Η θρησκειολογική σημασία των ονομάτων

4. – Η θρησκειολογική σημασία των ονομάτων και κυριώτερων επωνυμιών του  Κυρίου ημών Ιησού Χριστού

Από τα ονόματα και επωνύμια της Π. και της Κ. Διαθήκης, που αποδίδονται στον αναγγελμένο Μεσσία και Σωτήρα Θεάνθρωπο Κύριο ημών Ιησού Χριστό,

α) το όνομα Ιησούς [= σωτήρας] δεν δόθηκε στον σαρκωθέντα Θεό Λόγο από άνθρωπο, αλλά απ’ αυτόν τον Θεό Πατέρα δια του αγγέλου, διετάχθησαν η Παναγία Παρθένος Μαρία και ο μνήστωρ Ιωσήφ να ονομάσουν έτσι τον εξ αυτής και εκ Πνεύματος Αγίου μέλλοντα να γεννηθεί383. Έτσι ωνόμαζε και ο Κύριος τον Εαυτό Του384, και ο λαός τον Κύριο385, γράφτηκε δε και πάνω στον σταυρό αυτό το όνομα από τον Πιλάτο386.

β) Από το όνομα Χριστός παρμένο από την Π.Δ. είναι η απόδοση στην ελληνική του εβραϊκού ονόματος Μασίαχ, κατά την ελληνική μεταγραφή Μεσσίας, το οποίο αποδίδεται στην Π.Δ. στους Πατριάρχες, ιερείς και αρχιερείς, σε βασιλείς και σε προφήτες, στον λαό, κατ’ εξοχήν δε στον μέλλοντα λυτρωτή του κόσμου, στην Κ.Δ. δε στον σαρκωθέντα Θεό Λόγο Ιησού, ως τον κεχρισμένον μέγιστο αρχιερέα υπό του Αγίου Πνεύματος, ως τον βασιλέα των βασιλέων και κύριον ολοκλήρου του κόσμου και των αιώνων και ως τον μέγιστο των προφητών, ο Οποίος, σε αντίθεση προς τους λοιπούς εκ μέρους του Θεού λαλούντες προφήτες, προφήτευσε αφ’ εαυτού, από την σαρκωμένη Θεότητα σ’ Αυτόν.


γ) Το συχνότατα, προς υπόδειξη του Κυρίου μνημονευόμενο όνομα ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ προβάλλει στην Κ.Δ. ως το κατ’ εξοχήν όνομα, ‘’το όνομα που είναι πάνω απ’ όλα τα ονόματα’’387 το ‘’πάνω... από κάθε τι που ανήκει όχι μόνο στον τωρινό, αλλά και στον μελλοντικό κόσμο’’388, επειδή δι’ αυτού εκφράζεται στην κυριολεξία η ιδιότητα και το έργο του Κυρίου ως του Θεού Σωτήρος του κόσμου: ‘’ούτε υπάρχει άλλο όνομα (πρόσωπο) κάτω από τον ουρανό δοσμένο στους ανθρώπους με το οποίο να μπορούμε να σωθούμε’’389.

δ) Το όνομα ‘’ανατολή εξ ύψους’’, έλκει την προέλευσή του από την Π.Δ., όπου στις χριστολογικές μεσσιανικές  προφητείες  ο  μέλλων  Βασιλεύς  και  Σωτήρ  καλείται  ‘’δίκαιη  ανατολή’’390,  ‘’ανατολή  όνομα  σ’ Αυτόν’’391, εκφράζει την αντίθεση της δια Ιησού Χριστού εγκαινιασθείσης νέας εποχής του ανατείλαντος θείου φωτός, της πλήρους εξ αποκαλύψεως Αλήθειας και της Ζωής προς την προ Χριστού μεταπτωτική εποχή του σκότους, της άγνοιας και του θανάτου. Ως εκ τούτου λέγεται για τον Κύριο, ότι ‘’ανέτειλε’’392. Ο Κύριος ακόμη ονομάζεται και
‘’φως’’393 και ‘’ήλιος’’394.

