10. Περὶ τοῦ μυστηρίου ἤ τῆς δυνάμεως τοῦ Σταυροῦ.
10. Σελ. 137 καὶ 144-149: «.... Τὸ μυστήριον ἤ ἡ δύναμις τοῦ Σταυροῦ καὶ τῆς Ἀναστάσεως εἶναι ἄκτιστος ἐνέργεια ἤ προσὸν περὶ τὴν ὑπερούσιον κρυφιότητα, τὸ ὁποῖον δὲν ἀποκτᾶ ὁ Θεός, ἀλλὰ ὑπάρχει Αὐτῷ ἀϊδίως κατὰ φύσιν. Ἑπομένως, ἡ διὰ τῆς Σταυρικῆς θυσίας καταλλαγὴ δὲν προσθέτει, οὔτε ἀφαιρεῖ τι ἀπὸ τὴν πρὸς τὸν κόσμον ἀγάπην τοῦ Θεοῦ. Ἡ καταλλαγὴ, λοιπόν, τοῦ ἀνθρώπου τῷ Θεῷ οὐδέποτε δύναται νὰ ἐκληφθῆ ὡς συμφιλίωσις δύο ἀμοιβαίως ἐχθραινόντων ἀλλήλους. Ὁ Θεὸς οὐδέποτε παύει νὰ εἶναι καὶ εἰς τοὺς ἐχθροὺς Αὐτοῦ φίλος κατὰ τὴν ἰδίαν Αὐτοῦ ἀγάπην. Ἀκριβῶς διὰ τὸν λόγον αὐτὸν ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἑρμηνεύων τὸν Ἀπόστολον Παῦλον, γράφει: "Καταλλάγητε τῷ Θεῷ (εἶπε), καὶ οὐκ εἶπε ‘καταλλάξατε ἑαυτοῖς τὸν Θεόν’• οὐ γὰρ Ἐκεῖνός ἐστιν ὁ ἐχθραίνων, ἀλλʼ ἡμεῖς• Θεὸς γὰρ οὐδέποτε ἐχθραίνει".
Ὁ Θεὸς γίνεται ἐχθρὸς καὶ κολαστικὴ δύναμις μόνον ἐξ ἐπόψεως τῶν κατὰ τὴν ἰδίαν αὐτῶν βούλησιν καὶ ἀντίληψιν ἀντιτιθεμένων κατὰ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ. Διὰ τὸν λόγον αὐτόν, ὁ ἄνθρωπος, καὶ ὄχι ὁ Θεός, καταλλάσσεται διὰ τοῦ μυστηρίου τοῦ Σταυροῦ καὶ διὰ τῆς καταλλαγῆς ταύτης μεταμορφοῦται ἀπὸ ἐχθρὸν εἰς φίλον τοῦ Θεοῦ, καὶ οὕτως ἡ δύναμις τοῦ Σταυροῦ παρέχει τὴν μέθεξιν εἰς τὴν Ἀνάστασιν τοῦ Χριστοῦ. Διὰ τῆς μονίμου καταστάσεως τῆς θεώσεως, τὸ μυστήριον τοῦ Σταυροῦ γίνεται ἡ ἀνάστασις τῶν θεουμένων.
Τὸ μυστήριον αὐτὸ τοῦ Σταυροῦ, τὸ ὁποῖον εἶναι τὸ μυστήριον τῆς Ἀναστάσεως τῶν μονίμως μετεχόντων αὐτοῦ θεουμένων, εἶναι ἡ θεία ἐκείνη δύναμις, ἥτις συνέχει καὶ μορφοποιεῖ τὴν Ἱερὰν Παράδοσιν, ἀλλὰ καὶ χωρίζει ἀπὸ Αὐτὴν τὸν παλαιὸν κόσμον τῆς πλάνης καὶ τῆς ἀπωλείας.
Οἱ ἀντιτιθέμενοι κατὰ τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ ὅσον ἀφορᾶ κυρίως εἰς τὴν διὰ τοῦ μυστηρίου τοῦ Σταυροῦ θέωσιν αὐτῶν εἶναι ἐχθροὶ τοῦ Θεοῦ διὰ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν καὶ τῆς τυφλώσεως αὐτῶν, καὶ ὅταν ἀκόμη νομίζουν κατὰ φαντασίαν καὶ συναισθηματικῶς, ὅτι τὰ ἔχουν καλὰ μὲ τὸν Θεόν. ῎Αλλοι, βλέπουν τὸν Θεὸν ἐχθραίνοντα, παρὰ τὴν πραγματικότητα τῆς πρὸς αὐτοὺς φιλίας καὶ ἀγάπης τοῦ Θεοῦ. Ἐξ αἰτίας τῆς σκληρύνσεως τῶν οὕτω συναισθηματικῶς ἀφελῶν καὶ τῶν θεωρούντων ἤ φανταζομένων τὸν Θεὸν ὡς ἐχθρόν, ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία καὶ ἡ θεωτικὴ Χάρις καὶ δόξα καὶ βασιλεία καὶ τόπος καὶ μονὴ τοῦ Θεοῦ καταφθάνει εἰς τοὺς ἀμετανοήτους ἀφελεῖς καὶ ἐχθροὺς τοῦ Θεοῦ καὶ εἰς τοὺς πεπτωκότας ἀγγέλους ὡς πῦρ τὸ αἰώνιον, σκότος τὸ ἐξώτερον καὶ τόπος βασάνων.
