Τό βιβλίο αὐτό ἀπαντᾶ περιληπτικά σέ ἐρωτήματα ἀπό τόν χῶρο τῶν θεολογικῶν μαθημάτων τῆς Δογματικῆς, τῆς συγκριτικῆς Συμβολικῆς καί τῆς ῾Ιστορίας τῶν Δογμάτων. Καί τά τρία ἀσχολοῦνται μέ τάἱερά δόγματα τῆς πίστεως· ἡ μέν Δογματική (ὁ κορμός τῆς θεολογικῆς ἐπιστήμης) μελετώντας τα συστηματικά· ἡ δέ Συμβολική σέ συγκριτική σχέση μέ τά δόγματα τῶν ἑτερόδοξων ᾿Εκκλησιῶν· καί ἡ῾Ιστορία τῶν Δογμάτων στή μορφολογική τους ἀνέλιξη ἀπό τότε πού καταβλήθηκαν μέχρι σήμερα.
Τό σημαντικό στό κοινό αὐτό ἔργο εἶναι ἡ σπουδή τοῦ δογματικοῦ θησαυροῦ τῆς πίστεώς μας. ῞Οπως πολλές φορές ἐσημειώσαμε, ἡ μελέτη τῶν δογματικῶν ἀληθειῶν, ὅπως αὐτές καταγράφονται στίς πηγές τῆς θείας ἀποκαλύψεως, εἶναι πολύ σημαντική γιά τήν πνευματική οἰκοδόμηση τῆς ὀρθόδοξης εὐαισθησίας καί αὐτοσυνειδήσεως. ῞Ομως γιά νά εἶναι λυτρωτική ἡ ἀλήθεια δέν πρέπει να ἀποτελεῖ ἀντικείμενο ἁπλῆς μόνο γνωστικῆς μαθήσεως, ἀλλά –καί κυρίως να’ ἀποβαίνει κέντρο βιωματικῆς αἰχμαλώτευσης τῆς καρδιᾶς. ῾Ο λυτρωτικός λόγος τοῦ Θεοῦ, «ὁ τομώτερος ὑπέρ πᾶσαν μάχαιραν δίστομον» (῾Εβρ. 4,12), δέν πρέπει νά παραμένει μόνο σέὀγκώδη δογματικά συγγράμματα στιβαγμένα στά ράφια τῶν βιβλιοθηκῶν, δυσπρόσιτα στούς πολλούς καί δυσκατανόητα, ἀλλά νά ρέει διαυγής καί ὁλόδροσος στίς ὀρθόδοξες ψυχές, διαθερμαίνοντας τίς καρδιές στόἀγαθό τοῦ Θεοῦ καί ὁδηγώντας τες στή χαρισματική τους ἀρτίωση καίὁλοκλήρωση. ῾Η ἀλήθεια τῆς πίστεως εἶναι στή γεύση της γλυκύτερη ἀπό τό μέλι καί στήν ἀξία της πολυτιμότερη ἀπόὅλους τούς θησαυρούς τῆς γῆς. Αὐτός πού τή βρῆκε, βρῆκε τό πᾶν, τό Θεό, τόν ἄνθρωπο, τή φύση, τό νόημα τῆς ζωῆς, τήν ἐλευθερία καί τήν εὐτυχία του· δρασκελίζει τή γῆ καί χάνεται στήν ἀπειρία τῆς θείας βασιλείας! ῾Ο δέ ὀρθόδοξος πιστός πού γνωρίζει καί ἀγαπᾶ τά δόγματα τῆς ᾿Εκκλησίας του, ἔχει βρεῖ τό «δικό του», αὐτό πού δικαιωματικά τοῦ ἀνήκει, τόὁ ποῖο μπορεῖ νά διαστέλλει ἀπό ὅ,τι ἔχουν οἱ ἄλλοι, νά τό προβάλλει καί νά τό ὑπερασπίζεται ἐνάντια σέ ὅσους προσπαθοῦν νά τό διαβάλλουν καί τό καταστρέψουν.
