Πνευματικές Νουθεσίες - Γέροντος Κλεόπα Ηλιέ

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΝΟΥΘΕΣΙΕΣ

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΚΛΕΟΠΑ ΗΛΙΕ

Ή πίστη μεγαλώνει, αυξάνεται καί ενδυναμώνει διά πειρασμών, στενοχώριών καί διωγμών (Α' Πέτρ. 1, 6-7' Ίακ. 1, 3). Ή πίστη μεγαλώνει, αυξάνεται καί ενδυναμώνει διά της προσευχής (Μκ. 9, 24' Λκ. 17, 15). Ό δισταγμός στήν πίστη είναι αμαρτία καί ερχεται στόν άνθρωπο από τήν όλιγόστευση τής πίστης (Ματθ. 8, 26 14, 31 Λκ. 8, 24-25· Ίακ. 1, 6).

Ό δισταγμός εκδιώκεται από τή καρδιά τοΰ ανθρώπου διά τής πίστης, τής προσευχής καί τής αύτοπαράδο-σης στή θέληση τοΰ Θεοΰ (Ματθ. 26, 38-41). Ό δισταγμός καί ή ολιγοψυχία συμβαίνει μερικές φορές μέ τήν άδεια τοΰ Θεοϋ, γιά κάποιες άμαρτίες καί ιδιαίτερα γιά νά μάς ταπεινώσει καί γιά νά ζητήσουμε περισσότερο τήν βοήθειά του.

Ερώτηση: Ή χριστιανική έλπίδα γεννιέται άπό τήν πίστη ή άπό δλα τά καλά έργα;

Ή χριστιανική έλπίδα γεννιέται άπό τή πίστη (Γαλ.5, 5' Έβρ. 10, 23), ή ελπίδα γεννιέται καί άπό τήν υπομονή (Ρωμ. 5, 4).

Ερώτηση: Πώς μπορούμε νά αυξάνουμε στήν καρδιά μας τήν έλπίδα τής σωτηρίας;

Τήν ελπίδα τής σωτηρίας μπορούμε νά τήν αυξάνουμε μέσα στήν καρδιά μας διά τής ένεργουμένης πίστης, δηλαδή διά τής πίστης πού έργάζεται τίς καλές πράξεις δι’ άγάπης (Γαλ. 5, 5-6 Α' Τεσσ. 1, 3’ Α' Τιμ. 1, 14’ Β' Τιμ. 1,13 Α'Ίω. 3, 23 Τίτ. 3, 15 Φιλιμ. 1, 5).

Αυτή τήν ένεργουμένη διά .τής άγάπης πίστη τήν έχει εκείνος πού προσπαθεί νά εργάζεται εν παντί καιρω τίς καλές πράξεις. Όποιος προσδοκά τήν σωτηρία χωρίς νά κάνει καλές πράξεις κατά τή δύναμή του, ένας τέτοιος ^Εχει μιά παράφρονη ελπίδα. Καί σ’ άλλο χωρίο λέει’ ελπισον έπί Κύριον καί ποίει χρηστότητα (Ψλ. 36, 3).

. Ποιός δέν ξέρει δτι πρέπει νά έχει φόβο Θεού καί φόβο θανάτου; Αυτά θά σέ σώσουν. Είναι δύο φτερά τής ψυχής. Νά ξέρεις δτι ό Θεός είναι παρών καί ξέρει τούς λογισμούς σου νά ξέρεις ότι ό θάνατος βρίσκεται δίπλα σου καί δίπλα μου καί δέν ξέρουμε πότε έρχεται, καί νά μήν ξεχνάμε ότι θά πεθάνουμε. Τί λέει ή Γραφή; Τέκνο ν, Θυμίσου τά έσχατα σου καί δέν Θά σφάλεις στόν αιώνα, καί ό Χριστός μάς λέει γρηγορεΐτε ούν, δτι ούκ οϊδατε τήν ημέραν ουδέ τήν ώραν έν ή ό υιός τοΰ ανθρώπου έρχεται (Ματθ. 25, 13).

Καί αν θέλεις νά εΐσαι ό σοφότερος άνθρωπος στόν κόσμο καί νά ξέρεις τήν Γραφή όλη καί νά τήν Εχεις μαζί σου, σου χρειάζεται μόνο αυτό  νά φοβάσαι τόν Θεό καί τόν θάνατο. Διότι φόβος Θεοΰ είναι σχολείο σοφίας. Μάς χρειάζεται νά φοβόμαστε τό Θεό καί τό θάνατο, διότι δέν ξέρουμε πότε θά μάς πάρει. Ποιόν μακαρίζει τό Άγιο Πνεύμα; Τόν φοβούμενο τόν Θεό «,Μακάριος ά-νήρ ό φοβούμενος τόν Κύριον, έν ταΐς έντολαΐς αΰτοΰ θελήσει σφόδρα» (Ψλ. 111). Έμεις δμως ξεχνάμε τόν φόβο Θεοΰ καί τόν φόβο θανάτου  γι’ αυτό βαδίζουμε στούς κακούς δρόμους.