............ Πρέπει νὰ τονισθῆ ὅτι ἡ δημιουργοῦσα τὴν Ἱερὰν Παράδοσιν δύναμις του Σταυρου ειναι ο σταυρος τον οποιον φέρει ο κάθε θεούμενος καὶ πιστός. Δὲν εἶναι ὅμως ὁ σταυρὸς οὗτος τὰ τυχὸν προβλήματα, τὰ ὁποῖα συναντᾶ ὁ καθεὶς εἰς τὴν ζωήν του, ὡς νομίζουν πολλοί. Ἀντιθέτως ὁ σταυρὸς εἶναι ὁ ἑκούσιος ἀγὼν τὸν ὁποῖον ἀναλαμβάνει ὁ πιστὸς διὰ νὰ ἀπελευθερωθῆ ἀπὸ τὴν δουλείαν τοῦ διαβόλου καὶ τῆς ἁμαρτίας, διὰ τῆς τηρήσεως τῆς μέχρι θανάτου ὑπακοῆς εἰς τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, διὰ τῆς ὁποίας φθάνει μέσῳ τῆς καθάρσεως καὶ τοῦ φωτισμοῦ εἰς τὴν θέωσιν. Ἡ σωτηρία καὶ θέωσις τῶν ἀνθρώπων, δὲν συνίσταται ἁπλῶς εἰς τὴν ὑπὲρ τῶν ἀνθρώπων Σταύρωσιν τοῦ Κυρίου καὶ εἰς τὴν ἐπὶ τῶν προωρισμένων ἐνέργειαν μιᾶς δῆθεν ἐκ τοῦ Γολγοθᾶ ἐκπηγαζούσης ἀκαταγωνίστου Χάριτος ἐνεργούσης τὴν προσοικείωσιν τῶν καρπῶν (ἀξιομισθιῶν κατὰ τὸν δυτικὸν ὅρον) τῆς σταυρικῆς θυσίας πρὸς ἱκανοποίησιν εὐδαιμονιστικῶν ἐπιθυμιῶν.
Ἀντιθέτως, ἕκαστος πιστὸς πρέπει καὶ αὐτὸς νὰ σταυρωθῆ οὐχὶ κατὰ τύχην ἤ κατὰ τυφλὸν ἤ ἀπόλυτον προορισμόν, ἀλλὰ ἑκουσίως τῇ ἰδίᾳ καὶ οἰκείᾳ βουλήσει, ὅπως ἐσταυρώθη ὁ Χριστός, διότι μόνον διʼ αὐτῆς τῆς ἑκουσίας σταυρώσεως ἐπιτελεῖται ἡ μέθεξις εἰς τὸ μυστήριον τοῦ Σταυροῦ, ἥτις μεταμορφώνει τὸν φίλαυτον ἄνθρωπον εἰς φίλον τοῦ Θεοῦ καὶ θεὸν κατὰ Χάριν.
Διὰ τοὺς λόγους αὐτούς, ἡ ὑπὸ τῶν Προτεσταντῶν καταδίκη τῆς ἀσκητικῆς, τῶν μοναχῶν κυρίως, ζωῆς εἶναι αἵρεσις, ὡς εἶναι ἐλλατωματικὸς ὁ μοναχισμὸς τῆς Φραγκολατινικῆς παραδόσεως, ὅστις 1) ἐργάζεται ἐπὶ μισθῷ καλὰ ἔργα χωρὶς νὰ ἐπιδιώκη τὴν θέωσιν, τὴν ὁποίαν ἀγνοεῖ, καὶ 2) χρησιμοποιεῖ τὰς ἐν τῇ ζωῇ θλίψεις διὰ τὴν δῆθεν ἱκανοποίησιν τῆς θείας δικαιοσύνης πρὸς ἀποφυγὴν τοῦ τῶν Φραγκολατίνων καθαρτηρίου πυρὸς καὶ τῆς κατʼ αὐτοὺς κολάσεως.