᾿Από τό ἐκτεταμένο ὑλικό πού εἴχαμε στή διάθεσή μας ἐπιλέξαμε ὁρισμένα καίρια σημεῖα, τά ὁποῖα προβάλλουμε μέ λόγο ἁπλό, σαφή καί περιεκτικό, ἀποφεύγοντας τόσο τό πυκνό καί ἐξεζητημένο ὕφος πού βαρύνει συνήθως ἀρνητικά στόν ἀναγνώστη, ὅσο καί τή σχολαστική παράθεση λεπτομερειῶν καίἀναφορῶν πού δέν εἶναι πάντοτε ἐποικοδομητικές σέἔργα ἐκλαϊκευτικά, ὅπως αὐτό πού παρουσιάζουμε. ῎Αν στή ροή ἐκθέσεώς μας ὁ ἀναγνώστης συναντήσει ἐπαναλήψεις πού καμιά φορά γίνονται κουραστικές, ζητᾶμε τή φιλική του κατανόηση.
Βάση στήν ἔκθεση τῆς ἐργασίας μας ἀποτέλεσαν τά δογματικά ἔργα τῶν ἀείμνηστων καθηγητῶν Χρήστου ᾿Ανδρούτσου καί –σέ μικρότερη ἔκταση– Παναγιώτη Τρεμπέλα καθώς καί τά δικά μας ἱστορικοδογματικά καί συμβολικά μελετήματα.
Τό ἔργο αὐτό θά μᾶς δώσει μεγάλη χαρά, ἄν κατορθώσει να ἀγγίξει ἔστω καί λίγες καρδιές ἀπό ἐκεῖνες πού θάἐπιχειρήσουν νά τό ἀναγνώσουν.
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ ΜΑΣ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1o
ΟΙ ΠΗΓΕΣ ΤΗΣΠΙΣΤΕΩΣ
1. Τί εἶναι ἡ θεία ἀποκάλυψη;
2. Ποιές εἶναι οἱ πηγές τῆς θείας ἀποκαλύψεως;
3. Ποιά εἶναι ἡ ἔννοια τῆς θεοπνευστίας τῆς ἁγίας Γραφῆς;
4. ῾Η ἁγία Γραφή εἶναι αὐτάρκης κώδικας τῆς θείας ἀλήθειας;
5. Ποιά εἶναι ἡ σχέση τῆς Παλαιᾶς πρός τήν Καινή Διαθήκη;
6. Ποιά ἔννοια ἔχει ἡ διάκριση τῶν βιβλίων τῆς ἁγίας Γραφῆς σέ κανονικά καί ἀναγινωσκόμενα;
7. Τί εἶναι ἡ ἱερά Παράδοση τῆς ᾿Εκκλησίας;
8. Ποιό εἶναι τό κριτήριο γνησιότητας τῆς ἱερᾶς Παραδόσεως;
9. Τί φρονοῦν περί παραδόσεως οἱ ἑτερόδοξοι χριστιανοί;
10. Ποιά εἶναι ἡ σχέση τῶν πηγῶν τῆς θείας ἀποκαλύψεως πρός τήν αὐθεντία τῆς ᾿Εκκλησίας;
11. Τί φρονοῦν περί ἐκκλησιαστικοῦ κριτηρίου οἱ Διαμαρτυρόμενοι;
12. ᾿Επιτρέπονται ἡ ἀνάγνωση καί ἡ μετάφραση τοῦ ἀρχετύπου κειμένου τῆς ἁγίας Γραφῆς;
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2o
Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΣΘΕΟΣ
13. Ποιά εἶναι ἡ ἔννοια τοῦ χριστιανικοῦ Θεοῦ;
14. Πῶς πρέπει νά ἐκλάβουμε τίς ὑποστάσεις στό Θεό;
15. Τί εἶναι οἱ θεῖες ἐνέργειες;
16. ῾Η Ρωμαϊκή θεολογία δέχεται τή διάκριση τῶν θείων ἐνεργειῶν;
17. Ποιές εἶναι οἱ σχέσεις τῶν τριαδικῶν προσώπων πρός ἄλληλα;
18. Ποιά εἶναι τά ὑποστατικά ἰδιώματα τῶν προσώπων τῆς Τριάδος ;
19. Τό δόγμα τῆς ῾Αγίας Τριάδος μαρτυρεῖται στήν ἁγία Γραφή;
20. Μαρτυρεῖται ἡ θεότητα τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ῾Αγίου Πνεύματος στή Γραφή;
21. Εἶναι κατανοητό διά τοῦ λόγου τό δόγμα τῆς ῾Αγίας Τριάδος;.