Ξέρετε έσεΐς πώς είμαι εγώ; Σάν ένα δένδρο τό όποιο έχει μόνο φύλλα. "Εχω μόνο λόγια, έργα όμως δέν έχω. Είμαι άνθρωπος χωρίς καρπούς. Λέω σ’ εσένα καί δέν κάνω εγώ τίποτα. Άλλος ό λόγος άπό τό έργο καί άλλος ό λόγος ό καλός. Εκείνος πού μιλάει μέ τό βίωμα, μέ τίς πράξεις, παρηγορεΐ τόν άνθρωπο μέ τήν ελπίδα.

Ό Χριστός είπε: «Μεγάλος δεν είναι ό διδάσκέφ», άλλά «δς δ’ άν ποιήση καί διδάξη, ούτος μέγας κληνή-σεται εν τη βασιλεία των ουρανών» (Ματθ. 5, 19). "Εβαλε μπροστά τήν πράξη των καλών έργων. Μακάριος είναι εκείνος ό όποιος σιωπά καί πράττει τό βίωμα καί σιωπώντας ώφελεΐ. Ό άγιος Ίσίδοίρος Πηλουσιώτης, μεγάλος διδάσκαλος, λέει' όταν ένώνωνται δύο στον άνθρωπο, ό λόγος καί τό έργο, κάνουν τόν άνθρωπό εικόνα πάσης φιλοσοφίας.

Λένε κάποιοι άγιοι Πατέρες ότι ό Θεός διοικεί τόν κόσμο μέ δύο χέρια, δηλαδή μέ τή δικαιοσύνη καί μέ τό ίλεος. Πώς πρέπει νά κατανοήσουμετνύτά τά λόγια;

Τά δυό χέρια του Πατρός, μέ τά όποια έπλασε τόν ορατό καί τόν άόρατο κόσμο καί μέ τά όποια καθοδηγεί τά πάντα, δεν είναι ή δικαιοσύνη καί τό έλεός Του. Τά δυό χέρια του ούρανίου Πατέρα είναι ό Υιός καί τό Άγιο Πνεύμα, κατά τήν μαρτυρία τής Αγίας Γραφής πού λέει' τω λόγω του Κυρίου οι ουρανοί έστερεώθησαν, καί τώ πνεύματι του στόματος αύτου πάσα ή δύναμις αυτών (Ψαλ! 32, 6).

Καί άν κάποιοι άγιοι Πατέρες ονόμασαν «χέρια του Θεου» τά δυό αύτά χαρακτηριστικά καί τελειότητές του, δηλαδή τή δικαιοσύνη καί τό έλεος, αυτοί έδειξαν δτι δι’ αύτών ό Θεός έργάζεται μέ αυστηρότητα καί οικονομία τήν σωτηρία καί τήν διόρθωση των ανθρωπίνων ψυχών καί καθοδηγεί τόν κόσμο δλο πρός τή δόξα του καί κατά τήν άγία καί δίκαια βούλησή του.

Έχόντας ύπ’ όψη τίς δυό αυτές τελειότητες του Θεού, ή Αγία Γραφή μας διδάσκει δτι περισσότερο πρέπει νά φοβόμαστε τό έλεός Του, παρά τή δικαιοσύνη Του. Διότι άν θά προσβάλλουμε τήν δικαιοσύνη του Θεου, καταφεύγουμε στο ελεός Του' καί άν θά σφάλλουμε πολύ μέ τήν πολύ μεγάλη εμπιστοσύνη στό έλεός Του, έπειτα που θά τρέξουμε γιά νά συμβιβαστούμε μέ τή δικαιοσύνη Του;

ΓΓ αύτό ή 'Αγία Γραφή μας έφιστα τήν προσοχή, λέγοντας καί μή εΐπης ό οικτιρμός αύτοΰ πολύς, τό πλήθος των αμαρτιών μου έξιλάσεται' έλεος γάρ καί οργή παρ’ αύτώ καί έπί αμαρτωλούς καταπαύσει ό Θυμός αυτού (Σειράχ 5, 6-7). Ό Θεός δέν βιάζει τήν πόρτα της ψυχής μας. ’Ακοΰς τί λέει ιδού έστηκα έπί τήν θύραν καί κρούω’ έάν τις άκούση τής φωνής μου καί άνοιξη τήν θύραν, είσελεύσομαι πρός αυτόν καί δειπνήσω μετ’ αύτοΰ καί αυτός μετ’ έμοΰ (’Αποκ. 3, 20). Σέ άλλο χωρίο, δηλώνοντας τό αυτεξούσιο τοΰ ανθρώπου, λέεΓ Κύριε, ώς δπλω ευδοκίας έστεψάνωσας ήμας Ψαλ. 5, 12).