Ἐπίσης, οὐσιαστικὸν μέρος τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως εἶναι ἡ ἐκ τῆς ἀνιδιοτελοῦς τῆς θεώσεως ἀγάπης καὶ μετὰ τοῦ Θεοῦ φιλίας πηγάζουσα παρὰ τῷ Θεῷ παρρησία τῶν Ἁγίων, τῶν ἐντεῦθεν καὶ πέραν τοῦ τάφου ἐν Χριστῷ θεουμένων• καὶ εἰς αὐτὴν τὴν μετὰ Θεοῦ φιλίαν καὶ παρὰ Θεῷ παρρησίαν ἐλπίζει ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ, ὅταν ἐπικαλῆται τὴν παρὰ τῷ Θεῷ πρεσβείαν τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων. Περὶ τῆς ἐπὶ τοῦ μυστηρίου τοῦ Σταυροῦ, ἤτοι τῆς θεώσεως, βασιζομένης μετὰ τοῦ Θεοῦ φιλίας, καὶ τῆς ἐξ αὐτῆς παρὰ τῷ Θεῷ παρρησίας καὶ πρεσβείας τῶν θεουμένων ὁ Χριστὸς σαφῶς διδάσκει• "μείζονα ταύτης ἀγάπην οὐδεὶς ἔχει, ἵνα τὴν ψυχὴν αὐτοῦ θῇ ὑπὲρ τῶν φίλων αὐτοῦ... ὑμᾶς δὲ εἴρηκα φίλους, ὅτι πάντα ἅ ἤκουσα παρὰ τοῦ πατρός μου ἐγνώρισα ὑμῖν. Οὐχ ὑμεῖς με ἐξελέξασθε, ἀλλʼ ἐγὼ ἐξελεξάμην ὑμᾶς καὶ ἔθηκα ὑμᾶς ἵνα ὑμεῖς ὑπάγητε καὶ καρπὸν φέρητε, καὶ ὁ καρπὸς ὑμῶν μένῃ, ἵνα ὅ,τι ἄν αἰτήσητε τὸν πατέρα ἐν τῷ ὀνόματί μου, δῷ ὑμῖν. Ταῦτα ἐντέλλομαι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους" (Ἰωάν. 15, 13-17).
Ὁ καρπὸς ἐδῶ δὲν εἶναι τὰ κατὰ τοὺς Δυτικοὺς ἀξιόμισθα ἤ ἐξ ἀκαταγωνίστου δῆθεν χάριτος ἔργα, ἀλλὰ ἡ οὐ ζητοῦσα τὰ ἑαυτῆς ἀγάπη τῶν θεουμένων, ἥτις σταυροῦται, ὡς ὁ Χριστὸς διὰ τὸν πλησίον. Δὲν εἶναι τὰ καλὰ ἔργα καθʼ ἑαυτὰ ἱκανὰ νὰ ἑτοιμάσουν τὸν ἄνθρωπον νὰ ἰδῆ τὸν Θεόν, ὡς φῶς καὶ νὰ ἔχη τοιαύτην παρρησίαν παρὰ τῷ Θεῷ ὑπὲρ τῶν ἀδελφῶν του, ὡς ὁ Μωϋσῆς καὶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος, οἵτινες ηὔχοντο νὰ παραιτηθοῦν τῆς προσωπικῆς των σωτηρίας διὰ τὴν σωτηρίαν τῶν ἄλλων. Ἡ τοιαύτη τῆς θεώσεως ἀγάπη τοῦ φίλου τοῦ Θεοῦ εἶναι ἐκείνη, ἡ ὁποία δύναται "στῆσαι κατὰ τῶν Ἰσραηλιτῶν τὴν ὀργήν, τὴν ἰδίαν τοῦ Θεοῦ κρίσιν παρατρέψαντος, ἵνα μὴ λυπήσῃ τὸν φίλον".
Τὰ καθʼ ἑαυτὰ ἐκτὸς τῆς θεώσεως καλὰ ἔργα εἶναι τὰ φύλλα τῆς ξηρανθείσης συκῆς, τὰ ὁποῖα, ὅταν δὲν φέρουν ὡς καρπὸν τὴν ἐν Χριστῷ τῆς θεώσεως ἀγάπην, δὲν ὁδηγοῦν εἰς τὴν μετὰ Χριστοῦ καταλλαγὴν καὶ φιλίαν τῆς οὐ ζητούσης τὰ ἑαυτῆς ἀγάπης, ἡ ὁποία εἶναι ὁ καρπὸς ὁ ὁποῖος μένει, ὥστε, ὅστις ἔχων τοιοῦτον καρπόν, αἰτήση τι τὸν πατέρα ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Χριστοῦ, δοθήσεται αὐτῷ.
Τὰ περὶ φίλων καὶ παρρησίας λεχθέντα γίνονται ἀντιληπτά, ὅταν ληφθῆ ὑπʼ ὄψιν ἡ γενικὴ διαίρεσις τῶν σταδίων τελειότητος, ὡς ἀνεφέρθη εἰς τὸ ἀνωτέρω χωρίον τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Νύσσης. Ὁ δοῦλος, ποιεῖ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ ἀπὸ φόβον, ὁ μισθωτὸς ἐργάζεται ἐπὶ μισθῷ, ἐνῶ ὁ φίλος πάντα ποιεῖ ὡς ἔκφρασιν τοῦ καρποῦ τῆς ἀνιδιοτελοῦς τῆς θεώσεως ἀγάπης. Διὰ τῆς θεώσεως, ἤ ἐλλάμψεως, ἤ θεοπτίας, ὁ φίλος τοῦ Θεοῦ καταφθάνει πλησίον τῆς καταστάσεως ἀναμαρτησίας, τελικῶς ἅμα τῷ θανάτῳ τοῦ σώματός του φθάνει εἰς αὐτὴν καὶ ἀναβαίνει ἀτελευτήτως τὰ ἄνω στάδια τῆς τελειότητος. Οὕτω, πολὺν καρπὸν φέρει καὶ ὁ καρπὸς μένει.