22. Τί φρονοῦν περί τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ οἱ Προτεστάντες;.
24. ῎Εχει Γραφική θεμελίωση τό filioque;
25. Πῶς κρίνεται τό filioque ἀπό ἱστορική ἐκκλησιαστική ἄποψη;.
26. Θεολογικά γιατί εἶναι ἀξιοκατάκριτο τό filioque;.
27. Τό filioque ἔχει πρακτικότερες συνέπειες γιά τήν ᾿Εκκλησία;
28. Τί σημαίνει ὁ τύπος ἐκπορεύσεως τοῦ῾Αγίου Πνεύματος «ἐκ Πατρός δι’ Υἱοῦ»;
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3o
ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ
29. Τί εἶναι ὁ ἄνθρωπος;
30. ᾿Από ποῦ προῆλθε ὁ ἄνθρωπος;
31. ῾Η γυναίκα βρίσκεται στό αὐτό δημιουργικό ὕψος μέ τόν ἄντρα;
32. Ποιά εἶναι τά συστατικά μέρη τῆς φύσεως τοῦ ἀνθρώπου;
33. ῾Ο ᾿Αδάμ ἦταν ὁ γενάρχης τοῦ ἀνθρώπινου γένους;
34. Πῶς μεταδίδεται ἡ ψυχή στόν ἄνθρωπο;
35. Τί εἶναι τό «κατ’ εἰκόνα» καί «καθ’ ὁμοίωσιν» μέ τά ὁποῖα πλάστηκε ὁ πρῶτος ἄνθρωπος;
36. Πῶς ζοῦσε στόν παράδεισο ὁ πρωτόπλαστος;
37. Ποιά εἶναι ἡ ἔννοια τῆς ἀρχέγονης δικαιοσύνης μέ τήν ὁποία ἦταν προικισμένος ὁ πρῶτος ἄνθρωπος;
38. Ποιά ἦταν ἡ σχέση τῆς ἀρχέγονης δικαιοσύνης πρός τή θεία εἰκόνα στόν ἄνθρωπο;.
39. Ποιά εἶναι ἡ περί ἀρχέγονης δικαιοσύνης διδασκαλία τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν;
40.῾Υπάρχει διαφορά στή διδασκαλία περί ἀρχέγονης δικαιοσύνης μεταξύ τῆς ὀρθόδοξης καί τῆς ρωμαιοκαθολικῆς θεολογίας;
41. Τί διδάσκουν περί ἀρχεγόνουδικαιοσύνης οἱ Διαμαρτυρόμενοι;
42. Γιατί τό ἁμάρτημα τοῦ᾿Αδάμ καλεῖται προπατορικό;
43. ᾿Αλήθεια, πῶς ὑπῆρξε φιλαυτία στόν προπάτορα;
44. Γιατίὁ Θεός ὑπέβαλε σέ δοκιμασία τόν ᾿Αδάμ;
45. Ποιά ἐντολή τοῦ Θεοῦ παρέβη ὁ᾿Αδάμ;
46. Εἶχε ἐξωτερική ἀφορμή γιά τήν πτώση του ὁ᾿Αδάμ;
47. Τό ὅτι ὁ᾿Αδάμ παρασύρθηκε στήν πτώση ἀπό τό διάβολο εἶχε κάποιο καλό γιά τόν παραβάτη;
48. ᾿Αφοῦ ὁ Θεός προεγνώριζε τήν πτώση τοῦ᾿Αδάμ, γιατί δέν τόν ἐμπόδισε ἀλλά τόν ἄφησε νά πέσει στήν καταστροφή;
49. Κάτω ἀπό ποιές μορφές νοεῖται τό προπατορικό ἁμάρτημα;
50. Πῶς καταλογίζεται ἡ ἐνοχή τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος στούς ἀπογόνους τοῦ᾿Αδάμ;.