Επομένως, ό άνθρωπος είναι ελεύθερος καί δέν καταναγκάζεται γιά νά κάνει τό καλό καί νά τηρεί τίς εντολές τοϋ Χρίστου (Ματθ. 28, 20). Καί άν θά σφάλλει κανείς άπό άγνοια, θά τιμωρηθεί επίσης, άλλά λιγότερο (Λκ. 12, 48’ Ρωμ. 2, 12). Καί άν εσφαλλε ό άνθρωπος άβουλα, νά μετανοήσει καί διά τής έκούσιας μετανοίας του νά θεραπεύσει τά ακούσια (Ματθ. 11, 20 Λκ. 17, 3-4 Β'Κορ. 7, 10).

Τί είναι τό μίσος, ποιά είναι ή αιτία τής γέννησής του μέσα στήν καρδιά τον άνθρωπον καί πώς μπορεί νά τό καταπολεμήσει κανείς;

Τό μίσος, όπως καί τά άλλα πάθη, γεννιέται άπό τή φιλαυτία, άπό τόν εγωισμό, ό όποιος είναι μητέρα καί ρίζα όλων των άμαρτιών, κατά τούς αγίους Ιωάννη Δαμασκηνό καί Έφραίμ τόν Σΰρο. Ή φιλαυτία είναι «ή άλογη αγάπη γιά τό σώμα», κατά τόν άγιο Μάξιμο τόν “Ομολογητή.

Τό μίσος είναι ανθρωποκτονία (Α' Ίω. 3, 15). Τό μίσος επιτρέπεται μόνο εναντίον τοϋ διαβόλου καί τής ά-μαρτίας (Ψλ. 96, 1Γ Παροιμ. 8, 13 ’Αμώς 5, 15). Τό μΐσος εΐναι επιτρεπτόν εναντίον των αδικιών, κατά τόν λόγο του ψαλμωδοΰ' άδικίαν έμίσησα καί έβδελυξάμην (Ψαλ. 118, 163· Ρωμ. 12, 19 Παροιμ. 13, 5 17, 13).«χριστιανοί πρέπει νά μισήσουν τό ψευδός (Ψαλ. ίιβ, 163) πρέπει νά μισήσουν τάς αδίκους όδούς (Ψαλ. 118, 104), καθώς καί τήν «οδό των ασεβών» (Ψαλ. 25, 5). Πρέπει νά μισήσουν τή συμβουλή τών μισούντων τόν Θεό (Ψαλ. 138, 21-22).

Τό μίσος νικάται διά τής άγάπης τοϋ Θεοΰ καί τοΰ πλησίον, καί τήν αγάπη τοΰ Θεοΰ τήν κερδίζουμε δι* λων τών καλών πράξεων, ιδιαίτερα δέ διά τής καθαρής προσευχής.

Ποιά είναι ή διαφορά μεταξύ μίσους, οργής, ζήλειας, φιλονικίας, καί ποιες είναι οι συνέπειές των;

Τό μΐσος είναι ή ρίζα τών παραπάνω παθών, καί αύ-τά εΐναι τά κλαδιά του, όπως λέει ό άγιος Έφραίμ ό Σΰ-ρος στό λόγο του περί διακρίσεως τών παθών. Ή συνέπεια τοΰ μίσους κατά τών άδελφών του είναι ό θάνατος τής ψυχής.

Τί διδασκαλίες καί πνευματικές συμβουλές δίνετε στους πιστούς γιά νά τούς στερεώσετε στις τρεις θεολογικές άρετές —στήν πίστη, στήν έλπίδα καί στήν αγάπη—, οί όποιες είναι τό Θεμέλιο τής σωτηρίας μας;

Έγώ απλός άνθρωπος είμαι καί αμαθής καί δέν είμαι Ικανός νά δώσω ιδιαίτερες διδασκαλίες γιά τίς τρεις θεο-λογικές άρετές. Τίς αφήνω αύτές γιά τούς θεολόγους, οί όποιοι μποροΰν νά τίς κατανοήσουν καί νά τίς ερμηνεύσουν γιά τούς άκούγοντάς τους. Έδώ πρέπει νά γνωρίζεις μιά θεολογία τών πολλών καί αμαθών, οί όποιοι ακόμα δέν ξέρουν τό «Πιστεύω» καί τό «Πάτερ ημών», καί ουτε τό Τρισάγιον. Κατά τήν ασθενή μου δύναμη καί κατανόηση στά ωφέλιμα γιά τήν σωτηρία πράγματα,πρώτον, υπενθυμίζω στούς πιστούς τόν φόβο του Θεου, ό όποιος διδάσκει τόν άνθρωπο νά φύγει άπό τό κακό (Παροιμ. 1, 7’ 9, 10).