............. Ὁ πολὺς καρπὸς τῆς θεώσεως ἔχει τὸν διπλοῦν χαρακτῆρα τῆς ἀγάπης καὶ τῆς ἀληθείας. Διὰ τοῦτο, ὁ θεούμενος εἶναι ὁ ἀληθῶς ἀγαπῶν διὰ τῆς ἀγάπης τοῦ φίλου τοῦ Θεοῦ, ὡς καὶ ὁ γνωρίζων διὰ τῆς ἀγάπης ταύτης τὴν ἀλήθειαν. Ὁ πολὺς
ὅμως καρπὸς οὗτος δὲν εἶναι ἀποτέλεσμα ἐπιστημονικῆς ἐρεύνης καὶ στοχαστικῆς καὶ διαλεκτικῆς εὐφυΐας, ἀλλὰ ἀποτέλεσμα ἀποκλειστικὸν τῆς ὑπὸ τῶν θεουμένων μεθέξεως τοῦ μυστηρίου τοῦ Σταυροῦ καὶ τῆς Ἀναστάσεως, δηλαδὴ τῆς ἐν Χριστῷ δόξης καὶ βασιλείας. " Ἐὰν μὴ ὁ κόκκος τοῦ σίτου πεσὼν εἰς τὴν γῆν ἀποθάνῃ, αὐτὸς μόνος μένει• ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ, πολὺν καρπὸν φέρει• ὁ φιλῶν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἀπολέσει αὐτήν, καὶ ὁ μισῶν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ, εἰς ζωὴν αἰώνιον φυλάξει αὐτήν" (Ἰωάν. 12, 24-25).
Ὁ ἐπιτυγχάνων διὰ τοῦ μυστηρίου τοῦ Σταυροῦ καὶ τῆς Ἀναστάσεως τὴν κάθαρσιν τῶν παθῶν καὶ τοῦ νοὸς διὰ τῆς ἀπαλλαγῆς ἐκ τῶν δαιμονικῶν ἐνεργειῶν καὶ ὑπερβαίνων διὰ τῆς θεώσεως τὸν φωτισμὸν τοῦ βαπτίσματος, γενόμενος φίλος τοῦ Χριστοῦ, εἶναι ὁ κατʼ ἐξοχὴν θεολόγος καὶ πνευματικὸς πατήρ, ἀφοῦ ὑπὸ τοῦ Παρακλήτου Πνεύματος τῆς Ἀληθείας ὁδηγηθῆ εἰς πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν, ὡς συνέβη εἰς τοὺς Ἀποστόλους τὴν Πεντηκοστήν.... Ἡ διὰ τοῦ μυστηρίου τοῦ Σταυροῦ θέωσις ἤ θέα τῆς δόξης καὶ βασιλείας εἶναι ἡ πηγὴ καὶ ἡ βάσις τοῦ πνευματικοῦ καὶ τοῦ δογματικοῦ ἀλαθήτου τῆς ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ Ἁγίας Γραφῆς καὶ Ἱερᾶς Παραδόσεως καὶ εἶναι οὕτως ὁ φορεὺς τῶν δογμάτων καὶ τῆς πνευματικῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς.
Περὶ τούτου, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς διακηρύττει: "Οὕτως ἡ ἐν Θεῷ θεωρία καὶ τὸ θεῖον τοῦ Σταυροῦ μυστήριον οὐ τὰ πονηρὰ πάθη μόνον καὶ τοὺς δημιουργοὺς τούτων δαίμονας ἀπελαύνει τῆς ψυχῆς, ἀλλὰ καὶ τὰς κακοδόξους δόξας καὶ τοὺς ταύταις συνηγόρους ἐξελέγχει καὶ ἀπωθεῖται τῶν περιβόλων τῆς ἱερᾶς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, καθʼ ἥν ἡμῖν ἐχωρίσθη νῦν ἑορτάζειν καὶ διατρανοῦν τὴν τοῦ Σταυροῦ πρὸ τοῦ Σταυροῦ θείαν ἐν τοῖς πατράσι χάριν καὶ ἐνέργειαν".
