυτών· το ψεύδος, η απάτη, η κοµπίνα, η διαφθορά µας έχουν κατακλύσει. Ο µικρός, ο αδύνατος, ο δίκαιος, η χήρα, το ορφανόν, είναι, ως επί το πλείστον, η βορά των καταφερτζήδων. Όλοι αυτοί αποµυζούν, εκτός ελαχίστων το αίµα των µικρών. Και ο ∆αυΐδ φωνάζει λέγων: «Έως πότε οι ασεβείς, Κύριε, έως πότε οι ασεβείς θέλουσι θριαµβεύει; Έως πότε θέλουσι προφέρει και λαλεί σκληρά; θέλουσι καυχάσθαι πάντες οι εργάται της ανοµίας; Τον λαόν Σου καταθλίβουσι, και την κληρονοµίαν Σου κακοποιούσι. Την χήραν και τον ξένον φονεύουσι, και θανατώνουσιν τους ορφανούς». (Ψαλµ. 94’ 3-6). Και ο Κύριος µε πολύ παράπονον έχει είπει· «Πλην ο υιός του ανθρώπου ελθών άρα ευρήσει την πίστιν επί της γης;» (Λουκ. ΙΗ’ 8). ∆ι’ αυτό θα έλθη πάλιν ο Ηλίας, ίνα αποκαταστήση πάντα· διό λέγει·
«Έξελθε ο κεκρυµµένος, µηκέτι κρύπτου· πολλοί σε ζητούσι» ... και πάλιν «και ... δώσει αυτώ πλάκας ληθίνας, εν αις εγκεχάρακται εντολαί δύο· εκδικήσαι και εθνοποιήσαι χρηστά και ασέβειαν εκδιώξαι και τους τα Σοδοµιτικά έργα ποιούντας πυρικαύστους ποιήσαι· ωσαύτως και τους κακούς ιερείς εκ του ιερού διώξαι· και τους αξίους εις το θείον αποκαταστήσαι, εις ευαρέστησιν του Θεού του ουρανού και της γης». (Minge PZ σελ. 1141).
Ο έχων ώρα ακούειν ακουέτω. Αµήν.
∆ΥΟ Α Π Ο Ρ Ι Α Ι
α) Αφού ο Ηλίας είναι φονεύς, πως είναι Άγιος;
Αυτήν την ερώτησιν την υποβάλλουν πολλοί, που εκ πρώτης όψεως φαίνεται κάπως δικαιολογηµένη. Έσφαξε 450 µε το χέρι του, λέγουν, πως λοιπόν είναι δυνατόν να είναι Άγιος; Και εν τούτοις, ο Ηλίας δεν είναι µόνον Άγιος αλλά και «των Προφητών η κρηπίς». ∆ιότι δια της εκτελέσεως των
450 ψευδοπροφητών του Βάαλ δεν παρέβη τον Νόµον, που έλεγεν «ου φονεύσεις», αλλ’ εφήρµοσε την εξαίρεσιν αυτού που έλεγε: «Ο Προφήτης όστις ασεβήση και λαλήση εν τω ονόµατι άλλων Θεών, ο προφήτης εκείνος θέλει ΘΑΝΑΤΩΘΗ» (∆ευτ. ιη’ 20 ιγ’ 5). Αυτό λοιπόν έκαµνον οι ψευδοπροφήται του Βάαλ, δι’ αυτό τους έσφαξεν και εκαθάρισεν τον τόπον.
β) Εν πνεύµατι και δυνάµει Ηλιού
Πολλοί, όταν διαβάζουν τα λόγια του Αρχαγγέλου προς τον πατέρα του Προδρόµου Ζαχαρίαν: «Και αυτός (ο Ιωάννης) προελεύσεται ενώπιον αυτού εν πνεύµατι και δυνάδει Ηλιού» (Λουκ. α’ 17), σκανδαλίζονται λέγοντες, ότι ο Πρόδροµος είναι ο Ηλίας, το είπεν ο Αρχάγγελος.
Και απαντώµεν: Αυτά που είπεν ο Αρχάγγελος είναι αλήθεια και έτσι έγινεν (Βλ. Συν. Ν. Αγιορείτου, 20 Ιουλίου). Μετεµψύχωσις όµως δεν έγινεν. ∆ηλαδή, δεν εισήλθεν εις τον Ιωάννην ο Ηλίας ο Θεσβίτης και εκυκλοφόρησεν, αλλά µόνον από το χάρισµα (το Πνεύµα το προφητικόν) του Ηλιού έλαβεν ο Ιωάννης ο Πρόδροµος.
Παροµοίαν περίπτωσιν µεταθέσεως πνεύµατος (χαρίσµατος) έχοµεν και εις την Π. ∆ιαθήκην µεταξύ Μωϋσέως και Ιησού του Ναυή: «Τότε ερρέθη των Μωϋσή επιθείναι τω Ιησού τας χείρας» ειπόντος αυτού του Θεού. «Καγώ µεταθήτω από του Πνεύµατος του εν σοι επ’ αυτόν» (βλ. Αριθ. ΚΖ’ 18, ΙΑ’ 17 και Ιουστίνου ∆ιάλ. Προς Τρύφ. 49) (Βλ. Συν. Ν. Αγιορείτου, 20 Ιουλίου). και πράγµατι µετέθηκεν επί τον Ιησούν, ο Θεός, από του εν Μωϋσή πνεύµατος. Ούτως εγένετο και από του Ηλιού επί τον Ιωάννην. Ο Θεός δυνατός ην ποιήσαι. ∆ι’ αυτό µη πλανώµεθα, άλλος ο Ηλίας ο Θεσβίτης και άλλος ο Ιωάννης ο Πρόδροµος.
(Ηλίας µεν έρχεται και αποκαταστήσει πάντα (Ματθ. ιζ’ 12)).
∆. ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ
Ο ∆ΕΥΤΕΡΟΣ ΠΡΟ∆ΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ ΧΡΙΣΤΟΥ
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.