19. Περὶ τῆς σημασίας τῶν ὅρων "Μεσσίας" καὶ "Χριστὸς"
19. Σελ. 180-181: «...Πρέπει νὰ τονισθῆ δεόντως ὅτι ὁ Χριστὸς προϋπάρχει τῆς γεννήσεώς Του ἐκ τῆς Θεοτόκου οὐχὶ ὡς Μεσσίας, ἀλλὰ ὡς Λόγος καὶ ῎Αγγελος τοῦ Θεοῦ ἤ Κύριος τῆς δόξης, κλπ. Τὸ ὄνομα "Χριστὸς" ἀποδίδεται εἰς τὸν Λόγον ἐκ τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως Αὐτοῦ, καί, ὡς ἐκ τούτου, εἶναι φυσικὸν νὰ μὴ ὑπάρχουν, εἰς τὴν Παλαιὰν Διαθήκην, χωρία περὶ προϋπαρχούσης ἀνθρωπίνης φύσεως τοῦ Μεσσίου ἤ τοῦ Χριστοῦ. Τὸ προϋπάρχον εἶναι ἡ Θεία φύσις τοῦ Λόγου, ἤ τοῦ Χριστοῦ. Ἀσφαλῶς ὁ Μεσσίας εἰς τὴν Παλαιὰν Διαθήκην, ὡς τίτλος, ἀνήκει εἰς ἐπιγείους ἱερεῖς, βασιλεῖς καὶ Προφήτας. Οὕτως ὁ Λόγος, ὅτε σάρξ ἐγένετο, ἰδιοποίησε τὸν τίτλον τοῦτον, γενόμενος φύσει ἄνθρωπος ἐκ τῆς ρίζης Ἰεσσαί, καί, ὡς ἐκ τούτου, Μεσσίας.
Συνεπείᾳ τῆς ὑποστατικῆς ἑνώσεως καὶ τῆς ἀντιδόσεως τῶν ἰδιωμάτων τῶν δύο ἐν τῷ Λόγῳ φύσεων, ἡ Καινὴ Διαθήκη ὀνομάζει τὸν Κύριον τῆς δόξης καὶ Μεγάλης Βουλῆς ῎Αγγελον τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης "Χριστὸν", καί, ὡς ἐκ τούτου, ὁ Λόγος, κατὰ τὴν ἀνθρωπίνην Αὐτοῦ φύσιν, ὀνομάζεται "ἀρχιερεύς", "προφήτης" καὶ "βασιλεύς". Τοῦτο, ὅμως, δὲν σημαίνει, ὅτι ἡ Παλαιὰ Διαθήκη ἦτο ὑποχρεωμένη νὰ ὀνομάζη τὸν Κύριον καὶ "Χριστόν". Ὁ Κύριος τῆς Δόξης, ἔγινε "Χριστός", ἤ ἐσαρκώθη ἐκ τῆς Θεοτόκου, καί, ὡς ἐκ τούτου, ἐν τῇ Καινῇ Διαθήκῃ, ἔγιναν τὰ ὀνόματα "Λόγος" καὶ "Κύριος" ταὐτὸν μὲ τὸ "Χριστὸς", καί, οὕτως, ἀναδρομικῶς μεταφέρεται ὑπὸ τῆς Καινῆς Διαθήκης τὸ ὄνομα "Χριστός" εἰς τὸν Θεὸν τοῦ Ἀβραάμ, τοῦ Ἰσαὰκ καὶ τοῦ Ἰακὼβ ἐν τῇ Παλαιᾷ Διαθήκῃ, ὅπου, ὅμως, τὸ ὄνομα "Χριστός" δὲν χρησιμοποιεῖται διὰ τὸν Θεόν, ἤ τὸν Κύριον τῆς Δόξης, ἐνῶ, μετὰ τὴν Ἐνσάρκωσιν, τὸ μὲν ("Χριστός") ἀποδίδεται εἰς τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν, τὸ δὲ ("Κύριος" ἤ "Λόγος") εἰς τὴν θείαν φύσιν τοῦ Χριστοῦ.
Τὸ ὄνομα "Βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ" ἀναφέρεται καὶ εἰς τὴν Θείαν φύσιν, ἐφʼ ὅσον ὁ Κύριος τῆς Δόξης εἶναι ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ, ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν ἐκ τῆς ρίζης Ἰεσσαὶ πηγάσασαν ἀνθρωπίνην φύσιν τοῦ Χριστοῦ. Ἐπίσης, καὶ τὰ ὀνόματα "Προφήτης" καὶ " Ἱερεὺς" εἶναι ὀνόματα τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως, τὰ ὁποῖα, τῇ ἀντιδόσει τῶν ἰδιωμάτων, ἀποδίδονται εἰς τὸν Λόγον. Πάντα τὰ ὀνόματα, τὰ θεῖα καὶ τὰ ἀνθρώπινα, ἀποδίδονται εἰς τὸν Χριστόν, ἤ τὸν Λόγον, ἐφʼ ὅσον ὁ Χριστὸς καὶ ὁ Λόγος, κατὰ τὴν ὑπόστασιν, εἶναι ταὐτόν».