51. ᾿Εξαιρεῖται κανείς ἀπό τό κληρονομικό ἁμάρτημα τοῦ᾿Αδάμ;
52. ῾Η Θεοτόκος Μαρία ἦταν ἐλεύθερη τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος;
53. Ποιές ἦταν οἱ ἀκολουθίες τῆς ἀδαμικῆς παραβάσεως;
54. Ποιές εἶναι οἱ ἀκολουθίες τοῦ προπατορικοῦἁμαρτήματος κατά τή Ρωμαιοκαθολική᾿Εκκλησία;
55. Τί λέγει περί τῶν ἀκολουθιῶν τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος ὁ Προτεσταντισμός;
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4o
ΤΡΙΑΔΙΟΛΟΓΙΑ
56. Ποιά εἶναι στόν πυρήνα της ἡ περί Θεοῦ διδασκαλία τῆς ὀρθόδοξης πίστης;
57. Πῶς μπορεῖ νά προσεγγίσει κανείς τό δόγμα τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ;
58. Σέ τί συνίσταται τό τριαδολογικό πρόβλημα;.
59. Ποιά εἶναι ἡ περί δύο καταστάσεων τοῦ Λόγου θεωρία;
60. Ποιά ἦταν ἡ θεωρία τῆς ὑποταγῆς τοῦ Λόγου στόν Πατέρα;
61. Ποιός ἦταν ὁ Σαβέλλιος καί τί δίδασκε;.
62. Τί δίδασκε ὁ῎Αρειος;
63. ῎Εχουν καμιά σχέση μέ τόν ῎Αρειο οἱ σημερινοί Μάρτυρες τοῦ᾿Ιεχωβᾶ;
64. Τό filioque εἶναι τριαδολογική κακοδοξία;
65. ῾Η ἄρνηση τῶν θείων ἐνεργειῶν στό Θεό παραβλάπτει τό δόγμα περί τῆς ῾Αγίας Τριάδος;
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5o
ΧΡΙΣΤΟΛΟΓΙΑ
66. Ποιά εἶναι στόν πυρήνα της ἡ ὀρθόδοξη χριστολογία;
67. Ποιά εἶναι ἡ ἔννοια τῆς θεώσεως τῆς ἀνθρώπινης φύσεως τοῦ Χριστοῦ;
68. Ποιά ἦταν ἡ ἐπίδραση τῶν ἀρχαίων θεολογικῶν σχολῶν ᾿Αλεξανδρείας καί᾿Αντιοχείας στή διαμόρφωση τῶν χριστολογικῶν αἱρέσεων;
69. Πῶς κατέληγαν στίς κακοδοξίες τους οἱ αἱρετικοί;
70. Σέ τί συνίσταται τό χριστολογικό πρόβλημα;
71. Τί δίδασκε ὁ Δυναμικός Μοναρχιανισμός ἤ Υἱοθετισμός;
72. Τί δίδασκαν οἱ Δοκῆτες;
73. Τί δίδασκε ὁ᾿Απολλινάριος;
74. Ποιά ἦταν ἡ αἵρεση τοῦ Νεστορίου;
75. Ποιό ἦταν τό χαρακτηριστικό γνώρισμα τῆς χριστολογίας τοῦ Θεοδώρου Μοψουεστίας;
76. Τί δίδασκε ὁ Μονοφυσιτισμός;
77. Ποῦ ὀφείλουν τήν ὀνομασία τους οἱ᾿Αφθαρτοδοκῆτες;
78. Ποιές ἦταν οἱ ἐπιδράσεις τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς σκέψεως (τῆς φιλοσοφίας) πάνω στή θεολογική σκέψη τῆς ἀρχαίας ᾿Εκκλησίας;
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6o´
Η ΘΕΟΤΟΚΟΣ
79. Τί σημαίνει γιά τήν ᾿Ορθοδοξία ἡ Παναγία της;
80. Μποροῦσε ἕνα ἀνθρώπινο πλάσμα νά γεννήσει τό Θεό;
81. Τί πρεσβεύει περί τῆς Θεοτόκου ὁ Προτεσταντισμός;
82. ῏Ηταν ἀναμάρτητη ἡ Παναγία;
83. Πέθανε ἀληθινά ἡ Θεοτόκος;
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7o
Η ΑΠΟΛΥΤΡΩΣΗ
84. Τί ἐννοοῦμε λέγοντας ἀπολύτρωση;
85. Εἰδικότερα ἀπό τί ἐλευθερώθηκε ὁ πεσμένος ἄνθρωπος;
86. Δέν μποροῦσε ὁ Θεός μέἕνα νεῦμα του νά σώσει τόν ἄνθρωπο εὐθύς μετά τήν πτώση του; Καί γιατί ἀνέβαλε ἐπί τόσους αἰῶνες τή σωτηρία του;
87. ῾Η ἀναβολή τοῦ ἔργου τῆς σωτηρίας δέν ζημίωσε τούς ἀνθρώπους, πού ἔζησαν πρίν ἀπό αὐτό;
88. Πῶς ἔσωσε τόν κόσμο ὁ Θεός;
89. ῾Ο θάνατος τοῦ Θεοῦ ἐπέφερε πραγματική νέκρωση στό σῶμα τοῦ Χριστοῦ;
90. Μέ τό θάνατο ἐγκατέλειψε ὁ Θεός τόν ἄνθρωπο (Χριστό);
91. ῾Ο Χριστός πέθανε γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους;.