Ξέρουμε άπό τούς άγ. Πατέρες δτι ή σοφία εχει δύο άκρες. Ή κάτω άκρη είναι ό φόβος Θεου, καί ή πάνω άκρη είναι ή αγάπη Θεού, ή όποία είναι «σύνδεσμος τής τελειότητος». Αρχίζοντας άπό τόν φόβο ΘεοΟ, εγώ προτρέπω τούς πιστούς στό φόβο θανάτου καί τής κρίσης. "Επειτα τούς υπενθυμίζω γιά τά βάσανα τής κόλασης, γιά τή δόξα του παραδείσου, γιά τήν ελεημοσύνη, γιά τήν αγωγή των παιδιών στό φόβο καί τήν δοκιμασία τοΰ Κυρίου, γιά τήν ειλικρινή καί συχνή εξομολόγηση καί γιά τήν εγκατάλειψη των άμαρτιών, ή όποία είναι ή άληθινή μετάνοια.

Τούς έγγαμους, τούς προτρέπω σέ καθαρή οικογενειακή ζωή, συμβουλεύοντάς τους νά έγκαταλείψουν τήν βαρύτερη αμαρτία τής παιδοκτονίας καί όποιασδήποτε προσπάθειας κατά τής σύλληψης παιδιών. Τούς προτρέπω νά έγκαταλείψουν τήν φιλονικία, τίς έπικρίσεις, τήν οργή, τή μέθη καί τό μΐσος, καί τούς προτρέπω νά συμφιλιώνονται μεταξύ τους πριν άπό τήν δύση του ήλίου.

Προτρέπω τούς πιστούς νά μήν πάνε σέ βάσκανους, σέ μαγείες ή στό «άνοιγμα τοΰ ευαγγελίου», τά όποια είναι μαντεία μέ ιερά πράγματα.,..

Ό ρόλος τής γυναίκας στήν οικογένεια, στην κοινωνία καί στήν Εκκλησία

... Μέ κάλεσαν εδώ νά λειτουργήσω καί νά πώ ένα λόγο. Νά ξέρετε δμως δτι σήμερα σάς μιλάει άπό αυτό τό βήμα ενας τσομπάνος. Νά μήν περιμένετε μεγάλα πράγματα άπό μένα. Έγώ νά βόσκω πρόβατα έμαθα καί είμαι ειδικευμένος σέ δλα τά τοΰ τσομπάνου.

Μου είπατε νά μιλήσω γιά τόν ρόλο τής γυναίκας στήν οικογένεια, στήν κοινωνία καί στήν Εκκλησία.

Γιά νά μιλήσουμε γιά τό θέμα αυτό πρέπει νά πάρουμε τήν ιστορία του κόσμου άπό τήν αρχή. Ό Θεός κάνει τόν άνθρωπο ανδρόγυνο, δηλαδή άνδρα καί γυναίκα. Όμως ή άπεριόριστη σοφία τοΰ Θεοΰ, ό Όποιος τά έποί σε όλα ύπεράνω τοΰ άνθρώπινου νοΰ, δέν προίκισε τήν γυναίκα μέ τά προσόντα τοΰ άνδρα, άλλά οΰτε τόν άνδρα μέ τά προσόντα τής γυναίκας.... Καί έκανε ό Θεός άνδρα καί γυναίκα. "Ετσι δέν λέει στή Γένεση;

Καί ό θειος Ιωάννης Χρυσόστομος λέει' Ιδού τί είπε ή άπεριόριστη σοφία’ «ου καλόν εϊναι τόν άνθρωπος μόνον" ποιήσω μεν αύτώ βοηθόν κατ’ αύτόν».

Ναί, ή γυναίκα εϊναι ϊσια μέ τόν άνδρα, άλλά μόνο κατά φύσιν, όχι κατά τό άξίωμα. Όταν έφερε τήν γυναίκα στόν Άδάμ, τής είπε: «Γυναίκα, τοΰτο νυν όστονν έκ των όστέωνμου καί σάρξ έκ τής σαρκόςμον’ αυτή κλη-θήσεται γυνή, ότι έκ τοΰ άνδρός αυτής έλήφθη». Έδώ είναι ή γυναίκα ίσια μέ τόν άνδρα έφόσον είναι οστό καί σάρκα άπό τόν άνδρα, παρμένη άπό τό πλευρό του, άλλά όχι κατά τή θέση. Διότι ό Θεός τιμώρησε τήν Εΰα άμέσως, διότι αυτή έτεινε πρώτον τό χέρι. Καί, ώς πρώτο κανόνα, τής είπε «τί τοΰτο έποίησας; Διότι έτεινες τό χέρι καί εφαγες' πληθυνων πληθυνώ τάς λΰπας σου καί τόν στεναγμόν σου, εν λυπαις τέξη τέκνα». Καί ή δεύτερη τιμωρία- «πρός τόν άνδρα σου ή άποστροφή σου, καί αύτός σου κυριεύσει».