20. Σελ. 181-182: «... Πάντως, εἶναι γεγονός, ὅτι ἔχει κυριαρχήσει ἐπὶ τῶν Δυτικῶν ἑρμηνευτῶν ἕν εἶδος Μονοφυσιτισμοῦ, ὡς ἀποτέλεσμα τῆς ἰσχυρᾶς προκαταλήψεως αὐτῶν, καθʼ ἥν θεωροῦν ἀδύνατον νὰ ὑπάρχη, εἰς τὴν Παλαιὰν Διαθήκην, ἡ Ἁγία Τριάς. ῎Εχει ἐπικρατήσει ἡ ἴδια ἡ προκατάληψις ὅσον ἀφορᾶ καὶ εἰς τὴν Καινὴν Διαθήκην. Τοῦτο, διότι ὡς Ἁγίαν Τριάδα θεωροῦν μόνον τὸ σχῆμα τὸ ὁποῖον ἔλαβεν ἡ περὶ Αὐτῆς διδασκαλία κατὰ τὴν περίοδον τῆς Πατερικῆς ἀντιμετωπίσεως διαφόρων αἱρέσεων. Δηλαδή, ἀντὶ νὰ βλέπουν τὸ δόγμα ἐξ ἐπόψεως τοῦ μυστηρίου τῆς θεώσεως, τὸ βλέπουν ὡς ἀποτέλεσμα στοχαστικῶν προσπαθειῶν καὶ ἀλληλοσυγκρούσεων Ὀρθοδόξων καὶ αἱρετικῶν. Ἐν ἄλλαις λέξεσιν, ἡ ἱστορία τοῦ δόγματος διʼ αὐτοὺς συνίσταται εἰς τὴν βαθμηδὸν ἐμφάνισιν τῶν ὅρων "μία οὐσία", "τρία πρόσωπα, ἤ ὑποστάσεις", " Ἁγία Τριὰς", "ὁμοούσιος", "ὁμοιούσιος", κλπ.
Ἐφʼ ὅσον ταῦτα δὲν εὑρίσκονται, διʼ αὐτούς, εἰς τὴν Παλαιὰν Διαθήκην, ἀλλά, διά πολλούς, οὔτε εἰς τὴν Καινήν, δὲν δύνανται νὰ ὑποπτευθοῦν ὅτι ὁ Χριστός, ὡς τὸ δεύτερον πρόσωπον τῆς Ἁγίας Τριάδος, εἶναι ἡ ἐν τῇ Παλαιᾷ Διαθήκῃ Εἰκών, ἤ ὁ
῎Αγγελος τοῦ Θεοῦ, διʼ οὗ ὁ Θεὸς ἐν Πνεύματι ἀποκαλύπτει Ἑαυτὸν εἰς τοὺς Προφήτας. Διὰ τοῦτο, περιωρίσθησαν εἰς τὴν ἀνεύρεσιν τῆς ἀνθρωπίνης μόνον φύσεως τοῦ Μεσσίου ἐν τῇ Παλαιᾷ Διαθήκῃ καὶ εἰς τυχὸν ἐνδείξεις περὶ προϋπάρχοντος "Μεσσίου", ἤ "υἱοῦ ἀνθρώπου", εἰς αὐτήν, ἤ καὶ εἰς ἀπόκρυφα ἔργα, ὡς τοῦ Ἐνώχ. Δηλαδὴ ἔχουν γίνει Μονοφυσίται, ἐφʼ ὅσον δέχονται, πλέον, ὡς δόγμα, τὴν μὴ ὕπαρξιν τῆς περὶ Ἁγίας Τριάδος διδασκαλίας πρὸ τῶν στοχαστικῶν, δῆθεν, προσπαθειῶν τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, τὸ ὁποῖον ἐπιβάλλει εἰς αὐτοὺς τὴν ἔρευναν τῆς κτιστῆς φύσεως τοῦ Χριστοῦ, ἔστω καὶ ἐν προϋπαρχούσῃ μορφῇ, ἐν τῇ Παλαιᾷ Διαθήκῃ».
21. Σελ. 183-189: « ῎Ισως τὸ σπουδαιότερον σημεῖον τὸ ὁποῖον συνετέλεσεν εἰς τὴν ἐξαφάνισιν ἐκ τῆς Φραγκολατινικῆς παραδόσεως τῆς θεωτικῆς προϋποθέσεως τοῦ περὶ Ἁγίας Τριάδος δόγματος καὶ εἰς τήν, ὡς ἐκ τούτου, ἐσφαλμένην περὶ τοῦ ἐν λόγῳ δόγματος ἑρμηνείαν τῆς Παλαιᾶς καῖ Καινῆς Διαθήκης καὶ τῆς ἱστορίας τῆς περὶ αὐτοῦ ὁρολογίας, εἶναι ἡ ὑπὸ τοῦ Αὐγουστίνου καὶ τῶν Φραγκολατίνων καταβίβασις τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ εἰς κτίσμα καὶ ἡ ταύτισις αὐτῆς, μετὰ τῆς Ἐκκλησίας, ἤ τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ.
Ἐξ αἰτίας τῆς ἐξελίξεως αὐτῆς, ἐνεφανίσθησαν αἱ νέαι περὶ Ἑβραϊκῆς καὶ Ἰουδαϊκῆς ἐσχατολογίας θεωρίαι τῶν νεωτέρων ἑρμηνευτῶν, οἵτινες εὑρίσκουν διάφορα περὶ τοῦ θέματος ρεύματα εἰς τὴν Καινὴν Διαθήκην, καθρεπτίζοντα τὰ ἐπικρατοῦντα μεταξὺ τῶν Ἰουδαίων κατὰ τὰ χρόνια τοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν Ἀποστόλων.
