Εφηβεία το τέλος ή αρχή τής επανάστασης - δ'

Ερώτηση: Πόσο καθοριστική είναι για την ψυχή του παιδιού η κακή διαπαιδαγώγηση των γονέων;

Απάντηση: Το απήντησα στην πορεία της ομιλίας. Όλα είναι πια στα χέρια του Θεού. Εκείνος, ξέρει τι θα κάνει για όλους μας. Αλλά, μιλάμε για την δική μας την ευθύνη. Ο Θεός δεν κάνει πάντοτε το μείζον; Και να πω, το καλύτερο, είναι λάθος αυτό που θα πω. Κάνει το παν από το καλύτερο. Δε θέλει κανείς να χαθεί. Κι Εκείνος θα παρέμβει εκεί, που πρέπει να παρέμβει. Ξέρει τι θα κάνει Εκείνος. Η δική μου ευθύνη πια είναι; Δε θέτω σε αμφιβολία το τι θα κάνει ο Θεός. Αλλά ούτε να αφεθώ και να πω, θα τα κάνει όλα ο Θεός. Τι μας έκανε ο Θεός; Συνεργάτες του δεν μας έκανε; Ειδάλλως, θα γεννούσε τα παιδιά με δικό Του τρόπο, θα τα αναλάμβανε Εκείνος. Οι γονείς είναι συνεργάτες Του. Όταν παντρεύτηκαν κι έχουν την προοπτική να κάνουν παιδιά - που είναι μέσα στο γάμο η προοπτική των παιδιών - αναλαμβάνουν αυτήν την συνεργασία με το Θεό. Που ο Θεός δίνει τα παιδιά, ακριβώς για αυτό το λόγο. Παίρνουν την ευθύνη της παιδαγωγίας τους. Τα αναθέτει στα χέρια τους. Έχει μεγάλη σημασία αυτό το μέγεθος. Άρα, μην πούμε, ο Θεός θα κάνει τα υπόλοιπα. Εγώ τι κάνω τότε; Του δίνω νερό, ψωμί και παιδεία και τελειώσαμε; Αυτό είναι το λάθος. Νομίσαμε που τελειώσαμε εκεί. Και δεν αρχίσαμε καν. Αυτό είναι το πιο φοβερό, που δεν αρχίσαμε καν στη βάση, αυτή την παιδεία των παιδιών. Γιατί πιθανότατα, εμείς, να μην αρχίσαμε ποτέ αυτήν την παιδεία. Μη θέτετε λοιπόν σε αμφιβολία την αγάπη του Θεού. Αλλά να θέσετε σε αμφιβολία, τη δική σας συνεργασία με τον Θεό.



Ερώτηση: Μπορείτε να μας δώσετε κάποιες οδηγίες για παιδιά που είναι επτά ετών. Τι μπορούμε να κάνουμε για τα παιδιά αυτής της ηλικίας;

Απάντηση: Το μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας μου, αναφερόταν στην εφηβική ηλικία 14 με 21. Υπήρχαν μερικά απαυγάσματα για τις προηγούμενες ηλικίες, ως προετοιμασία για την εφηβεία. Ότι λοιπόν έλεγα ως παιδαγωγικό αξίωμα, αναφερόταν και σε προηγούμενες ηλικίες. Αλλά, επειδή το παιδί στα δεκατέσσερα πια, έχει μια πλήρη έννοια λογικής κατανοήσεως, αναλύσεως των εννοιών, είναι μία καίρια στιγμή πια. Όπου, ότι μπήκε προηγουμένως σαν σπόρος, πρέπει επιμελημένως να καλλιεργηθεί. Άρα, ότι είπαμε στα 14-21, μέσα στο σπέρμα στην αρχή υπάρχει η ταπείνωση κτλ., η οποία θα καρποφορήσει μετά. Βλέπετε, αυτές οι τρεις επταετίες είναι καθοριστικές. Κι αυτό το καθοριστικό σημαίνει, βάζεις σπόρο που σιγά – σιγά καλλιεργείται και πια στα 14-21 αυτό μεγαλώνει ή στραβά ή σωστά εκδηλώνεται. Αλλά, πρέπει από την αρχή να τον βάλεις τον σπόρο. Να μην τον βάλεις μετά. Κι επ’ ευκαιρία επειδή αναφερθήκαμε σε αυτές τις ηλικίες, υπάρχουν θεωρίες σύγχρονες παιδικής ψυχολογίας που κάνουν το εξής. Που είναι σφάλμα σε σχέση με αυτό το δίδαγμα των Πατέρων. Λένε ότι ο άνθρωπος - εμείς είπαμε τρεις εφταετίες - έχει οχτώ ή εννιά εφταετίες στη ζωή του. Αυτό είναι λάθος, γιατί; Θεωρούν τον άνθρωπο, τον ζωώδη. Που συνεχώς κάνει επαναστάσεις. Βλέπετε, ένας που φτάνει στα 55 του, θέλει να αλλάξει γυναίκα. Παράδειγμα, σας λέω. Και τότε επιβεβαιώνεται η σύγχρονη ψυχολογία για τον άνθρωπο, τον ζωώδη. Που κάθε εφτά χρόνια κάνει μια επανάσταση. Κάτι καινούριο θέλει. Αλλάζει δουλειά, αλλάζει τα πάντα. Κάνει συνεχώς άλλα πράγματα. Ενώ στα 21, σταματάει η επανάσταση με την αγωγή της εκκλησίας μας. Κι ο άνθρωπος οδηγείται στην αγιότητα πια. Οριστικά στην αγιότητα. Από τα 21. Είναι φοβεροί ορισμοί αυτοί και η συγκριτική μας ενδιαφέρει. Άρα, βάζουμε το σπέρμα, πολεμούμε τρεις εφταετίες και μετά το παιδί καλλιεργούμενο πια, αποκτάει και την ελευθερία του. Και τον τρόπο να διαχειρίζεται και τον εαυτό του. Και να παιδαγωγεί και τους άλλους με τον τρόπο του, με την ταπείνωσή του και με τον αγιασμένο βίο του.