Πρέπει νὰ τονισθῆ, ὅτι οἱ Προφῆται καὶ οἱ Ἀπόστολοι δὲν διακρίνουν ἁπλῶς τὰς ἐν τῇ ἱστορίᾳ ἐνεργείας ἤ πράξεις τοῦ Θεοῦ, ὡς διατείνονται σήμερον τινὲς τῶν ἀσχολουμένων μὲ τὴν Βίβλον ἑρμηνευτῶν, ἀλλὰ βλέπουν καὶ ἀκούουν καὶ συνομιλοῦν μὲ τὰς ἀκτίστους ἐνεργείας τοῦ Θεοῦ, δηλαδὴ τὴν δόξαν, φωτεινὴν νεφέλην, στήλην πυρός, θεότητα, βασιλείαν καὶ Χάριν τοῦ Θεοῦ, καί, διʼ αὐτῶν, μὲ τὸν ἐν αὐταῖς Θεόν, διʼ ὁράσεως ὑπὲρ τὴν ὅρασιν, διʼ ἀκούσματος ὑπὲρ τὴν ἁφήν, διʼ ὀσφρήσεως ὑπὲρ τὴν ὄσφρησιν, διὰ γνώσεως ὑπὲρ τὴν γνῶσιν, διὰ νοήσεως ὑπὲρ τὴν νόησιν, δηλαδὴ ἀκούουν "ἄρρητα ρήματα".
Κατὰ ταῦτα, ὁ θεούμενος, γενόμενος εὶς τὰ περὶ Θεοῦ καὶ θεώσεως ἀλάθητος, γνωρίζει σαφῶς καὶ ἀκριβῶς, καὶ οὐχὶ στοχαστικῶς καὶ διαλεκτικῶς, τὴν διάκρισιν μεταξὺ τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν κτιστῶν ἐνεργειῶν τῶν κτισμάτων, συμπεριλαμβανομένων ἐκείνων τοῦ διαβόλου καὶ τῶν δαιμόνων καὶ οὕτως εἰς ὑπέρτατον διὰ τὸν ἐντεῦθεν τοῦ τάφου ἄνθρωπον βαθμὸν ἔχει τὸ χάρισμα τῆς διακρίσεως τῶν πνευμάτων, τὸ ὁποῖον εἶναι τὸ θεμέλιον τῆς Δογματικῆς Θεολογίας καὶ τῆς ἐν Χριστῷ πνευματικῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας. Οἱ ἐκτὸς τῆς κοινωνίας τῶν ἐχόντων τὸ χάρισμα τοῦτο τῶν θεουμένων, αὐτομάτως ὁδηγοῦνται καὶ εἰς τὴν αἵρεσιν καὶ εἰς ἐσφαλμένην καὶ πεπλανημένην πνευματικότητα. ῞Ινα μὴ πλανηθοῦν δογματικῶς καὶ πνευματικῶς οἱ μὴ φθάσαντες ἀκόμη εἰς τὴν θέωσιν, ἀλλὰ ἔχοντες καὶ διατηροῦντες τὸν ἀρραβῶνα τοῦ Πνεύματος καὶ ἀνημμένας τὰς λαμπάδας, ὑποτάσσονται εἰς τοὺς Προφήτας, Ἀποστόλους καὶ Ἁγίους, ὡς εἰς κατὰ Χάριν θεοὺς καὶ χριστοὺς καὶ κατὰ πνεῦμα πατέρας, καὶ ἀδιστάκτως δέχονται τὰ περὶ Θεοῦ καὶ καθάρσεως φωτισμοῦ καὶ θεώσεως ρητὰ καὶ νοήματα αὐτῶν, ὡς τὰ κριτήρια τῆς δογματικῆς καὶ τῆς κατὰ Χριστὸν πνευματικῆς διδασκαλίας τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τῆς Ἐκκλησίας, ἤτοι τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως.
῎Αν καὶ ἡ διὰ τῆς δυνάμεως τοῦ Σταυροῦ καὶ τῆς Ἀναστάσεως θεοπτία εἶναι ὑπὲρ τὰς αἰσθήσεις καὶ τὸν λόγον καὶ τὸν νοῦν, παρὰ ταῦτα συμπεριλαμβάνει τὸν νοῦν καὶ τὸν λόγον καὶ τὰ πάθη καὶ τὰς αἰσθήσεις, διότι ὁ ἄνθρωπος ὁλόκληρος θεοῦται, δηλαδὴ δοξάζεται καὶ γίνεται κατὰ χάριν θεός, καί, διὰ τοῦ Χριστοῦ ἐν
Πνεύματι Ἁγίῳ, βλέπει τὸν Πατέρα. Ἡ εὐωδία τῶν ἱερῶν λειψάνων τῶν ἁγίων εἶναι, μετὰ τῶν ἐνεργουμένων διʼ αὐτῶν θαυμάτων μία αἰσθητὴ μαρτυρία τῆς θεώσεως αὐτῶν, ὡς καὶ τῆς ἀναστάσεως τῶν σωμάτων κατὰ τὴν συντέλειαν τῶν αἰώνων.