92. Ποιά ἦταν ἡ δραστικότητα τῆς ἱλαστικῆς θυσίας τοῦ σταυροῦ;.
93. Συμφωνεῖ μέ αὐτά ἡ ρωμαιοκαθολική θεολογία;
94. Τί διδάσκουν περί θανάτου καί ἱλαστικῆς θυσίας τοῦ Χριστοῦ ὁρισμένες προτεσταντικές παραφυάδες (Σωκινιανοί καί ᾿Αρμινιανοί);
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8o
ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΑ
95. Τί εἶναι ἡ᾿Εκκλησία;
96. ῾Υπάρχουν μαρτυρίες στή Γραφή περί τῆς ᾿Εκκλησίας;
97. Ποιός εἶναι ὁ κυριότερος σκοπός τῆς ᾿Εκκλησίας;
98. Τό ἀξίωμα «ἐκτός τῆς ᾿Εκκλησίας δέν ὑπάρχει σωτηρία» εἶναι ἀπόλυτο;
99. Πόσες εἶναι οἱ ὄψεις τῆς ᾿Εκκλησίας;
100. Τί σημαίνει ἡ ἑνότητα τῆς ᾿Εκκλησίας;
101. Τί εἶναι ἐκεῖνο πού διασπᾶ τήν ἑνότητα τῆς ᾿Εκκλησίας;
102. Τί σημαίνει ἡἁγιότητα τῆς ᾿Εκκλησίας;
103. Τί σημαίνει ἡ καθολικότητα τῆς ᾿Εκκλησίας;
104. Τί εἶναι ἡ ἀποστολικότητα τῆς ᾿Εκκλησίας;
105. Τί εἶναι ἡ ἐκκλησιαστική ἱεραρχία;
106. ῾Η ὕπαρξη τοῦ «βασιλείου ἱερατεύματος» δέν ἀναιρεῖ τήν ὕπαρξη τοῦ ἱερατείου;
107. Πόσοι εἶναι οἱ βαθμοί τῆςἱερωσύνης;
108. Ποιός εἶναι ὁ ἀνώτατος φορέας τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἐξουσίας;
109. Τί εἶναι τό πρωτεῖο τοῦ Πάπα;
110. Τί εἶναι τό παπικό ἀλάθητο;
111. Τί φρονοῦν περί᾿Εκκλησίας οἱ Διαμαρτυρόμενοι;
112. Τί εἶναι ἡ θεωρία τῶν Κλάδων;
113. Τί εἶναι ἡ περί ἰδανικῆς ᾿Εκκλησίας θεωρία;
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9o
Η ΘΕΙΑ ΧΑΡΙΣ
114. Τί εἶναι ἡ θεία χάρις;
115. Τί φρονεῖ περί χάριτος ἡ Ρωμαϊκή᾿Εκκλησία;
116. Μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος ἀπό μόνος του νά σωθεῖ;
117. Μπορεῖ ὁ φυσικός ἄνθρωπος νά καταστήσει ἑαυτόν δικαιοῦχο τῆς θείας χάριτος;
118. ῾Ο φυσικός ἄνθρωπος μπορεῖ μόνος του ν’ ἀρχίσει τή σωτηρία του;
119. Δύναται ὁ ἄνθρωπος ν’ ἀπορρίψει τή χάρη τοῦ Θεοῦ;
120. Τί φρονοῦν περί ἐνέργειας τῆς χάριτος οἱ Διαμαρτυρόμενοι;
121. Τί εἶναι ὁ ἀπόλυτος προορισμός;
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10o
Η ΔΙΚΑΙΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
122. Τί ἐννοοῦμε λέγοντας δικαίωση;
123. Ποιό εἶναι τό ληπτικό ὄργανο τῆς δικαιώσεως;
124. Ποιό εἶναι τό προπαρασκευαστικό στάδιο τῆς δικαιώσεως;
125. ῾Υπάρχουν ἄλλα στάδια δικαιώσεως;
126. ῾Υπάρχουν διαβαθμίσεις στή δικαίωση;
127. Μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά ἐκπέσει τῆς δικαιώσεως;
128. Ποιοί εἶναι οἱ ὅροι τῆς δικαιώσεως;
129. Ποιά εἶναι ἡ περί δικαιώσεως διδασκαλία τῶν Διαμαρτυρομένων;
130. Ποιοί εἶναι οἱ ὅροι τῆς δικαιώσεως κατά τούς Διαμαρτυρομένους;
131. Εἶναι τά ἀγαθά ἔργα ἀξιόμισθα;.