Αἱ ἐν λόγῳ θεωρίαι προϋποθέτουν ὅτι ἡ βασιλεία εἶναι κάτι τὸ ὁποῖον ὁ Θεός, ἤ ὁ Χριστός, ἱδρύει ἐν χρόνῳ. Οὕτω, δύναται νὰ εἶναι, ἤ ἡ Ἐκκλησία, ὡς διδάσκουν οἱ Ρωμαιοκαθολικοὶ μέχρι σήμερον, ἤ μία πνευματικῶς πραγματοποιημένη παροῦσα πραγματικότης, ἤ μία μελλοντικὴ ἐλπὶς ἐπικρατήσεως τῆς βασιλείας. Ἐπίσης, δύναται νὰ ἔχη κοσμολογικόν, ἤ πολιτικόν, ἤ στρατιωτικόν, ἤ καθαρῶς πνευματικοϋπερβατικὸν χαρακτῆρα.
Ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς καὶ οἱ Ἀπόστολοι, ἐντὸς τῶν πλαισίων τούτων, ἐμφανίζονται ὑπὸ τῶν Δυτικῶν ἑρμηνευτῶν, ὡς μὴ ὄντες βέβαιοι, περὶ τοῦ χαρακτῆρος καὶ τοῦ χρόνου τῆς βασιλείας καὶ τῆς πραγματοποιήσεως αὐτῆς ἐν τῇ ἱστορίᾳ, ἤ καὶ πέραν τῆς ἱστορίας.
Βασικὸν λάθος τῶν Δυτικῶν τούτων εἶναι ὅτι ταυτίζουν τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ μὲ ἀποκατάστασίν τινα τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Δηλαδή, δὲν διακρίνουν μεταξὺ τῆς ἀποκαταστάσεως καὶ τῆς θείας δυνάμεως, ἥτις ἐνεργεῖ τὴν ἀποκατάστασιν. Εἰς τὴν Παλαιὰν Διαθήκην π.χ., τὰ ἱστορικὰ σωστικὰ γεγονότα ἐν τῇ ἱστορίᾳ τοῦ Ἰσραὴλ διακρίνονται σαφῶς ἀπὸ τὴν ἄκτιστον δόξαν τοῦ Θεοῦ, διʼ ἧς ὁ Θεὸς καταστρέφει τοὺς ἐχθρούς Του καὶ σώζει τὸν λαόν Του. Οὕτω καὶ ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἥτις ταυτίζεται μὲ τὴν δόξαν Αὐτοῦ, εἶναι ἡ ἄκτιστος δύναμις τοῦ Θεοῦ διʼ ἧς ὁ Θεὸς σώζει καὶ θεοῖ καὶ δοξάζει, ἀλλὰ δὲν εἶναι κτιστὴ κατάστασις ἀποκαταστάσεως. Διὰ τοῦτο, εἰς τὴν Καινὴν Διαθήκην ἡ ἔλευσις τῆς βασιλείας δὲν ταυτίζεται μὲ ἔλευσιν καταστάσεως ἀποκαταστασεως, ἀλλὰ δηλοῖ τὴν φανέρωσιν τῆς αἰωνίας ὑπαρχούσης δυνάμεως καὶ Χάριτος τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων μέθεξιν τῆς Χάριτος ταύτης.
Οὕτως, ἡ ὁμόφωνος ἑρμηνεία τῶν Πατέρων τῆς ἀρχαίας περιόδου καὶ ὁλοκλήρου τῆς Ρωμαϊκῆς Πατερικῆς Παραδόσεως ταυτίζει τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν ἄκτιστον δόξαν καὶ Χάριν Αὐτοῦ. Οὕτως, ἡ προφητεία τοῦ Χριστοῦ: " Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς• ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι εἰσίν τινες ὧδε τῶν ἑστηκότων οἵτινες οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου ἕως ἂν ἴδωσιν τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ ἐληλυθυῖαν ἐν δυνάμει'' (Μαρκ. 9, 1), καθʼ ὅλους τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἐξεπληρώθη εἰς τὴν ἀμέσως καὶ εἰς τοὺς τρεῖς σήμερον συνοπτικοὺς λεγομένους Εὐαγγελιστὰς ἐπακολουθήσασαν Μεταμόρφωσιν τοῦ Χριστοῦ, ὅτε οἱ τρεῖς πρόκριτοι τῶν Ἀποστόλων, ὁ Πέτρος ὁ Κηφᾶς καὶ οἱ υἱοὶ βροντῆς, Ἰωάννης καὶ Ἰάκωβος μετὰ Μωϋσέως καὶ Ἠλιοῦ εἶδον τὴν φυσικὴν δόξαν καὶ θεότητα τοῦ Χριστοῦ.
........... Ὁ ἅγιος Θεόφιλος Ἀντιοχείας γράφει σαφῶς περὶ τοῦ Κυρίου, ὅτι "βασιλείαν ἐὰν εἴπω, δόξαν αὐτοῦ λέγω". Ὁ ἅγιος Ἱππόλυτος Ρώμης παραθέτει τὸ χωρίον Ἰωάννου 2, 11, ἀντικαθιστῶν, διὰ παραδρομῆς, τὸν ὅρον "δόξαν αὐτοῦ" μὲ τὸν ὅρον "βασιλείαν τῶν οὐρανῶν" οὕτως: " Ἀρχὴ τῶν σημείων ἥν ἐποίησεν ὁ Ἰησοῦς ἐν Κανᾷ τῆς Γαλιλαίας καὶ ἐφανέρωσε τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν". Ὁ Κλήμης ὁ Ἀλεξανδρεὺς παραθέτει τὸ χωρίον Μάρκου 9, 1 ἀντικαθιστῶν ἐκεῖ τὸ "τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ ἐληλυθυΐαν ἐν δυνάμει" μὲ "τὸν Θεὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐν δόξῃ". Τοῦτο, διότι εἶδον Ἀπόστολοί τινες τὸν Χριστὸν ἐν τῇ βασιλείᾳ Αὐτοῦ εἰς τὴν Μεταμόρφωσιν. Ὁ Λουκᾶς παραλείπει τὸ "ἐληλυθυΐαν ἐν δυνάμει" τοῦ Μάρκου, ὡς κάμει καὶ ὁ Ματθαῖος, ὅστις παραθέτει "ἕως ἄν ἴδωσιν τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐρχόμενον ἐν τῇ βασιλείᾳ αὐτοῦ".