Ἐκ τούτων, φαίνεται σαφῶς, ὅτι ἡ περὶ τελειότητος καὶ θεώσεως διδασκαλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τῶν ἁγίων Πατέρων οὐδεμίαν σχέσιν ἔχει μὲ τὴν ἀπάθειαν τῶν Στωϊκῶν καὶ τὴν ἀπελευθέρωσιν ἐκ τοῦ σώματος καὶ τῶν παθῶν τῶν Πλατωνικῶν. Ἡ διὰ τοῦ μυστηρίου τοῦ Σταυροῦ νέκρωσις τῶν παθῶν δὲν εἶναι ἡ ἐξ αὐτῶν ἀπελευθέρωσις τοῦ λογιστικοῦ ἤ τοῦ νοός, ἀλλʼ ἀντιθέτως ἡ κάθαρσις καὶ θέωσις τῶν παθῶν. Ὁ Χριστός, ὡς τέλειος ἄνθρωπος, εἶχε καὶ ἔχει φύσει τεθεωμένα τὰ ἀδιάβλητα πάθη, ὡς ταῦτα ἀρχίζουν κατὰ Χάριν νὰ ἔχουν οἱ θεούμενοι καὶ κατὰ Χάριν θὰ ἔχουν οἱ τεθεωμένοι.
Κατὰ ταῦτα, ὁ τέλειος ἐπιθυμεῖ οὐχὶ διὰ τὸν ἑαυτόν του, ἀλλὰ διὰ τὸν Θεὸν καὶ τὸν πλησίον καὶ θυμώνει ἤ ὀργίζεται οὐχὶ διὰ τὰ κατὰ τοῦ ἑαυτοῦ του ἀδικήματα, ἀλλὰ διὰ τὴν ἀδικίαν κατὰ τοῦ πλησίον. Ἑπομένως, ἡ οὐ ζητοῦσα τὰ ἑαυτῆς ἀγάπη τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ καὶ τῶν θεουμένων οὐδεμίαν σχέσιν ἔχει πρὸς τὴν ἀταραξίαν τῶν Στωϊκῶν καὶ τὴν εὐδαιμονίαν τῶν Πλατωνικῶν ἤ καὶ τὸν ἡδονισμὸν ἤ εὐδαιμονισμὸν τῶν παλαιοτέρων καὶ νεωτέρων συστημάτων καὶ ρευμάτων. Οὔτε ἔχει καμμίαν σχέσιν μὲ τὸν συναισθηματικὸν ἀλτρουϊσμὸν τῆς φιλοσοφικῆς ἠθικῆς».
Τὸ μυστήριον αὐτὸ τοῦ Σταυροῦ, τὸ ὁποῖον εἶναι τὸ μυστήριον τῆς Ἀναστάσεως τῶν μονίμως μετεχόντων αὐτοῦ θεουμένων, εἶναι ἡ θεία ἐκείνη δύναμις, ἥτις συνέχει καὶ μορφοποιεῖ τὴν Ἱερὰν Παράδοσιν, ἀλλὰ καὶ χωρίζει ἀπὸ Αὐτὴν τὸν παλαιὸν κόσμον τῆς πλάνης καὶ τῆς ἀπωλείας.
Οἱ ἀντιτιθέμενοι κατὰ τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ ὅσον ἀφορᾶ κυρίως εἰς τὴν διὰ τοῦ μυστηρίου τοῦ Σταυροῦ θέωσιν αὐτῶν εἶναι ἐχθροὶ τοῦ Θεοῦ διὰ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν καὶ τῆς τυφλώσεως αὐτῶν, καὶ ὅταν ἀκόμη νομίζουν κατὰ φαντασίαν καὶ συναισθηματικῶς, ὅτι τὰ ἔχουν καλὰ μὲ τὸν Θεόν. ῎Αλλοι, βλέπουν τὸν Θεὸν ἐχθραίνοντα, παρὰ τὴν πραγματικότητα τῆς πρὸς αὐτοὺς φιλίας καὶ ἀγάπης τοῦ Θεοῦ. Ἐξ αἰτίας τῆς σκληρύνσεως τῶν οὕτω συναισθηματικῶς ἀφελῶν καὶ τῶν θεωρούντων ἤ φανταζομένων τὸν Θεὸν ὡς ἐχθρόν, ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία καὶ ἡ θεωτικὴ Χάρις καὶ δόξα καὶ βασιλεία καὶ τόπος καὶ μονὴ τοῦ Θεοῦ καταφθάνει εἰς τοὺς ἀμετανοήτους ἀφελεῖς καὶ ἐχθροὺς τοῦ Θεοῦ καὶ εἰς τοὺς πεπτωκότας ἀγγέλους ὡς πῦρ τὸ αἰώνιον, σκότος τὸ ἐξώτερον καὶ τόπος βασάνων.