Δέν τούς βόλευε τί τούς έλεγα, άφοΰ ήταν περισσότερες γυναίκες έκεΐ. Όταν έλεγα, όμως, γιά καλά χειροκροτούσαν, καί όταν όχι έσκυβαν τό κεφάλι!

Κοιτάξτε, τούς είπα. Όσο μορφωμένη καί νά είναι ή γυναίκα πρέπει νά υπάγεται στόν άνδρα. Διότι ό άνδρας εϊναι κεφαλή τής γυναίκας καί ό Χριστός κεφαλή τοΰ άνδρα. Κατ’ αύτή τήν τάξη εϊναι ή ιεραρχία στήν οικογένεια.

Κοίτα πώς εϊναι' Τήν γυναίκα τήν έθεσε ό Θεός βοηθό τοΰ άνδρα. Γι’ αυτό λέει ό άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος· «Ή γυναίκα είναι λιμάνι τοΰ άνδρα». Ό άνδρας, έρχεται πικραμένος, μέ τά μεγαλύτερα βάρη μέσα στήν κοινωνία, διευθύνει στρατεύματα, πολέμους" είναι μεγάλος υπεύθυνος σέ βιομηχανίες, στήν κυβέρνηση, έρχεται κουρασμένος. Ή γυναίκα δμως, πρέπει νά εΐναι λιμάνι. Νά ξέρει νά τόν ύποδέχεται πάντοτε μέ καλή κουβέντα, μέ πραότητα, νά τοϋ ετοιμάζει τό φαγητό, νά ετοιμάζει ροϋχα, νά τόν δέχεται οταν έρχεται άπό κάπου, £αί πρέπει νά είναι πάντοτε εκείνη, ή όποια νά άναπαύει τόν άνδρα, άφοϋ εΐναι βοηθός του.

Άλλά ή μεγαλύτερη άποστολή πού έχει ή γυναίκα στήν οικογένεια εΐναι ό ρόλος της νά εΐναι μητέρα παιδιών! Τό πρώτο επιτίμιο γιά τό σφάλμα της, ήταν αύτό' «έν λύπαις τέξη τέκνα». Ό άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος λέει" Άν φεύγεις, άπό τόν πόνο τής γέννας θά βρίσκεις τόν αιώνιο πόνο, τόν πόνο τής κόλασης. Ό Θεός άφησε μέ μέτρο τήν άπόλαυση τής συνουσίας μαζί μέ τόν πόνο τής γέννας. Καί εσύ, άν φεύγεις άπό τόν πόνο γιά χάρη τής άπόλαυσης, θά πέσεις στόν αιώνιο πόνο....

Γιά τίς εκτρώσεις

Καλύτερα νά μήν γεννιόταν ή γυναίκα έκείνη πού σκοτώνει τά παιδιά της. Διότι εΐναι άμαρτία εναντίον τοϋ Άγιου Πνεύματος. Καί έπειτα, ποϋ έπρεπε νά βρίσκει ό Θεός καλύτερη κατοικία γιά τό παιδί παρά στή κοιλία τής μητέρας του; Καί άπό ’κεΐ τό βγάζεις καί τό πετάς στά σκυλιά καί τό σκοτώνεις; «Ποιά λέαινα, λέει ό άγιος Έφραίμ ό Σϋρος, ποιά άρκούδα θά σκότωνε ποτέ τό μικρό της; Καί εσύ, λογικό δν, κάνεις χειρότερα άπό τά άγρια ζώα, δταν έφτασες νά σκοτώσεις τά παιδιά σου».

Πήγαινε στό δάσος γιά νά συναντήσεις μιά άγριο-γουρούνα μέ γουρουνόπουλα. Έγώ ήμουν στό δάσος, έμεινα εννέα χρόνια καί επτά μήνες μόνος μου στά βουνά, καί συνάντησα μιά γουρούνα μέ γουρουνόπουλα σ’ ένα βουνό στό «Ποϊάνα Κραϊνικούλουι». ’Ήμουν μόνος μου. Όταν βρεθήκαμε αντιμέτωποι, ό Θεός φυλάξοι, γύρισα διότι είχα ενα έλατο καί γαντζώθηκα άπ’ αύτό. Σάν άστραπή ώρμησε πάνω μου. Όταν αγγίξεις τό γουρουνόπουλο σκόνη σέ έκανε' έκεΐ μπορείς νά πεθάνεις. Καί όί κυνηγοί τίς φοβούνται. ’Έτσι φυλάει τό αγριογούρουνο τά γουρουνόπουλά του. Οί χριστιανές μητέρες μόνο σκοτώνουν τά παιδιά τους!

"Ετσι εΐναι οί νόμοι τής φύσης πού άφησε ό Θεός ή μητέρα νά φυλάσσει τούς υιούς της. Νά εΐναι όμως ό λογικός άνθρωπος χειρότερος άπό τά ζώα καί τά κτήνη καί νά σκοτώνει τά παιδιά του; Αλλοίμονο γιά τέτοιες μητέρες!