Ὁ Ὠριγένης, ἐπίσης, βλέπει τὰ Ματθ. 16, 28, Μάρκ. 9, 1, Λουκ. 9, 27, ἐκπληρωθέντα ἐν τῇ Μεταμορφώσει τοῦ Κυρίου. Τὸ ἴδιον, ὁ ἅγιος Ἀμβρόσιος, ὅστις γράφει: "Οἱ Ἀπόστολοι ἀληθῶς εἶδον τὴν δόξαν αὐτήν, ὅτε ὁ Κύριος Ἰησοῦς ἐπὶ τοῦ ὄρους ἔλαμψε μὲ τὸ φῶς τῆς θεότητος Αὐτοῦ". Ταῦτα ὑπενθυμίζουν τὰ ὑπὸ τοῦ Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου λεχθέντα "φῶς ἡ παραδεχθεῖσα θεότης ἐπὶ τοῦ ὄρους τοῖς μαθηταῖς", ὡς καὶ τοῦ Χρυσοστόμου "λαμπρότερος ἑαυτοῦ ἐφαίνετο ὁ Κύριος, τῆς Θεότητος παραδειξάσης τὰς ἀκτίνας αὐτῆς".
Πάντως, ἡ ἀνωτέρω ταύτισις καὶ ἐναλλαγὴ τῶν ὅρων "δόξα τοῦ Θεοῦ" καὶ "βασιλεία τοῦ Θεοῦ" ἤ "τοῦ Χριστοῦ", ὡς καὶ ἡ ταύτισις αὐτῶν μὲ τὸ φῶς καὶ τὰς ἀκτίνας τῆς Θεότητος, δεικνύουν σαφῶς τὸ ἀδιάσπαστον τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως καὶ τὴν ἐν αὐτῇ σαφῆ τοποθέτησιν τῶν ἀνωτέρω τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ καὶ τῶν ἀναφερθέντων Συνόδων τοῦ 14ου αἰῶνος, εἰς τῶν ὁποίων τὰς ἀποφάσεις παρεπέμψαμεν.
῞Οταν κανεὶς μελετήση καὶ ἐννοήση τὴν περὶ τῆς βασιλείας καὶ δόξης τοῦ Χριστοῦ διδασκαλίαν αὐτὴν καὶ τὴν σχέσιν αὐτῆς μὲ τὰς πρὸς τοὺς Προφήτας καὶ Ἀποστόλους ἀποκαλύψεις τοῦ Χριστοῦ ἐν τῇ Παλαιᾷ καὶ τῇ Καινῇ Διαθήκῃ, ὄχι μόνον ἀρχίζει νὰ ἐννοῆ τὴν ἀπόλυτον θεολογικὴν ἑνότητα τῆς Παλαιᾶς καὶ Καινῆς Διαθήκης, ἀλλὰ καὶ τὴν ταυτότητα τῆς Θεολογίας τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τῆς Ὀρθοδόξου Παραδόσεως. Γίνεται δὲ ἀντιληπτὸς καὶ ὁ μὴ στοχαστικὸς καὶ διαλεκτικὸς χαρακτὴρ αὐτῆς, ἐφʼ ὅσον ὡς ρίζαν καὶ πηγὴν ἔχει τὴν πνευματικὴν ἐμπειρίαν τῶν θεουμένων. Τοῦτο ἰσχύει διʼ ὅλας τὰς δογματικὰς διδασκαλίας τῶν Πατέρων καὶ τῶν Οἰκουμενικῶν καὶ Τοπικῶν Συνόδων.
Παρὰ ταῦτα, οἱ ἀπόγονοι τῶν Φραγκολατίνων ἐλαχίστην σημασίαν δίδουν εἰς τὴν Πατερικὴν Παράδοσιν καὶ τὴν ἑρμηνευτικὴν περὶ Ἁγίας Γραφῆς μέθοδον αὐτῆς. Ἀκριβῶς διὰ τὸν λόγον αὐτὸν δὲν γνωρίζουν τὴν ἑρμηνευτικἠν κλεῖδα τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Ὡς ἐκ τούτου, οὔτε τὴν περὶ Ἁγίας Τριάδος διδασκαλίαν τῶν Προφητῶν δύνανται νὰ ἀνιχνεύσουν, οὔτε τὴν πραγματικὴν Χριστολογίαν τῆς Καινῆς Διαθήκης ἀντιλαμβάνονται, οὔτε τὴν σχέσιν τῶν βιβλικῶν τούτων δογμάτων πρὸς τὰς ἀποφάσεις τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων ὀρθῶς κατανοοῦν. Παρὰ ταῦτα, ἔχουν μίαν ἑωσφορικὴν πεποίθησιν εἰς τὴν ἐπιστημονικὴν των ἱκανότητα, ἔχοντες ὡς προϋπόθεσιν ἤ τὸν παπικὸν συνδυασμὸν στοχασμοῦ καὶ βεβαιότητος, ἤ τὸν προτεσταντικὸν συνδυασμὸν ἐπιστημονικοῦ στοχασμοῦ καὶ προσωπικῆς βεβαιότητος, ὅτι, ἐὰν ὑπάρχη τι τὸ ἀντιληπτόν, αὐτοὶ θὰ τὸ ἀντιληφθοῦν καὶ μόνον, ὅταν αὐτοὶ ἀντιλαμβάνωνταί τι, τότε μόνον εἶναι καὶ ἀντιληπτὸν καὶ ἔχει ἐπιστημονικὴν ἀξίαν.