............ Πρέπει νὰ τονισθῆ ὅτι ἡ δημιουργοῦσα τὴν Ἱερὰν Παράδοσιν δύναμις του Σταυρου ειναι ο σταυρος τον οποιον φέρει ο κάθε θεούμενος καὶ πιστός. Δὲν εἶναι ὅμως ὁ σταυρὸς οὗτος τὰ τυχὸν προβλήματα, τὰ ὁποῖα συναντᾶ ὁ καθεὶς εἰς τὴν ζωήν του, ὡς νομίζουν πολλοί. Ἀντιθέτως ὁ σταυρὸς εἶναι ὁ ἑκούσιος ἀγὼν τὸν ὁποῖον ἀναλαμβάνει ὁ πιστὸς διὰ νὰ ἀπελευθερωθῆ ἀπὸ τὴν δουλείαν τοῦ διαβόλου καὶ τῆς ἁμαρτίας, διὰ τῆς τηρήσεως τῆς μέχρι θανάτου ὑπακοῆς εἰς τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, διὰ τῆς ὁποίας φθάνει μέσῳ τῆς καθάρσεως καὶ τοῦ φωτισμοῦ εἰς τὴν θέωσιν. Ἡ σωτηρία καὶ θέωσις τῶν ἀνθρώπων, δὲν συνίσταται ἁπλῶς εἰς τὴν ὑπὲρ τῶν ἀνθρώπων Σταύρωσιν τοῦ Κυρίου καὶ εἰς τὴν ἐπὶ τῶν προωρισμένων ἐνέργειαν μιᾶς δῆθεν ἐκ τοῦ Γολγοθᾶ ἐκπηγαζούσης ἀκαταγωνίστου Χάριτος ἐνεργούσης τὴν προσοικείωσιν τῶν καρπῶν (ἀξιομισθιῶν κατὰ τὸν δυτικὸν ὅρον) τῆς σταυρικῆς θυσίας πρὸς ἱκανοποίησιν εὐδαιμονιστικῶν ἐπιθυμιῶν.
Ἀντιθέτως, ἕκαστος πιστὸς πρέπει καὶ αὐτὸς νὰ σταυρωθῆ οὐχὶ κατὰ τύχην ἤ κατὰ τυφλὸν ἤ ἀπόλυτον προορισμόν, ἀλλὰ ἑκουσίως τῇ ἰδίᾳ καὶ οἰκείᾳ βουλήσει, ὅπως ἐσταυρώθη ὁ Χριστός, διότι μόνον διʼ αὐτῆς τῆς ἑκουσίας σταυρώσεως ἐπιτελεῖται ἡ μέθεξις εἰς τὸ μυστήριον τοῦ Σταυροῦ, ἥτις μεταμορφώνει τὸν φίλαυτον ἄνθρωπον εἰς φίλον τοῦ Θεοῦ καὶ θεὸν κατὰ Χάριν.
Διὰ τοὺς λόγους αὐτούς, ἡ ὑπὸ τῶν Προτεσταντῶν καταδίκη τῆς ἀσκητικῆς, τῶν μοναχῶν κυρίως, ζωῆς εἶναι αἵρεσις, ὡς εἶναι ἐλλατωματικὸς ὁ μοναχισμὸς τῆς Φραγκολατινικῆς παραδόσεως, ὅστις 1) ἐργάζεται ἐπὶ μισθῷ καλὰ ἔργα χωρὶς νὰ ἐπιδιώκη τὴν θέωσιν, τὴν ὁποίαν ἀγνοεῖ, καὶ 2) χρησιμοποιεῖ τὰς ἐν τῇ ζωῇ θλίψεις διὰ τὴν δῆθεν ἱκανοποίησιν τῆς θείας δικαιοσύνης πρὸς ἀποφυγὴν τοῦ τῶν Φραγκολατίνων καθαρτηρίου πυρὸς καὶ τῆς κατʼ αὐτοὺς κολάσεως.
Ἐπίσης, οὐσιαστικὸν μέρος τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως εἶναι ἡ ἐκ τῆς ἀνιδιοτελοῦς τῆς θεώσεως ἀγάπης καὶ μετὰ τοῦ Θεοῦ φιλίας πηγάζουσα παρὰ τῷ Θεῷ παρρησία τῶν Ἁγίων, τῶν ἐντεῦθεν καὶ πέραν τοῦ τάφου ἐν Χριστῷ θεουμένων• καὶ εἰς αὐτὴν τὴν μετὰ Θεοῦ φιλίαν καὶ παρὰ Θεῷ παρρησίαν ἐλπίζει ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ, ὅταν ἐπικαλῆται τὴν παρὰ τῷ Θεῷ πρεσβείαν τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων. Περὶ τῆς ἐπὶ τοῦ μυστηρίου τοῦ Σταυροῦ, ἤτοι τῆς θεώσεως, βασιζομένης μετὰ τοῦ Θεοῦ φιλίας, καὶ τῆς ἐξ αὐτῆς παρὰ τῷ Θεῷ παρρησίας καὶ πρεσβείας τῶν θεουμένων ὁ Χριστὸς σαφῶς διδάσκει• "μείζονα ταύτης ἀγάπην οὐδεὶς ἔχει, ἵνα τὴν ψυχὴν αὐτοῦ θῇ ὑπὲρ τῶν φίλων αὐτοῦ... ὑμᾶς δὲ εἴρηκα φίλους, ὅτι πάντα ἅ ἤκουσα παρὰ τοῦ πατρός μου ἐγνώρισα ὑμῖν. Οὐχ ὑμεῖς με ἐξελέξασθε, ἀλλʼ ἐγὼ ἐξελεξάμην ὑμᾶς καὶ ἔθηκα ὑμᾶς ἵνα ὑμεῖς ὑπάγητε καὶ καρπὸν φέρητε, καὶ ὁ καρπὸς ὑμῶν μένῃ, ἵνα ὅ,τι ἄν αἰτήσητε τὸν πατέρα ἐν τῷ ὀνόματί μου, δῷ ὑμῖν. Ταῦτα ἐντέλλομαι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους" (Ἰωάν. 15, 13-17).