Ερώτηση: Άκουσα ότι ο Μέγας Βασίλειος λέει, ότι θα συνεχίσετε να λέτε, να λέτε, να λέτε στο παιδί. Κι αν αυτά δεν έχουν αποδώσει μέχρι τα 21, θα συνεχίζουμε παιδαγωγική μετά τα 21;

Απάντηση: Κάνουμε μια παιδαγωγία συνεχή μέχρι τα 21. Το 21 για μας, φαίνεται πολύ προχωρημένο, αλλά είναι λογικό το 21. Όπου έχουμε μια έννοια για το παιδί μας, να το παιδαγωγήσουμε κατά μέτρα της ψυχής του. [Μετά] παίρνει πια την ευθύνη του πάνω του. Δεν παύουμε ποτέ να προσευχόμαστε για αυτό και να κάνουμε αδιαλλείπτως το σωστό που πρέπει να κάνουμε, για την προσωπική μας ζωή και τις συμβουλές που δίνουμε. Από ένα σημείο και μετά, είναι σχετική πια η χρήση του λόγου. Εάν το παιδί θέλει τον λόγο. Εάν δεν τον θέλει, η περαιτέρω παρέμβαση είναι αλογία. Προτιμώ, λοιπόν, τη σιωπή από την αλογία. Που είναι το άλογο, το παράλογο. Και θα λειτουργήσει πια η προσευχή. Τα υπόλοιπα τα ξέρει ο Θεός. Για αυτό σε ένα παιδί που ξεπέρασε την εφηβεία - κατά τα μέτρα των Πατέρων ξεπέρασε την εφηβεία - σταμάτησε η επαναστατικότητα και βλέπεις ότι υπάρχουνε ερείσματα επαναστατικότητας ακόμη, σταματάς να μιλάς, γιατί θα φέρει αντίθετο αποτέλεσμα. Για αυτό, ο Μέγας Βασίλειος είναι οριστικός στα 21. Στα κείμενά του τα παιδαγωγικά, ελάχιστες νύξεις κάνει για περαιτέρω πορεία. Τα υπόλοιπα τα αφήνει στη Χάρη του Θεού, στον πνευματικό, στην εκκλησία και στην προσευχή του γονιού. Και στην απαραίτητη συμπαράσταση, όταν του ζητηθεί. Οι άλλες παρεμβάσεις είναι ενοχλητικές κι οδηγούν σε χειρότερο αποτέλεσμα. Γιατί πια, αυτός, θεωρεί που μεγάλωσε. Κι ας είναι ακόμη λανθασμένος στο νου του. Εκεί, παρέμβαση δεν γίνεται. Εξάλλου, το κείμενο το λέει τόσο συμβολικά «μετά πρώτην και δευτέραν νουθεσίαν παραιτού». Τι θα πεις σε ένα παιδί μεγαλύτερο από τα 21; Δεν θα σε ακούσει. Παρά μόνο αν θέλει να ακούσει. Αλλά έχεις να πεις πολλά, με την προσευχή σου και με την αγιασμένη ζωή σου. Κι αν ως τώρα δεν ήτανε, κι αν απέτυχε το παιδί, γιατί εσύ είχες αποτύχει, άλλαξε τώρα ζωή. Είναι ευκαιρία, αφού βλέπεις ότι απέτυχε η παιδαγωγία σου, γιατί εσύ δεν ήσουνα παιδαγωγημένος, δεν έζησες σε αυτά τα μεγέθη. Τώρα στα 21 του παιδιού σου που βλέπεις, που όλα πήγανε στράφι και βγήκε το παιδί σου κι έσπασε τα τζάμια στην Αθήνα, ε, τώρα άλλαξε ζωή. Δεν πειράζει. Είναι ευκαιρία να σταματήσει πια, η δική σου επαναστατικότητα. Στα 50, στα 55, δεν ξέρω στα πόσα. Αυτό λέει το κείμενο, αυτή είναι η προσέγγιση.