Προξενεῖ κατάπληξιν τὸ γεγονός, ὅτι οἱ Δυτικοὶ θεολόγοι ἀσχολοῦνται μὲ τὴν Μεταμόρφωσιν χωρὶς κἄν νὰ ὑποπτευθοῦν ὅτι ἔχει κάποιαν σχέσιν μὲ τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ. Κατὰ παρόμοιον τρόπον, ἀσχολοῦνται μὲ τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ χωρὶς νὰ ὑποπτευθοῦν, ὅτι ἔχει κάποιαν σχέσιν μὲ τὴν Μεταμόρφωσιν, τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ, τὴν ἀποκάλυψιν ἤ τὰς θεοφανείας, καὶ τὴν ἐν Θεῷ θεωρίαν, τῶν θεουμένων Προφητῶν, Ἀποστόλων καὶ Ἁγίων. Τοῦτο ἁπλούστατα συμβαίνει, ὡς ἐτονίσαμεν πολλάκις, διότι ἐξηφανίσθη εἰς τὴν παλαιοτέραν Φραγκικήν των παράδοσιν καὶ δὲν κατενοήθη ἡ Λατινικὴ καὶ Ἑλληνικὴ Πατερικὴ παράδοσις περὶ θεώσεως, καὶ οὕτως, οὔτε ἡ Ἀποφατικὴ θεολογία τῆς Ἁγίας Γραφῆς κατανοεῖται πλέον».
Τὸ ὄνομα "Βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ" ἀναφέρεται καὶ εἰς τὴν Θείαν φύσιν, ἐφʼ ὅσον ὁ Κύριος τῆς Δόξης εἶναι ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ, ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν ἐκ τῆς ρίζης Ἰεσσαὶ πηγάσασαν ἀνθρωπίνην φύσιν τοῦ Χριστοῦ. Ἐπίσης, καὶ τὰ ὀνόματα "Προφήτης" καὶ " Ἱερεὺς" εἶναι ὀνόματα τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως, τὰ ὁποῖα, τῇ ἀντιδόσει τῶν ἰδιωμάτων, ἀποδίδονται εἰς τὸν Λόγον. Πάντα τὰ ὀνόματα, τὰ θεῖα καὶ τὰ ἀνθρώπινα, ἀποδίδονται εἰς τὸν Χριστόν, ἤ τὸν Λόγον, ἐφʼ ὅσον ὁ Χριστὸς καὶ ὁ Λόγος, κατὰ τὴν ὑπόστασιν, εἶναι ταὐτόν».
20. Ἡ Ἁγία Τριὰς καὶ ὁ Χριστὸς εἰς τὴν Παλαιὰν Διαθήκην
20. Σελ. 181-182: «... Πάντως, εἶναι γεγονός, ὅτι ἔχει κυριαρχήσει ἐπὶ τῶν Δυτικῶν ἑρμηνευτῶν ἕν εἶδος Μονοφυσιτισμοῦ, ὡς ἀποτέλεσμα τῆς ἰσχυρᾶς προκαταλήψεως αὐτῶν, καθʼ ἥν θεωροῦν ἀδύνατον νὰ ὑπάρχη, εἰς τὴν Παλαιὰν Διαθήκην, ἡ Ἁγία Τριάς. ῎Εχει ἐπικρατήσει ἡ ἴδια ἡ προκατάληψις ὅσον ἀφορᾶ καὶ εἰς τὴν Καινὴν Διαθήκην. Τοῦτο, διότι ὡς Ἁγίαν Τριάδα θεωροῦν μόνον τὸ σχῆμα τὸ ὁποῖον ἔλαβεν ἡ περὶ Αὐτῆς διδασκαλία κατὰ τὴν περίοδον τῆς Πατερικῆς ἀντιμετωπίσεως διαφόρων αἱρέσεων. Δηλαδή, ἀντὶ νὰ βλέπουν τὸ δόγμα ἐξ ἐπόψεως τοῦ μυστηρίου τῆς θεώσεως, τὸ βλέπουν ὡς ἀποτέλεσμα στοχαστικῶν προσπαθειῶν καὶ ἀλληλοσυγκρούσεων Ὀρθοδόξων καὶ αἱρετικῶν. Ἐν ἄλλαις λέξεσιν, ἡ ἱστορία τοῦ δόγματος διʼ αὐτοὺς συνίσταται εἰς τὴν βαθμηδὸν ἐμφάνισιν τῶν ὅρων "μία οὐσία", "τρία πρόσωπα, ἤ ὑποστάσεις", " Ἁγία Τριὰς", "ὁμοούσιος", "ὁμοιούσιος", κλπ.