132. ῾Υπάρχουν δύο δικαιώσεις;
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11o
Η ΠΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ
133. Εἶναι δυνατή ἡ πλήρωση τοῦ εὐαγγελικοῦ νόμου;
134. Ποιά εἶναι τά ἔργα τάὁποῖα ὀφείλει νά τελεῖ ὁ ἀναγεννημένος πιστός;
135. Τί φρονοῦν σχετικά οἱ Ρωμαιοκαθολικοί;
136. Τί διδάσκουν περί ἔργων οἱ Διαμαρτυρόμενοι;
137. Τί διδάσκει περί παραβάσεως τοῦ εὐαγγελικοῦ νόμου ἡ ὀρθόδοξη ᾿Εκκλησία;
138. Τί διδάσκουν σχετικά οἱ Διαμαρτυρόμενοι;
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12o
ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΗΣΧΑΡΙΤΟΣ
139. ῾Ο λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀγωγός τῆς θείας χάριτος;
140. Τί φρονοῦν περί τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ οἱ Προτεστάντες;
141. Ποιά εἶναι ἡ ἔννοια τῶν ἐκκλησιαστικῶν μυστηρίων;
142. Μποροῦμε ν’ ἀμφιβάλλουμε γιά τή δραστικότητα τῶν μυστηρίων;
143. Ποιός εἶναι ὁ ἱδρυτής τῶνμυστηρίων;
144. ᾿Από πόσα μέρη ἀποτελεῖται κάθε ἐκκλησιαστικό μυστήριο;
145. Εἶναι ἀναγκαία ἡ κοινωνία τῶν μυστηρίων;
146. ῾Η θεία χάρη ἐνεργεῖ πάντοτε λυτρωτικά στόν ἄνθρωπος;
147. Εἶναι ὑποχρεωτικά ὅλα τά μυστήρια τῆς ᾿Εκκλησίας;
148. Τ ίἐννοοῦμελέγονταςτελείωση τῶν μυστηρίων;
149. ῾Η τέλεση τῆς ἐξωτερικῆς πράξεως τοῦ μυστηρίου εἶναι ἀπαραίτητη γιά τήν τελείωση τοῦ μυστηρίου;
150. Μποροῦν οἱ λαϊκοί νά τελέσουν τάἐκκλησιαστικά μυστήριας;
151. Εἶναι ἔγκυρα τά ὑπό τῶν αἱρετικῶν τελούμενα μυστήρια;
152. Πόσα εἶναι τά ἐκκλησιαστικά μυστήριας;
153. Τί εἶναι ὁ ἀνεξάλειπτος χαρακτήρας τῶν μυστηρίων;
154. Τί εἶναι οἱ μυστηριοειδεῖς τελετές;
155. Τί φρονοῦν περί τῆς οὐσίας τῶν μυστηρίων οἱ Διαμαρτυρόμενοι;
156. Δέχονται ὅλα τά μυστήρια οἱ Προτεστάντες;
157. ᾿Επιτρέπεται ἡ διαμυστηριακή ἐκκλησιαστική κοινωνία;
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13o´
ΤΑ ΕΠΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ
α. ΤΟ ΒΑΠΤΙΣΜΑ
158. Τί εἶναι τό βάπτισμα;
159. ῎Εχει θεία σύσταση τό βάπτισμα;.