Ερώτηση: Πάτερ, όταν το παιδί δεν θέλει πια να συμμετάσχει σε αυτό που είναι πιο καλό για αυτόν, το να συνεχίζει ο γονέας, είναι αλογία. Όμως, μετά από το όριο των είκοσι ενός, ο γονέας δεν θα έχει τύψεις ότι άφησε το παιδί του; Άμα το παιδί δεν συνετιστεί, δεν θα έχει επίπτωση αυτό στο γονέα αλλά και στην κοινωνία γύρω του;

Απάντηση: Δεν είπα που αφήνουμε το παιδί. Από ένα σημείο και μετά, σταματάει ο λόγος που ως τώρα υπήρχε. Κι ο άλλος δε δέχεται πια το λόγο. Δεν σταματάμε ως αγωγή. Ούτε της προσευχής, ούτε της αγαπητικής προσεγγίσεως του γονιού προς το παιδί, χωρίς να λέει λόγια. Ο Θεός δε σταματάει ποτέ να μας αγαπάει. Όταν αμαρτάνουμε τι κάνει; Βγαίνει και μας δέρνει; Βγαίνει και μας φωνάζει; Συνεχίζει και μας αγαπάει και κάνει μια άλλη αγωγή συγκλονιστικά σιωπηλή. Που εμείς δεν μπορούμε να την κάνουμε τόσο, όσο Εκείνος. Εμείς, λοιπόν, λέμε όσο πρέπει και σταματάμε από κει που πρέπει το λόγο. Και προσέξτε, αγωγή δεν είναι μόνο ο λόγος.

Να ανοίξεις το πρωτότυπο κείμενο του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου. Το πρωτότυπο. Έχει σημασία. Εκεί στην αρχή του 5ου κεφαλαίου, ο Χριστός αρχίζει να ομιλεί στην επί του όρους ομιλία. Μια πολύ σπουδαία ομιλία. Πριν να αναλύσει τα κείμενα, ο ευαγγελιστής Ματθαίος λέει τα εξής, στο πρωτότυπο. Ότι ο Χριστός πήγε στο όρος αυτό και ανοίξας το στόμα αυτού είπε αυτά. Προσέξτε τι λέει. Άνοιξε το στόμα του και μίλησε. Μα, περιττό δεν είναι; Για να μιλήσεις, πρέπει να ανοίξεις το στόμα σου. Γιατί το λέει αυτό το κείμενο; Άνοιξε το στόμα του και μίλησε. Αν πείτε τώρα, ξέρετε, ο πατήρ Κωνσταντίνος μίλησε σήμερα. Και θα πείτε άνοιξε το στόμα του και μίλησε. Μίλησε. Ακούστε, τι λένε οι ερμηνευτές Πατέρες. Ο Χριστός μιλούσε. Κι όταν μιλούσε κι όταν δεν μιλούσε. Μιλούσε με τη ζωή Του. Σε αυτό το σημείο τώρα, μίλησε με το στόμα Του. Όταν δεν μιλούσε με το στόμα Του, μιλούσε με τη ζωή Του. Άρα, η αγωγή, είναι συνεχής. Αλλά κάποια στιγμή, σταματούμε όπως κι ο Χριστός μας. Σταμάτησε και θυσιάστηκε. Μην ξεχνάς, ότι η Θεία Λειτουργία στην οποία και συμμετέχεις πιστεύω, το πρώτο μέρος λέγεται η λειτουργία του Λόγου. Μέχρι εκεί που είναι το Ευαγγέλιο. Και μετά υπάρχει η λειτουργία της Θυσίας. Σταματάνε όλα και ο Χριστός θυσιάζεται. Αυτή είναι η ζωή μας! Η λειτουργία του Λόγου κι η λειτουργία της Θυσίας. Μήπως αυτό, να το μεταφέρουμε στη ζωή μας; Του Λόγου και της Θυσίας. Φαντάσου, ο Χριστός να μιλούσε και να μη θυσιαζόταν. Λέει στους μαθητές του, πριν να σταυρωθεί, «μη βγείτε έξω από τα όρια του Ισραήλ. Εις οδόν εθνών μη απέλθητε. Και εις χώρα Σαμαρειτών μη εισέλθητε». Μην πάτε στους ξένους, λέει. Ξέρετε γιατί; Γιατί θα πάνε να κηρύξουν έναν Χριστό που λέει λόγια. Μετά όμως τη Σταύρωση, την Ανάσταση, λέει να βγείτε και να μιλήσετε. Γιατί τώρα θα μιλούν για ένα Χριστό που είπε λόγια, αλλά σταυρώθηκε κιόλας. Καταλαβαίνεις τι λέω, πιστεύω; Ευχαριστώ για το ωραίο ερώτημα πάντως.