Ἐφʼ ὅσον ταῦτα δὲν εὑρίσκονται, διʼ αὐτούς, εἰς τὴν Παλαιὰν Διαθήκην, ἀλλά, διά πολλούς, οὔτε εἰς τὴν Καινήν, δὲν δύνανται νὰ ὑποπτευθοῦν ὅτι ὁ Χριστός, ὡς τὸ δεύτερον πρόσωπον τῆς Ἁγίας Τριάδος, εἶναι ἡ ἐν τῇ Παλαιᾷ Διαθήκῃ Εἰκών, ἤ ὁ
῎Αγγελος τοῦ Θεοῦ, διʼ οὗ ὁ Θεὸς ἐν Πνεύματι ἀποκαλύπτει Ἑαυτὸν εἰς τοὺς Προφήτας. Διὰ τοῦτο, περιωρίσθησαν εἰς τὴν ἀνεύρεσιν τῆς ἀνθρωπίνης μόνον φύσεως τοῦ Μεσσίου ἐν τῇ Παλαιᾷ Διαθήκῃ καὶ εἰς τυχὸν ἐνδείξεις περὶ προϋπάρχοντος "Μεσσίου", ἤ "υἱοῦ ἀνθρώπου", εἰς αὐτήν, ἤ καὶ εἰς ἀπόκρυφα ἔργα, ὡς τοῦ Ἐνώχ. Δηλαδὴ ἔχουν γίνει Μονοφυσίται, ἐφʼ ὅσον δέχονται, πλέον, ὡς δόγμα, τὴν μὴ ὕπαρξιν τῆς περὶ Ἁγίας Τριάδος διδασκαλίας πρὸ τῶν στοχαστικῶν, δῆθεν, προσπαθειῶν τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, τὸ ὁποῖον ἐπιβάλλει εἰς αὐτοὺς τὴν ἔρευναν τῆς κτιστῆς φύσεως τοῦ Χριστοῦ, ἔστω καὶ ἐν προϋπαρχούσῃ μορφῇ, ἐν τῇ Παλαιᾷ Διαθήκῃ».
21. Ἀποτελέσματα τῆς ἐσφαλμένης θεολογίας τοῦ Αὐγουστίνου περὶ τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ - Ποιὰ εἶναι ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ.
21. Σελ. 183-189: « ῎Ισως τὸ σπουδαιότερον σημεῖον τὸ ὁποῖον συνετέλεσεν εἰς τὴν ἐξαφάνισιν ἐκ τῆς Φραγκολατινικῆς παραδόσεως τῆς θεωτικῆς προϋποθέσεως τοῦ περὶ Ἁγίας Τριάδος δόγματος καὶ εἰς τήν, ὡς ἐκ τούτου, ἐσφαλμένην περὶ τοῦ ἐν λόγῳ δόγματος ἑρμηνείαν τῆς Παλαιᾶς καῖ Καινῆς Διαθήκης καὶ τῆς ἱστορίας τῆς περὶ αὐτοῦ ὁρολογίας, εἶναι ἡ ὑπὸ τοῦ Αὐγουστίνου καὶ τῶν Φραγκολατίνων καταβίβασις τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ εἰς κτίσμα καὶ ἡ ταύτισις αὐτῆς, μετὰ τῆς Ἐκκλησίας, ἤ τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ.
Ἐξ αἰτίας τῆς ἐξελίξεως αὐτῆς, ἐνεφανίσθησαν αἱ νέαι περὶ Ἑβραϊκῆς καὶ Ἰουδαϊκῆς ἐσχατολογίας θεωρίαι τῶν νεωτέρων ἑρμηνευτῶν, οἵτινες εὑρίσκουν διάφορα περὶ τοῦ θέματος ρεύματα εἰς τὴν Καινὴν Διαθήκην, καθρεπτίζοντα τὰ ἐπικρατοῦντα μεταξὺ τῶν Ἰουδαίων κατὰ τὰ χρόνια τοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν Ἀποστόλων.
Αἱ ἐν λόγῳ θεωρίαι προϋποθέτουν ὅτι ἡ βασιλεία εἶναι κάτι τὸ ὁποῖον ὁ Θεός, ἤ ὁ Χριστός, ἱδρύει ἐν χρόνῳ. Οὕτω, δύναται νὰ εἶναι, ἤ ἡ Ἐκκλησία, ὡς διδάσκουν οἱ Ρωμαιοκαθολικοὶ μέχρι σήμερον, ἤ μία πνευματικῶς πραγματοποιημένη παροῦσα πραγματικότης, ἤ μία μελλοντικὴ ἐλπὶς ἐπικρατήσεως τῆς βασιλείας. Ἐπίσης, δύναται νὰ ἔχη κοσμολογικόν, ἤ πολιτικόν, ἤ στρατιωτικόν, ἤ καθαρῶς πνευματικοϋπερβατικὸν χαρακτῆρα.
Ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς καὶ οἱ Ἀπόστολοι, ἐντὸς τῶν πλαισίων τούτων, ἐμφανίζονται ὑπὸ τῶν Δυτικῶν ἑρμηνευτῶν, ὡς μὴ ὄντες βέβαιοι, περὶ τοῦ χαρακτῆρος καὶ τοῦ χρόνου τῆς βασιλείας καὶ τῆς πραγματοποιήσεως αὐτῆς ἐν τῇ ἱστορίᾳ, ἤ καὶ πέραν τῆς ἱστορίας.