Θεός φυλάξοι! Όλες οί αμαρτίες εΐναι βαριές, άλλά αυτή εΐναι βαρύτερη άπό όλες. Γι’ αύΐό οί Άγιοι Πατέρες τήν τιμωρούν τόσο βαριά....

Ποιό είναι τό σημαντικότερο καί πιό ωφέλιμο επιτίμιο πού πρέπει νά δοθεί στήν ιερά έξομολόγηση;

Στούς παλαιούς καιρούς, δταν οί χριστιανοί είχαν μεγάλη φιλοτιμία καί εύλάβεια νά κοινωνήσουν πιό συχνά μέ τά άγια Μυστή ρια, τό βαρύτερο επιτίμιο τότε ήταν ή άποκοπή γιά συντομότερο ή μακρότερο χρόνο άπό τή Θεία Κοινωνία. Γι’ αύτό καί οί κανόνες τών παλαιών Πατέρων, δπως ό Μέγας Βασίλειος, ό άγιος Γρη-γόριος Νύσσης κ.λπ. απαγόρευαν στούς άμαρτωλούς, μέ βαριές αμαρτίες, τήν θεία Κοινωνία, ένίοτε μέχρι καί 10, 15 ή άκόμα 20 χρόνια, καί τούς εφάρμοζαν στήν εξομολόγηση τά τέσσερα βήματα επιτίμησης1 τό κλαΰμα στήν πόρτα τής εκκλησίας, τό γονάτισμα στόν πρόναο καί ή μετοχή μαζί μέ τούς πιστούς στήν εκκλησία. Μόλις στό τέλος τους δέχονταν στή θεία Κοινωνία (βλ. καν. 11 τοΰ άγ. Γρηγορίου Νεοκαισαρείας).

Τώρα όμως, πού  πίστη χαλάρωσε καί οί περισσότεροι χριστιανοί κεΐνται στό βάθος τής άναισθησίας καί τής

έλλειψης εύλάβειας πρός τήν θεία Κοινωνία μέ τό Σώμα καί τό Αίμα του Χρίστου, νομίζω πώς τό μεγαλύτερο επιτίμιο γιά τή διόρθωση τών ψυχών τους εϊναι ή έγκατάλειψη των έξομολογηθέντων αμαρτιών καί ή πάλη εναντίον τους μέχρι θανάτου. Ή νηστεία, ή προσευχή, ή ελεημοσύνη, οί μετάνοιες καί άλλες ασκήσεις νά τούς δίνονται κατά τή δύναμη, κατά τήν κατάσταση τής υγείας τους καί κατά τή σοβαρότητα τών αμαρτιών τους, σύμφωνα μέ τήν ακρίβεια καί τήν οικονομία τών Ιερών κανόνων....

Άλλά πάνω απ’ δλα νά έγκαταλείψουν τίς αμαρτίες, διότι ή εγκατάλειψη τών αμαρτιών, κατά τούς άγιους Πατέρες, είναι άληθινή μετάνοια. Ό άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος λέει ότι" «τό χειρότερο τής αμαρτίας είναι νά διάγεις στήν άμαρτία, καί τό χειρότερο τής πτώσεως είναι νά μήν σηκώνεσαι άπό τήν άμαρτία».

Επομένως, άν τό φοβερότερο πράγμα εϊναι νά διάγει κανείς στήν άμαρτία, τότε τό ωφελιμότερο εϊναι τό επιτίμιο τής εγκατάλειψης τής άμαρτίας.  Άν τό χειρότερο πράγμα τής πτώσεως εϊναι νά κεΐται κανείς στήν πτώση του, τότε τό μεγαλύτερο καί ωφελιμότερο επιτίμιο εϊναι νά σηκωθούμε άπό τήν πτώση!

Οί ιεροί κανόνες, τόσο οί άποστολικοί, δσο καί τών οικουμενικών καί τοπικών Συνόδων καί τών άγιων Πατέρων, ήταν πάντοτε, εϊναι καί θά εϊναι κανόνες καί καθο-δηγοί τών ψυχών, καί έμεΐς όλοι πρέπει νά υποτασσόμαστε καί νά φυλάσσουμε άναλλοίωτα τούς ίερούς κανόνες, διότι «οποίοι δέν τούς τηρούν ύποβάλλονται σέ φοβερές δοκιμασίες καί επιτίμια»....

Δέν είναι οί ιεροί κανόνες ή αϊτία γιά τήν άπομά-κρυνση τών χριστιανών άπό τήν Εκκλησία τοΰ ΧριστοΟ, άλλά ή μή φύλαξη τής ακρίβειας καί τής οικονομίας τών όριζομένων άπό τούς κανόνες πραγμάτων άπομακρύνει τούς ίερεΐς καί τόν λαό άπό τήν Εκκλησία τοΰ Χριστοΰ.