160. Τό βάπτισμα εἶναι ἀπαραίτητο γιά τή σωτηρία;
161. Ποιά ἔννοια ἔχει ὁ νηπιοβαπτισμός;
162. ῾Υπάρχουν καί ἄλλα Βαπτίσματα ἐκτός ἀπό τό ἐν ὕδατι;
163. Τί εἶναι τό βάπτισμα τῆς ἐπιθυμίας;
164. Ποιά εἶναι ἡ τύχη τῶν νηπίων πού πεθαίνουν ἀβάπτιστα;
165. Τί φρονοῦν περί τῆς οὐσίας τοῦ βαπτίσματος οἱ Διαμαρτυρόμενοι;
166. Εἶναι σωστό τό δι’ ἐπιχύσεως βάπτισμα τῶν Παπικῶν;
167. Μπορεῖ ἄλλο πρόσωπο ἐκτός ἀπό τόν ἱερέα νά τελέσει τό βάπτισμα;
168. Ποιά εἶναι ἡ θέση τοῦ προσώπου τοῦ λειτουργοῦ στήν τέλεση τῶνἐκκλησιαστικῶν μυστηρίων;
β. ΤΟ ΧΡΙΣΜΑ.
169. Τί εἶναι τό χρίσμα;
170. Ποιός εἶναι ὁ λειτουργός τοῦ μυστηρίου τοῦ χρίσματος;
171. Ποιός εἶναι ὁ κατάλληλος χρόνος τελέσεως τοῦ χρίσματος;
172. Τί φρονοῦν περί τοῦ χρίσματος οἱ Διαμαρτυρόμενοι;
γ. Η ΘΕΙΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ.
173. Ποιά εἶναι ἡ σύσταση τοῦ μυστηρίου τῆς θείας εὐχαριστίας;
174. Πῶς παρίσταται ὁ Χριστός στό μυστήριο τῆς θείας εὐχαριστίας;
175. Τί φρονοῦν οἱ Προτεστάντες περί τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ στήν εὐχαριστία;
176. Τί εἶναι ὁ ἐναρτισμός;
177. Τί εἶναι ἡ θεωρία της «πανταχού παρουσίας»;
178. Τί φρονοῦν περί θείας εὐχαριστίας οἱ ὑπόλοιποι Προτεστάντες;
179. Ποιός εἶναι ὁ θυτήριος χαρακτήρας τῆς θείας εὐχαριστίας;
180. Μπορεῖ νά τελεῖται πολλές φορές ἡ θυσία τῆς εὐχαριστίας ἀπό τόν ἴδιο ἱερέα στήν ἴδια ἐκκλησία καί πάνω στό ἴδιο θυσιαστήριο;
181. Τί φρονοῦν περί τοῦ θυτήριου χαρακτήρα τῆς εὐχαριστίας οἱ Διαμαρτυρόμενοι;
182. Ποιές εἶναι οἱἀκολουθίες τῆς μεταβολῆς τοῦ ἄρτου καί τοῦ οἴνου σέ σῶμα καί αἷμα Χριστοῦ;
183. ῞Οταν κοινωνοῦμε ἕνα μικρό τεμάχιο τῶν θείων ἁγιασμάτων, πόσο μέρος κοινωνοῦμε ἀπό τό σῶμα καί τό αἷμα τοῦΧριστοῦ;
184. Τό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ Κυρίου εἶναι παρόντα σέἕνα μόνο ποτήριο, σέ ἕνα ναό καί σέ μία θεία λειτουργία;
185. ῾Υπάρχει περιορισμός στήν προσέλευση στό μυστήριο τῆς θείας εὐχαριστίας;
186. Ποιοί εἶναι οἱ καρποί τῆς θείας εὐχαριστίας;
187. ᾿Επιτρέπεται ἡ χρήση ἀζύμων γιά τήν τέλεση τῆς θείας εὐχαριστίας;
188. Εἶναι σωστή ἡ ἀπαγόρευση κοινωνίας τῶν λαϊκῶν ἐκ τοῦ θείου ποτηρίου (τοῦ οἴνου);
189. Τί εἶναι ὁ θεολογικός ὅρος «συνακολουθία»;
190. Τά βαπτισμένα νήπια πρέπει νά κοινωνοῦν τοῦ σώματος καί τοῦ αἵματος τοῦ Χριστοῦ;
191. Πότε γίνεται ἡ μεταβολή τοῦ ἄρτου καί τοῦ οἴνου σέ σῶμα καί αἷμα Χριστοῦ;
δ. Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ.