Ερώτηση: Είναι ο γιος [μου] τώρα 14 μιση. Έχει αρχίσει και αντιδρά και λέει, θα σου πω εγώ πότε θα πάμε [στον πνευματικό για εξομολογηση]. Και θέλω να μας πείτε, με πιο τρόπο τα προσεγγίζουμε στους πνευματικούς, σε αυτές τις ηλικίες;

Απάντηση: Το γενικότερο το οποίο θα μπορούσα να πω είναι το εξής. Έμαθε το παιδί, ήδη από μικρά ηλικία και πολύ καλά, για τον πνευματικό, για την εξομολόγηση. Το ξέρει. Ο γονιός το είπε. Πολύ καλά έκανε. Δε χρειάζεται να το πει άλλη φορά, πια. Το παιδί βρίσκει ευκαιρία για να αντιδράσει. Θα πει το ξέρω. Με θεωρείς μωρό ακόμη, δηλαδή; Και ενώ λέω κάτι καλό που το έχω πει χίλιες φορές ακόμη, το ξέρει το παιδί. Δεν το ξαναλέω. Δεν αφήνω να λειτουργήσει η ελευθερία του. Και αντί να αφήσω την πορεία της ελευθερίας του να λειτουργήσει, το κάνω επαναστατημένο το παιδί με λάθος τρόπο. Άλλο να το πω για πρώτη φορά κι άλλο να το πω για χιλιοστή φορά. Που ξέρει, που το έζησε. Πήγαινε το παιδί. Αυτή είναι η ιστορία η μεγάλη. Δεν μπορείς να λες το ίδιο πράγμα, χίλιες φορές. Σε ένα παιδί 15 ετών πια. Μπορεί να συλλάβει μερικά νοήματα. Κι όσο το λες, δεν θα πηγαίνει. Το ίδιο πράγμα δεν συμβαίνει, συγγνώμη, για τα μαθήματα στο σχολείο; Βάζουμε το παιδί με το ζόρι - καλά κάνουνε μερικοί γονείς - να διαβάσει το βράδυ τα μαθήματά του. Κι είναι ένα ισχυρό όπλο στα χέρια του εγωισμού του παιδιού, να αντιδρά και να λέει δε θέλω να με διαβάσεις. Όχι που δε θέλει να διαβάσει. Και νοιάζεται αύριο, αν θα πάρει κακό βαθμό ή όχι. Δεν θέλει να του φέρονται έτσι. Είναι εγωισμός. Κι οι γονείς επιμένουνε. Εγώ προτιμώ το άλλο. Εγώ είμαι στη διάθεσή σου, μεταξύ 5 και 8 να σου διαβάσω. Τις πρώτες μέρες θα το γλεντήσει, την ελευθερία του. Και μπορεί να πάρει κι άσχημους βαθμούς αύριο στο σχολείο. Αλλά ξέρετε οι βαθμοί και η καταξίωση στο σχολείο, το καίνε ένα παιδί, που πάει στο δημοτικό ή στις πρώτες τάξεις του γυμνασίου. Το μεγάλο παιδί του λυκείου μπορεί να αντιδράσει, να μην το νοιάζει. Η καταπίεση λοιπόν, φέρνει αντίθετο αποτέλεσμα. Και λέει δε θέλω να με βοηθήσεις. Από αντίδραση. Κι άφησε το παιδί σου λοιπόν, ακόμη και να χτυπηθεί μόνο του, γιατί παίρνει κακό βαθμό. Και να καταλάβει, την ανάγκη που έχει να το βοηθήσεις ή να δουλέψει μόνο του. Όσο επιμένουμε σε μερικά πράγματα, οδηγούμε σε μια καταστροφή. Καλλιεργούμε λανθασμένη επαναστατικότητα. Κάνουμε αυτό που μπορούμε. Και τα υπόλοιπα είναι στα χέρια του Θεού. Και ποτέ μην ξύνουμε παραπάνω από ότι πρέπει τον εγωισμό του παιδιού. Για καλό το κάνουμε, λάθος βγαίνει.



---------------------------------
«Εφηβεία. Το τέλος ή η αρχή της επανάστασης»; Απομαγνητοφωνημένη ομιλία του πρωτοπρεσβύτερου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, που έγινε στην Πανελλήνια Ένωση Γονέων, στην Αγία Παρασκευή του ομωνύμου προαστίου Αθηνών, την Παρασκευή στις 20-2-2009.


sourse: http://www.floga.gr/

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service:
!-