θΕΟΔΩΡΟΥ ΣΤΟΥΔΙΤΗ
Πρωτ.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Μ.ΦΟΥΣΚΑ
1.Οντολογία και φύση του σατανά
Στα έργα τού Θ.Σ. ο σατανάς συχνά ονομάζεται και όφις,επειδή στους πρωτόπλαστους εμφανίστηκε με την μορφή όφεως για να τους παραπλανήσει.Και τους παραπλάνησε,με αποτέλεσμα την απώλεια του παραδείσου γι αυτούς.Σε μια κατήχηση του,την οποίαν έστειλε προς τους μοναχούς των "δορυφορικών" Μονών Αγ. Χριστόφορου και Σακκουδίωνος,ο Θ.Σ παραγγέλλει στους μοναχούς να θυμηθούν την πρώτη χαμένη πατρίδα,δηλαδή τον παράδεισο,τον οποίον οι πρωτόπλαστοι έχασαν για πάντα εξαιτίας του σατανά,ο οποίος εμφανίστηκε σε αυτούς ως όφις,φορώντας ένα άκακο προσωπείο.
Το προσωπείο αυτό όμως ήταν η απάτη,με την οποίαν ο σατανάς ξεγέλασε τους πρωτόπλαστους,αφού προηγουμένως είχε διαπράξει την ανταρσία του κατά του Θεού.Γι αυτό ο Θ.Σ ονομάζει τον σατανά επίσης "αντάρτη"και "απατεώνα",στην προσπάθεια του να προφυλάξει τους μοναχούς απο τον πρώτο διδάξαντα την απάτη,και φυσικά επειδή οι μοναχοί του δεν καταλάβαιναν εύκολα το μάθημα του γέροντα τους περί προσοχής στον βίο τους.
Άλλοι όροι η άλλες συναφείς εκφράσεις,τις οποίες χρησιμοποιεί ο Θ.Σ για να περιγράψει τον σατανά η εκείνους που τον μιμούνται καθώς και το φέρσιμο τους,είναι...."οφιογνώμων","οφιόφωνος""οφιοτρόφος",πολύτεχνος ευρετής της αμαρτίας,σποριάς της κακίας,πικρός σοφιστής,κατήγορος των αγγέλων,κλέπτης του παραδείσου,διάβολος,σατανάς,ληστής μέγας,δράκων,άρχων του αιώνος τούτου,"παγχάλεπος λύκος των ψυχών.
Οι όροι η προσωνυμίες που χρησιμοποιεί ο Θ.Σ για να περιγράψει τον σατανά και το έργο του ,είναι δηλωτικοί της υπάρξεως του,της φύσεως του,της έχθρας του προς τον Θεό και τον ανθρωπο,καθώς και των μεθόδων που χρησιμοποιεί για να υποσκελίσει τους ανθρώπους και να τους οδηγήσει στην αμαρτία.Περιττό να τονισθεί οτι δεν υπάρχει κάποια πραγματεία του Θ.Σ για τον σατανά.Όσα καταγράφουμε είναι διάσπαρτα στις κατηχήσεις και στις επιστολές του κυρίως,που απο την φύση τους είναι ιδιόμορφα κείμενα.
Στη συνέχεια αυτού του κεφαλαίου,με βάση τα κείμενα του Θ.Σ θα περιγράψουμε τον πόλεμο του σατανά κατά του ανθρώπου,τις μεθοδεύσεις που χρησιμοποιεί,τους πειρασμούς,τη μανία του,ιδιαίτερα κατά των μοναχών ,καθώς και την αντίσταση την οποίαν ο άνθρωπος οφείλει να προβάλλει κατά του διαβόλου.Είναι επιτρεπτό να μεταφέρουμε εδώ μια φράση του Θ.Σ,η οποία επιγραμματικά εκφράζει την οντότητα του σατανά..."Διάβολος εστι παντί αγαθώ υπεναντίος".Αυτή είναι η φύση του διαβόλου,το να μισεί οτι είναι αγαθό και αγιο.
2.Ο πόλεμος του σατανά κατά του ανθρώπου
Ο πόλεμος του σατανά κατά του ανθρώπου είναι υπαρκτός απο την εποχή των πρωτοπλάστων,οι οποίοι νικήθηκαν απο τον διάβολο,μη αντιληφθέντες τον πειρασμό και την απάτη.Από τότε και έπειτα όλοι οι ανθρωποι πειραζόμαστε απο τον σατανά και η προσήλωση μας στον Θεό δοκιμάζεται στην πράξη.Εύγλωττο παράδειγμα απο την Π.Διαθήκη έχουμε την φοβερή δοκιμασία του Ιωβ,η οποία μάλιστα έτυχε και της εκ των προτέρω διπλής εγκρίσεως απο τον Θεό.
Ο Θ.Σ.δεν αγνοεί την εξουσία,την οποία έλαβε ο διάβολος απο τον Θεό,να θέτει σε δοκιμασία τη σταθερότητα και την προσήλωση κάθε ανθρώπου κοσμικού η μοναχού,προς Αυτόν,αφού ακόμη και του Χριστού η ανθρώπινη φύση δοκιμάστηκε.Ετσι ο διάβολος μετεξελίχθηκε σε άρχοντα" του αιώνος τούτου" και καταδυναστεύει τους ανθρώπους.