Πάντοτε οί ιεροί κανόνες εϊναι πρός όφελος καί πρός σωτηρία τών ψυχών, άκόμα καί εκείνοι πού έχουν ιστορική μόνο άξία καί δέν εφαρμόζονται πιά σήμερα.

Οί ιστορικοί κανόνες μάς δείχνουν πώς έφαρμόζονταν τότε άπό τούς άγιους Πατέρες καί άπό τούς ήγέτες-τής Εκκλησίας, δταν αιρέσεις καί διωγμοί έπιτίθεντοΐΐ&τά τής Εκκλησίας. Αυτό τό πράγμα δέν είναι άσήμανή) γιά τόν προσανατολισμό εκείνων πού ποιμαίνουν σήμερα τήν Εκκλησία τού Χρίστου.

Οί κανόνες, οί όποιοι περιέχουν μέσα τους δόγματα καί ήθικούς νόμους δέν έχασαν τήν^αξία τους μέ τίποτε. Αύτοί είναι σάν φάροι φωτός τής Εκκλησίας, πρός καθοδήγηση του ζωντανού καραβιού πού εϊναι ή Έκι&η-σία τοΰ Χριστού, ή όποία πλέει στά κύματα τών αιώνων πρός τό λιμάνι τής;σωτηρίας.

Επομένως σέ κανέναν δέν επιτρέπεται νά κατηγορήσει τούς ιερούς καί θείους κανόνες γιά τήν κακία πού εξουσιάζει σήμερα εκείνους πού δέν Εχουν φόβο Θεού. "Ενα πράγμα νά έχουμε στό νοΰ μας. ΟΙ ιερείς καί οί ποιμένες νά γνωρίσουν καλά τήν άκρίβεια καί τήν οικονομία τών ιερών κανόνων καί νά τούς εφαρμόζουν κατά τούς καιρούς καί άπό περίπτωση σέ περίπτωση στήν κάθε πληγωμένη άπό άμαρτίες ψυχή....

Ό πνευματικός δέν είναι παρά ένας μάρτυρας ενώπιον τού Θεού, ένα όργανο διά τοΰ όποιου τό Άγιο Πνεύμα ενεργεί τό μυστήριο τής συγχώρησης τών άμαρ-τιών. Ό πνευματικός ερμηνεύει καί έφαρμόζει τόν νόμο τοΰ Θεου γιά τήν θεραπεία τής άνθρώπινης ψυχής. Άν ό πνευματικός διαπιστώνει οτι κάποιος δέν εϊναι ειλικρινής, έχει χρέος νά τόν άπορρίπτει άπό τήν εξομολόγηση. Άν δέν θά έκανε έτσι θά σήμαινε δτι ό πνευματικός δέν λειτουργεί στό Θεό μέ πίστη, μέ καθαρά καί άφο-σιωμένη καρδιά.

Ή μετάνοια εϊναι ένα άπό τά επτά μυστήρια πού ενεργεί τό Άγιο Πνεύμα κατά αόρατο τρόπο διά τής ορατής λειτουργίας τοΰ πνευματικοΰ....

Ό πνευματικός έχει τό μεγάλο καθήκον νά επιτηρεί τά πνευματικά του τέκνα, νά τούς διδάσκει άδιαλείπτως καί νά προσεύχεται στό Θεό γιά τή σωτηρία τους. Καί τά πνευματικά τέκνα έχουν τό χρέος νά ύπακούουν στίς διδασκαλίες του πνευματικού τους, νά τοϋ ζητούν πάντοτε συμβουλή καί ευλογία γιά όλα, νά κάνουν τό οριζόμενο επιτίμιο, νά κοπιάζουν γιά τή διόρθωσή τους καί νά προσεύχονται γιά τόν πνευματικό τους πατέρα.

Τό έργο τού πνευματικού «εΐναι εσωτερικό δικαστήριο τής χριστιανικής ψυχής, ή όποία έχει μέσα της τήν βασιλεία τοϋ Θεοϋ, έχοντας ώς δικαστή τήν συνείδησή της, δηλαδή τήν αυτογνωσία, σέ σχέση μέ τούς νόμους τοϋ Κυρίου, μέ τήν βοήθεια τών όποιων ό ιερέας μπορεί νά διακρίνει ανάμεσα στό καλό καί στό κακό. Έφ’ όσον ό χριστιανός δέν μπορεί νά γνωρίσει μέ ακρίβεια τόν εαυτό του, ούτε τόν νόμο τού Θεοϋ δέν τό ξέρει πλήρως, ούτε τήν εφαρμογή στίς δικές του πράξεις δέν μπορεί νά τήν κάνει άμερόληπτα. Γιά νά συμπληρώσει τήν εσωτερική αυτή κρίση απευθύνεται σέ έναν εξωτερικό κριτή, όμοιό του, αλλά ανώτερο διά τής χάριτος τοΰ Αγίου Πνεύματος, τόν όποιο τόν συμβουλεύεται καί άπό τόν όποιο ζητάει αύτό πού τού λείπει, συγχώρηση, φώς καί άλήθεια».