192. Τί εἶναι τό μυστήριο τῆς μετάνοιας;
193. Ποιός εἶναι ὁἱδρυτής τοῦ μυστηρίου;
194. Στό μυστήριο τῆς μετάνοιας συγχωροῦνται ὅλες οἱ ἁμαρτίες τῶν ἀνθρώπων;.
195. Ποιά εἶναι τά συστατικά τοῦ μυστηρίου τῆς μετάνοιας;
196. Δέν μπορεῖ ὁ ἁμαρτωλός νά λάβει ἄφεση ἁμαρτιῶν ἀπ’ εὐθείας ἀπό τό Θεό κατά τήν ὥρα τῆς προσευχῆς, ἀλλ’ εἶναι ἀνάγκη νά ἐξομολογεῖται στόν ἱερέα τίς ἁμαρτίες του;
197. Πότε παρέχεται ἡἄφεση τῶν ἁμαρτημάτων;
198. Τί εἶναι τά ἐπιτίμια (ὁ κανόνας);
199.῾Υπάρχουν διαφορές στό μυστήριο τῆς μετάνοιας μεταξύ᾿Ορθοδόξων καίΡωμαιοκαθολικῶν;
200. Τά μνημόσυνα πού κάνουμε γιά τούς νεκρούς ἔχουν κάποια ἀναλογία μέ τήν περί καθαρτηρίου πυρός πρακτική τῆς Ρωμαϊκῆς ᾿Εκκλησίας;
201. Τί διδάσκουν περί μετανοίας οἱ Διαμαρτυρόμενοι;
ε. .Η ΙΕΡΩΣΥΝΗ.
202. Τί εἶναι τό μυστήριο τῆς ἱερωσύνης;
203. Μαρτυροῦνται στήν ῾Αγία Γραφή οἱ τρεῖς ἱερατικοί βαθμοί;
204. Τί εἶναι ἡ ἀποστολική διαδοχή;
205. ᾿Επιτρέπεται ἡ κατά βούληση μετάβαση τῶν κληρικῶν στίς τάξεις τῶν λαϊκῶν;
206. Τί φρονοῦν περί ἱερωσύνης οἱ Διαμαρτυρόμενοι;
ζ. Ο ΓΑΜΟΣ
207. Τί εἶναι ὁ γάμος;
208. ῾Ο γάμος εἶναι δεσμός σταθερός καί ἀδιάλυτος;
209. ῾Υπάρχουν περιπτώσεις διαλύσεως τοῦ γάμου;
210.Ποιέςδιαφορέςπερίγάμουὑπάρχουνμεταξύ᾿ΟρθοδόξωνκαίΡωμαιοκαθολικῶν;
211. Νά νυμφεύονται οἱ κληρικοί ἤ νά μένουν ἄγαμοι;
212. Τί εἶναι οἱ μικτοί γάμοι;
213. Τί φρονοῦν περί γάμου οἱ Διαμαρτυρόμενοι;
η. ΤΟ ΕΥΧΕΛΑΙΟ
214. Τί εἶναι τό μυστήριο τοῦ εὐχελαίου;
215. Θεραπεύονται ὅλοι ἀνεξαίρετα οἱ ἀσθενεῖς διά τοῦ εὐχελαίου;
216. Τί λένε οἱ Ρωμαιοκαθολικοί περί τοῦ εὐχελαίου;
217. Τί λένε σχετικά οἱ Προτεστάντες;
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Α. Οἱ πηγές τῆς πίστεως (σσ. 11-26)
Β. ῾Ο χριστιανικός Θεός (σσ. 28-43)
Γ. ᾿Ανθρωπολογία (σσ. 45-73)
Δ. Τριαδολογία (σσ. 75-89)
Ε. Χριστολογία (σσ. 91-109)
ΣΤ. ῾Η Θεοτόκος (σσ. 111-119)
Ζ. ῾Η ἀπολύτρωση (σσ. 121-134)
Η. ᾿Εκκλησιολογία (σσ. 135-161).
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ ΜΑΣ
ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
.jpg)
Αναρτήσεις