ε) Αλλά, εάν το όνομα Ιησούς εκφράζει το παγκοσμίου εκτάσεως σωτηριολογικό έργο του Κυρίου και το όνομα Χριστός το τριπλό Του αξίωμα, το κατ’ εξοχήν θρησκειολογικού περιεχομένου και θρησκειολογικής σημασίας όνομα είναι, όπως λέχθηκε, το όνομα Εμμανουήλ, το οποίο ερμηνευόμενο σημαίνει ‘’Ο Θεός μαζί μας’’. Το οποίο αποδίδεται αφ’ ενός μεν, όπως ο ίδιος ο άγγελος Κυρίου αποκαλύπτει, εις τον από την Παρθένο μέλλοντα να γεννηθεί, σύμφωνα με την χριστολογική προφητεία του Ησαΐου, και το οποίο εκφράζει στην κυριολεξία, την εν Χριστώ Ιησού και θεανθρώπω, και δι’ Αυτού τελεσιουργηθείσα σύζευξη και ανασύνδεση των προηγουμένως, από της πτώσεως  των  πρωτοπλάστων,  χωρισμένων,  Θεού  και  ανθρώπου  (Μεθ’  ημών  ο  Θεός),  ήτοι  την  λύτρωση  του ανθρώπου στην κυριολεξία.
Με αυτό το γεγονός ο πριν αόρατους Θεός, κατά την υπόστασή Του ως Θεού Λόγου, φανερώθηκε και αποκαλύφθηκε στους ανθρώπους ως άνθρωπος συγχρόνως και Θεός. Το οποίο οι άνθρωποι, για πρώτη φορά αφ’ ότου χωρίστηκαν από αυτόν κατά την πτώση, όχι μόνο άκουσαν, όπως τότε στον παράδεισο, αλλά και εψηλάφησαν με τα ίδια τους τα χέρια και είδαν με τα μάτια τους. Γι’ αυτό μόνος αυτός υπάρχει πραγματικός  ‘’λυτρωτής’’ στην παγκόσμια Ιστορία.
Έτσι  ανασυνδέθηκε  εν  Χριστώ  και  δια  Χριστού  Ιησού  ο  άνθρωπος  με  τον  Πλαστουργό  Θεό  του, τερματίστηκε η  μεταπτωτική  περίοδος της ‘’θλίψεως’’,  ήτοι  του  χωρισμού  του  ανθρώπου  από τον  Θεό  [= της αμαρτίας] και του, λόγω του χωρισμού, κυριαρχήσαντος θανάτου και τελεσιουργήθηκε η λύτρωση (= η άρση της θλίψεως, ήτοι η επανασύνδεση Θεού και ανθρώπου) και εγκαινιάστηκε ξανά στη γη η παραδείσια κατάσταση της αιώνιας ζωής, της χαράς και της αθανασίας. Ο άνθρωπος ξαναβρήκε εν Χριστώ και δια Χριστού Ιησού τον αληθινό πλαστουργό Θεό του (ο Θεός με μας ανάμεσά μας), και τον χαμένο παράδεισό του, δηλ. λυτρώθηκε. Γι’ αυτό και η αγνή Παρθένος, στην οποία σκήνωσε ο δημιουργός του σύμπαντος Θεός Λόγος, για να λάβει από τα αγνά σπλάγχνα της το ανθρώπινο περίβλημά του, ονομάζεται στην εκκλησιαστική υμνολογία ‘’η γέφυρα, που μετάγει στους ουρανούς’’, ‘’η επουράνια σκάλα, δια της οποίας κατέβηκε ο Θεός – η γέφυρα που μετάγει τους ανθρώπους από τη γη στον ουρανό’’395. ‘’Σκάλα, που με τη Χάρη όλους τους ανύψωσε από τη γη – η πραγματική γέφυρα που όλους τους μεταφέρει απ’ τον θάνατο στη ζωή’’396.

στ)   Η   επωνυμία ‘’ο υιός του  ανθρώπου’’ εκφράζει  την ουράνια   προέλευση   του   Ιησού   ως   του ενανθρωπήσαντος Θεού Λόγου, η οποία διαπιστώνεται στην θεανθρώπινη υπόστασή Του και στην εκπλήρωση της μεσσιανικής λυτρωτικής αποστολής Του.
ζ) Τέλος η επωνυμία ‘’Κύριος’’ εκφράζει την σε ολόκληρο το σύμπαν ηγεμονική κυριαρχία του παμβασιλέως Τριαδικού Θεού, του αποκαλυφθέντος δια της εν Χριστώ ενανθρωπήσεως του προαιωνίως και ανάρχως υπάρχοντος Θεού Λόγου και ουδεμία σχέση προέλευσης ή οποιαδήποτε άλλη σχέση έχει ή επιδέχεται σύγκριση προς όμοιες ενδείξεις, που αποδίδονται από τους ανθρώπους σε επίγειους κυρίαρχους, όπως αποδείχθηκε θρησκειολογικά.

Η συνάρτηση της θεοποίησης του βασιλέως με την θεανθρώπινη προσδοκία ήταν φυσική, ο επίγειος βασιλιάς εθεωρείτο κατά την ελληνορωμαϊκή εποχή σωτήρας του κόσμου, ο ίδιος ο θεός πάνω στη γη.

Η εξάρτηση των ανθρώπων από ισχυρό επίγειο ‘’βασιλέα θεό’’, ήτοι ο κρατικός θεσμός της ανθρωποθεϊστικής λατρείας των βασιλέων στην ελληνορωμαϊκή ‘’οικουμένη’’, ενίσχυε την παγκόσμια θεανθρώπινη προσδοκία, mutatis mutandis ο Προσδοκώμενος Θεάνθρωπος έμελλε να κυριαρχήσει στον κόσμο, βασιλεύοντας και στη γη, όπως και στον ουρανό.
Ορθώς παρατηρήθηκε ήδη, ότι ‘’η εξέλιξη της περί [επιγείου] βασιλέως θεού αντίληψη φθάνει στον ύψιστό της σημείο στο ευαγγέλιο της γεννήσεως του Κυρίου του κόσμου, ο οποίος επευφημείται ως ο Σωτήρας του κόσμου, πολύ χαρακτηριστικό παράλληλο και συγχρόνως βαθειά εσωτερική αντίθεση προς το Χριστιανικό Ευαγγέλιο’’397

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service:
!-