Βασικὸν λάθος τῶν Δυτικῶν τούτων εἶναι ὅτι ταυτίζουν τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ μὲ ἀποκατάστασίν τινα τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Δηλαδή, δὲν διακρίνουν μεταξὺ τῆς ἀποκαταστάσεως καὶ τῆς θείας δυνάμεως, ἥτις ἐνεργεῖ τὴν ἀποκατάστασιν. Εἰς τὴν Παλαιὰν Διαθήκην π.χ., τὰ ἱστορικὰ σωστικὰ γεγονότα ἐν τῇ ἱστορίᾳ τοῦ Ἰσραὴλ διακρίνονται σαφῶς ἀπὸ τὴν ἄκτιστον δόξαν τοῦ Θεοῦ, διʼ ἧς ὁ Θεὸς καταστρέφει τοὺς ἐχθρούς Του καὶ σώζει τὸν λαόν Του. Οὕτω καὶ ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἥτις ταυτίζεται μὲ τὴν δόξαν Αὐτοῦ, εἶναι ἡ ἄκτιστος δύναμις τοῦ Θεοῦ διʼ ἧς ὁ Θεὸς σώζει καὶ θεοῖ καὶ δοξάζει, ἀλλὰ δὲν εἶναι κτιστὴ κατάστασις ἀποκαταστάσεως. Διὰ τοῦτο, εἰς τὴν Καινὴν Διαθήκην ἡ ἔλευσις τῆς βασιλείας δὲν ταυτίζεται μὲ ἔλευσιν καταστάσεως ἀποκαταστασεως, ἀλλὰ δηλοῖ τὴν φανέρωσιν τῆς αἰωνίας ὑπαρχούσης δυνάμεως καὶ Χάριτος τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων μέθεξιν τῆς Χάριτος ταύτης.
Οὕτως, ἡ ὁμόφωνος ἑρμηνεία τῶν Πατέρων τῆς ἀρχαίας περιόδου καὶ ὁλοκλήρου τῆς Ρωμαϊκῆς Πατερικῆς Παραδόσεως ταυτίζει τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν ἄκτιστον δόξαν καὶ Χάριν Αὐτοῦ. Οὕτως, ἡ προφητεία τοῦ Χριστοῦ: " Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς• ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι εἰσίν τινες ὧδε τῶν ἑστηκότων οἵτινες οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου ἕως ἂν ἴδωσιν τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ ἐληλυθυῖαν ἐν δυνάμει'' (Μαρκ. 9, 1), καθʼ ὅλους τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἐξεπληρώθη εἰς τὴν ἀμέσως καὶ εἰς τοὺς τρεῖς σήμερον συνοπτικοὺς λεγομένους Εὐαγγελιστὰς ἐπακολουθήσασαν Μεταμόρφωσιν τοῦ Χριστοῦ, ὅτε οἱ τρεῖς πρόκριτοι τῶν Ἀποστόλων, ὁ Πέτρος ὁ Κηφᾶς καὶ οἱ υἱοὶ βροντῆς, Ἰωάννης καὶ Ἰάκωβος μετὰ Μωϋσέως καὶ Ἠλιοῦ εἶδον τὴν φυσικὴν δόξαν καὶ θεότητα τοῦ Χριστοῦ.
........... Ὁ ἅγιος Θεόφιλος Ἀντιοχείας γράφει σαφῶς περὶ τοῦ Κυρίου, ὅτι "βασιλείαν ἐὰν εἴπω, δόξαν αὐτοῦ λέγω". Ὁ ἅγιος Ἱππόλυτος Ρώμης παραθέτει τὸ χωρίον Ἰωάννου 2, 11, ἀντικαθιστῶν, διὰ παραδρομῆς, τὸν ὅρον "δόξαν αὐτοῦ" μὲ τὸν ὅρον "βασιλείαν τῶν οὐρανῶν" οὕτως: " Ἀρχὴ τῶν σημείων ἥν ἐποίησεν ὁ Ἰησοῦς ἐν Κανᾷ τῆς Γαλιλαίας καὶ ἐφανέρωσε τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν". Ὁ Κλήμης ὁ Ἀλεξανδρεὺς παραθέτει τὸ χωρίον Μάρκου 9, 1 ἀντικαθιστῶν ἐκεῖ τὸ "τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ ἐληλυθυΐαν ἐν δυνάμει" μὲ "τὸν Θεὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐν δόξῃ". Τοῦτο, διότι εἶδον Ἀπόστολοί τινες τὸν Χριστὸν ἐν τῇ βασιλείᾳ Αὐτοῦ εἰς τὴν Μεταμόρφωσιν. Ὁ Λουκᾶς παραλείπει τὸ "ἐληλυθυΐαν ἐν δυνάμει" τοῦ Μάρκου, ὡς κάμει καὶ ὁ Ματθαῖος, ὅστις παραθέτει "ἕως ἄν ἴδωσιν τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐρχόμενον ἐν τῇ βασιλείᾳ αὐτοῦ".
Ὁ Ὠριγένης, ἐπίσης, βλέπει τὰ Ματθ. 16, 28, Μάρκ. 9, 1, Λουκ. 9, 27, ἐκπληρωθέντα ἐν τῇ Μεταμορφώσει τοῦ Κυρίου. Τὸ ἴδιον, ὁ ἅγιος Ἀμβρόσιος, ὅστις γράφει: "Οἱ Ἀπόστολοι ἀληθῶς εἶδον τὴν δόξαν αὐτήν, ὅτε ὁ Κύριος Ἰησοῦς ἐπὶ τοῦ ὄρους ἔλαμψε μὲ τὸ φῶς τῆς θεότητος Αὐτοῦ". Ταῦτα ὑπενθυμίζουν τὰ ὑπὸ τοῦ Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου λεχθέντα "φῶς ἡ παραδεχθεῖσα θεότης ἐπὶ τοῦ ὄρους τοῖς μαθηταῖς", ὡς καὶ τοῦ Χρυσοστόμου "λαμπρότερος ἑαυτοῦ ἐφαίνετο ὁ Κύριος, τῆς Θεότητος παραδειξάσης τὰς ἀκτίνας αὐτῆς".