Ή άποστολή τοΰ πνευματικού εΐναι νά εξετάσει, νά καθοδηγήσει, νά κρίνει έν τώ όνόματι τοΰ Χριστοΰ, νά δώσει τήν άπόφαση τής λύσεως ή τής μή λύσεως τών ά-μαρτιών, μέ δρους ή άνευ δρων. Γίνονται δέ δλα στό πλαίσιο τών νόμων τοΰ Θεοΰ πού τούς δίνει ή Αγία Γραφή καί ή ιερά Παράδοση, έκτός αύτών δέν μπορεί νά υπάρχει δέσιμο καί λύση άμαρτιών, φώς καί εκκλησιαστική άλήθεια (Ίω. 14, 15-30 15, 1-14).

Μπορεί κανείς νά σωθη χωρίς πνευματικό καί χωρίς εξομολόγηση;

Όχι. Κανείς δέν μπορεί νά σωθεί, οΰτε λαϊκοί ούτε μοναχοί οΰτε κληρικοί, χωρίς τήν εξομολόγηση τών άμαρτιών καί χωρίς τή λύση άπό τόν πνευματικό, κατά τόν λόγο τοΰ Κυρίου πού λέει* «λάβετε Πνεύμα Άγιον\

αν τινων άφήτε τάς άμαρτίας, άφίενται αύτοΐς' αν τινων κρατήτε, κεκράτηνται» (Ίω. 20, 23).

Καί σέ άλλο χωρίο' «όσα έάν δήσητε έπί τής γής, ε-σται δεδεμένα εν τω ουρανφ, καί όσα έάν λύσητε έπί γής, έσται λελυμένα έν τω ουρανφ» (Ματθ. 18, 18). Επομένως πώς θά μπει κανείς στή βασιλεία τών ουρανών μή δντας λελυμένος στή γή άπό τίς άμαρτίες του; Διότι ή εξουσία αυτή δόθηκε μόνο στους εκλεκτούς, δηλαδή στούς Αποστόλους, στους Έπισκόπουςνκαί στούς Ιερείς, καί όχι στούς λαϊκούς. Πρέπει όλοι νά έχουμε τούς πνευματικούς μας καί νά έξομολογούμεθα τακτικά, άκόμα καί εκείνοι οί όποιοι νομίζουν δτι δέν έχουν άμαρτίες.

"Ετσι μάς διδάσκει ό άγιος Απόστολος καί Ευαγγελιστής Ίωάννης’ «έάν είπωμεν ότι άμαρτίαν ούκ έχομεν, εαυτούς πλανώμεν καί ή άλήθεια ούζέστιν έν ήμΐν. έάν όμολογώμεν τάς άμαρτίας ημών, Μιστός έστι καί δίκαιος, ϊνα αφή ήμΐν τάς άμαρτίας καί καθαρίση ήμάς άπό πάσης άδικίας» (Α'Ιω. 1, 8-9). Καί ό άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης δείχνει λέγοντας" «Όλοι πρέπει νά μετανοήσουμε, καί λαϊκοί καί μοναχοί καί ιερείς καί αρχιερείς. Νά μετανοήσουμε δλοι (νά εξομολογηθούμε) γιά νά σωθούμε». Χωρίς εξομολόγηση κανείς δέν μπορεί νά σωθεί, επειδή «πολλά γάρ πταίομεν απαντες» (Ίάκωβ 3, 2). Πας άνθρωπος συλλαμβάνεται καί γεννιέται μέ άμαρτίες (Γεν. 8, 2Γ Ψαλ. 50, 6’ Ματθ. 7, 1Γ Ρωμ. 3, 11). Ή Αγία Γραφή μάς δείχνει δτι «ή δε άμαρτία γεννά τόν θάνατον» (Ίακ. 1, 15) καί δτι «τίποτα άκάθαρτο δέν θά ει-σέλθει στή βασιλεία τών ουρανών».

Νά ενθυμούμαστε δτι «άμαρτία είναι ή καταπάτηση τοΰ νόμου τοΰ Θεοΰ καί άκαθαρσία ενώπιον Του», καί δ-τι ή όργή τοΰ Κυρίου έρχεται πάνω στούς κακούς καί ά-μαρτωλούς, οί όποιοι πεθαίνουν άνεξομολόγητοι καί χωρίς μετάνοια. Οί άμαρτωλοί, δι’ έξομολογήσεως καί μετανοίας, στρέφουν τήν δίκαια όργή τοΰ Θεοΰ καί άποκτοΰν τήν σωτηρίας τών ψυχών τους....

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service:
!-