Περιγράφοντας την πρώτη αδελφοκτονία που έγινε στη γή,ο Θ.Σ κάνει λόγο για την "ελεεινή συμπεριφορά",η οποία προήλθε από την σκευωρία του πονηρού διαβόλου,απο την φιλαυτία του Κάιν και απο την επιθυμία του να γίνει ισόθεος.Ως γνωστόν ο διάβολος υπέστη τις συνέπειες που έπρεπε,αλλά από τότε η ανθρώπινη κακία διαιωνίζεται,αφού και άνθρωποι με αδυναμίες υπάρχουν και ο σατανάς όχι μόνο δεν ησυχάζει,αλλά ωρύεται.."οίδα γαρ τον διάβολο ωρυόμενων λέοντος δίκην και ζητούντα τίνα ψυχήν αρπάξας καταπιείν"
Σε μια κατήχηση του,στην οποία ασχολείται με την" πανουργία του δολερού όφεως",λέγει ο Θ.Σ.."Βλέπετε αδελφοί,οτι ο διάβολος ως λέων ωρυώμενος,περιπατεί ζητών τίνα καταπίη".Και επειδή άρτι ορά ημάς τω διωγμώ διηρημένους,σφοδρότερον επιτίθεται αρπάσαι ψυχήν γλιχόμενος...Εάν γάρ εύρη τόπον,έτι επεμβαίνει,και ουκ αν ποτέ λήξη έως αν θύση και απολέση.Η αγνοούμεν πόσους απώλεσεν απο καταβολής κόσμου;Ουχί τον πρώτον άνθρωπον δι ηδονής υφελόμενος εξωστράκισε του παραδείσου;Ου τον Κάιν εξώπλισε πρός αδελφοκτονίαν;Ου τον Ιούδαν απέτεμε του αποστολικού χορού,προδότην αυτόν της ζωής των απάντων εργασάμενον;Ουκ άλλους πολλούς,ων ουκ έστι αριθμός,τω θανάτω παραδέδωκεν?Αυτός ουν έστι και νύν ενεργών και ο εφεδρεύων και απατών και σχεδόν καταπίνων την οικουμένην,ον διαφυγείν εργώδες και λίαν προσεκτικόν.Και γε πειράται,ου μόνον δι ανειμένου βίου και χθαμαλού,αλλά και δι επεκταμένης ασκήσεως σκελίζειν και απάγειν ημάς εις τουναντίον,ποικιλλόμενος και μετασχηματιζόμενος τέχναις πολλαίς και απάταις,και πολλάς τας καθ ημών παγίδας εξαπλών επί γής...."Γιά το λόγο αυτό ο σατανάς ονομάζεται πολυμήχανος ειδικευόμενος μόνο στο κακό.
Ο πόλεμος τον οποίον ο σατανάς διεξάγει κατά του ανθρώπου,είναι ισόβιος γι αυτόν και ασταμάτητος:"Ου παύεται ο εχθρός εφεδρεύων και ανάπτων ημίν πόλεμον ακήρυκτον.Τούτο δε ποιεί,επειδή ορά ημάς εις ουρανούς ερχόμενους και εις χαράν ανεκλάλητον προσλαμβανομένους....Αλλ εκείνοις μεν,(εννοεί τους δρομείς στα στάδια),επί μιάς ημέρας ο δρόμος και ο στέφανος φθαρτός.Ημίν δε διά παντός του βίου".Ισόβιος άρα πρέπει να είναι και του ανθρώπου ο αγώνας κατά του πονηρού δαίμονα.Αυτό οι άνθρωποι του Θεού πρέπει να το γνωρίζουν καλά.
Ο σκοπός του διαβόλου που "κατασκεύασε"τον άνθρωπο αντίδικο του και τον πολεμεί συνεχώς,είναι να αχρηστεύσει την πορεία του προς τον αγιασμό και να αρπάξει την ψυχή του:"Κλέπτης έστιν ο διάβολος αεί παρίσταται συλαγωγών την διάνοιαν ημών απο των καλλίστων διαλογισμών και συγχέων αυτήν εις την ματαιότητα του κόσμου,ίνα μη εύρωμεν τόπον της αρετής,χώραν της καλής εργασίας".Με την σύγχυση δηλαδή,που δημιουργεί,"πειράται κατενεγκείν ημάς εις άδου ταμεία,ο ολοθρευτής των ψυχων ημών ο διάβολος".Ο διάβολος κάνει το πάν για να αποπροσανατολίσει τον άνθρωπο,να τον αποσπάσει απο τον δρόμο της αρετής που επέλεξε,σκοπεύοντας στην καταστροφή του:"Ιστησι,γαρ,αεί τα ένεδρα,τας παγίδας,τα θήρατρα,τους λόχους επιδίδωσι τα γευστρία,τα λεγόμενα ληκήθια...ου κεκοίμηται,ουκ ησχόληται,ουκ εις τροφήν,ουκ εις ποτόν,ουκ εις άλλο τι ,αλλ εν 'εργον αυτού,τούτο μόνο νύκτωρ τε και μεθ ημέραν,το απολέσαι τας ψυχάς ημών".Ο σατανάς είναι" αγρευτής των ψυχών ημών",τις οποίες συλλαμβάνει στα δίκτυα της αμαρτίας και τις κατασπαράσσει.Και,όπως λέγει ο Θ.Σ.,"ει ο σατανάς,όπερ εστίν αληθές σκότος και ψεύδος και κρημνός και απώλεια,πως ουχί η πρός αυτόν νεύσις θάνατος και μάχαιρα και απώλεια;"
Η συνέχεια στο επόμενο μέρος β:Οι μεθοδείες του διαβόλου και οι πειρασμοί.
Συγγραφή κειμένου Πρωτ.Κωνσταντινου Μ.Φουσκα.
Απο το βιβλίο του Θεόδωρου Στουδίτη ΠΝΕΥΜΑ ΚΑΙ ΣΑΡΚΑ
ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ..
Επιμέλεια κειμένου Αρετή Μαυροπούλου..
Πρώτη κυκλοφορία..Πατερική Ορθοδοξία
Αναρτήσεις
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.