Πάντως, ἡ ἀνωτέρω ταύτισις καὶ ἐναλλαγὴ τῶν ὅρων "δόξα τοῦ Θεοῦ" καὶ "βασιλεία τοῦ Θεοῦ" ἤ "τοῦ Χριστοῦ", ὡς καὶ ἡ ταύτισις αὐτῶν μὲ τὸ φῶς καὶ τὰς ἀκτίνας τῆς Θεότητος, δεικνύουν σαφῶς τὸ ἀδιάσπαστον τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως καὶ τὴν ἐν αὐτῇ σαφῆ τοποθέτησιν τῶν ἀνωτέρω τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ καὶ τῶν ἀναφερθέντων Συνόδων τοῦ 14ου αἰῶνος, εἰς τῶν ὁποίων τὰς ἀποφάσεις παρεπέμψαμεν.
῞Οταν κανεὶς μελετήση καὶ ἐννοήση τὴν περὶ τῆς βασιλείας καὶ δόξης τοῦ Χριστοῦ διδασκαλίαν αὐτὴν καὶ τὴν σχέσιν αὐτῆς μὲ τὰς πρὸς τοὺς Προφήτας καὶ Ἀποστόλους ἀποκαλύψεις τοῦ Χριστοῦ ἐν τῇ Παλαιᾷ καὶ τῇ Καινῇ Διαθήκῃ, ὄχι μόνον ἀρχίζει νὰ ἐννοῆ τὴν ἀπόλυτον θεολογικὴν ἑνότητα τῆς Παλαιᾶς καὶ Καινῆς Διαθήκης, ἀλλὰ καὶ τὴν ταυτότητα τῆς Θεολογίας τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τῆς Ὀρθοδόξου Παραδόσεως. Γίνεται δὲ ἀντιληπτὸς καὶ ὁ μὴ στοχαστικὸς καὶ διαλεκτικὸς χαρακτὴρ αὐτῆς, ἐφʼ ὅσον ὡς ρίζαν καὶ πηγὴν ἔχει τὴν πνευματικὴν ἐμπειρίαν τῶν θεουμένων. Τοῦτο ἰσχύει διʼ ὅλας τὰς δογματικὰς διδασκαλίας τῶν Πατέρων καὶ τῶν Οἰκουμενικῶν καὶ Τοπικῶν Συνόδων.
Παρὰ ταῦτα, οἱ ἀπόγονοι τῶν Φραγκολατίνων ἐλαχίστην σημασίαν δίδουν εἰς τὴν Πατερικὴν Παράδοσιν καὶ τὴν ἑρμηνευτικὴν περὶ Ἁγίας Γραφῆς μέθοδον αὐτῆς. Ἀκριβῶς διὰ τὸν λόγον αὐτὸν δὲν γνωρίζουν τὴν ἑρμηνευτικἠν κλεῖδα τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Ὡς ἐκ τούτου, οὔτε τὴν περὶ Ἁγίας Τριάδος διδασκαλίαν τῶν Προφητῶν δύνανται νὰ ἀνιχνεύσουν, οὔτε τὴν πραγματικὴν Χριστολογίαν τῆς Καινῆς Διαθήκης ἀντιλαμβάνονται, οὔτε τὴν σχέσιν τῶν βιβλικῶν τούτων δογμάτων πρὸς τὰς ἀποφάσεις τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων ὀρθῶς κατανοοῦν. Παρὰ ταῦτα, ἔχουν μίαν ἑωσφορικὴν πεποίθησιν εἰς τὴν ἐπιστημονικὴν των ἱκανότητα, ἔχοντες ὡς προϋπόθεσιν ἤ τὸν παπικὸν συνδυασμὸν στοχασμοῦ καὶ βεβαιότητος, ἤ τὸν προτεσταντικὸν συνδυασμὸν ἐπιστημονικοῦ στοχασμοῦ καὶ προσωπικῆς βεβαιότητος, ὅτι, ἐὰν ὑπάρχη τι τὸ ἀντιληπτόν, αὐτοὶ θὰ τὸ ἀντιληφθοῦν καὶ μόνον, ὅταν αὐτοὶ ἀντιλαμβάνωνταί τι, τότε μόνον εἶναι καὶ ἀντιληπτὸν καὶ ἔχει ἐπιστημονικὴν ἀξίαν.
Προξενεῖ κατάπληξιν τὸ γεγονός, ὅτι οἱ Δυτικοὶ θεολόγοι ἀσχολοῦνται μὲ τὴν Μεταμόρφωσιν χωρὶς κἄν νὰ ὑποπτευθοῦν ὅτι ἔχει κάποιαν σχέσιν μὲ τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ. Κατὰ παρόμοιον τρόπον, ἀσχολοῦνται μὲ τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ χωρὶς νὰ ὑποπτευθοῦν, ὅτι ἔχει κάποιαν σχέσιν μὲ τὴν Μεταμόρφωσιν, τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ, τὴν ἀποκάλυψιν ἤ τὰς θεοφανείας, καὶ τὴν ἐν Θεῷ θεωρίαν, τῶν θεουμένων Προφητῶν, Ἀποστόλων καὶ Ἁγίων. Τοῦτο ἁπλούστατα συμβαίνει, ὡς ἐτονίσαμεν πολλάκις, διότι ἐξηφανίσθη εἰς τὴν παλαιοτέραν Φραγκικήν των παράδοσιν καὶ δὲν κατενοήθη ἡ Λατινικὴ καὶ Ἑλληνικὴ Πατερικὴ παράδοσις περὶ θεώσεως, καὶ οὕτως, οὔτε ἡ Ἀποφατικὴ θεολογία τῆς Ἁγίας Γραφῆς κατανοεῖται πλέον».
Αναρτήσεις
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.