Ὁ καρπὸς ἐδῶ δὲν εἶναι τὰ κατὰ τοὺς Δυτικοὺς ἀξιόμισθα ἤ ἐξ ἀκαταγωνίστου δῆθεν χάριτος ἔργα, ἀλλὰ ἡ οὐ ζητοῦσα τὰ ἑαυτῆς ἀγάπη τῶν θεουμένων, ἥτις σταυροῦται, ὡς ὁ Χριστὸς διὰ τὸν πλησίον. Δὲν εἶναι τὰ καλὰ ἔργα καθʼ ἑαυτὰ ἱκανὰ νὰ ἑτοιμάσουν τὸν ἄνθρωπον νὰ ἰδῆ τὸν Θεόν, ὡς φῶς καὶ νὰ ἔχη τοιαύτην παρρησίαν παρὰ τῷ Θεῷ ὑπὲρ τῶν ἀδελφῶν του, ὡς ὁ Μωϋσῆς καὶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος, οἵτινες ηὔχοντο νὰ παραιτηθοῦν τῆς προσωπικῆς των σωτηρίας διὰ τὴν σωτηρίαν τῶν ἄλλων. Ἡ τοιαύτη τῆς θεώσεως ἀγάπη τοῦ φίλου τοῦ Θεοῦ εἶναι ἐκείνη, ἡ ὁποία δύναται "στῆσαι κατὰ τῶν Ἰσραηλιτῶν τὴν ὀργήν, τὴν ἰδίαν τοῦ Θεοῦ κρίσιν παρατρέψαντος, ἵνα μὴ λυπήσῃ τὸν φίλον".
Τὰ καθʼ ἑαυτὰ ἐκτὸς τῆς θεώσεως καλὰ ἔργα εἶναι τὰ φύλλα τῆς ξηρανθείσης συκῆς, τὰ ὁποῖα, ὅταν δὲν φέρουν ὡς καρπὸν τὴν ἐν Χριστῷ τῆς θεώσεως ἀγάπην, δὲν ὁδηγοῦν εἰς τὴν μετὰ Χριστοῦ καταλλαγὴν καὶ φιλίαν τῆς οὐ ζητούσης τὰ ἑαυτῆς ἀγάπης, ἡ ὁποία εἶναι ὁ καρπὸς ὁ ὁποῖος μένει, ὥστε, ὅστις ἔχων τοιοῦτον καρπόν, αἰτήση τι τὸν πατέρα ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Χριστοῦ, δοθήσεται αὐτῷ.
Τὰ περὶ φίλων καὶ παρρησίας λεχθέντα γίνονται ἀντιληπτά, ὅταν ληφθῆ ὑπʼ ὄψιν ἡ γενικὴ διαίρεσις τῶν σταδίων τελειότητος, ὡς ἀνεφέρθη εἰς τὸ ἀνωτέρω χωρίον τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Νύσσης. Ὁ δοῦλος, ποιεῖ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ ἀπὸ φόβον, ὁ μισθωτὸς ἐργάζεται ἐπὶ μισθῷ, ἐνῶ ὁ φίλος πάντα ποιεῖ ὡς ἔκφρασιν τοῦ καρποῦ τῆς ἀνιδιοτελοῦς τῆς θεώσεως ἀγάπης. Διὰ τῆς θεώσεως, ἤ ἐλλάμψεως, ἤ θεοπτίας, ὁ φίλος τοῦ Θεοῦ καταφθάνει πλησίον τῆς καταστάσεως ἀναμαρτησίας, τελικῶς ἅμα τῷ θανάτῳ τοῦ σώματός του φθάνει εἰς αὐτὴν καὶ ἀναβαίνει ἀτελευτήτως τὰ ἄνω στάδια τῆς τελειότητος. Οὕτω, πολὺν καρπὸν φέρει καὶ ὁ καρπὸς μένει.
............. Ὁ πολὺς καρπὸς τῆς θεώσεως ἔχει τὸν διπλοῦν χαρακτῆρα τῆς ἀγάπης καὶ τῆς ἀληθείας. Διὰ τοῦτο, ὁ θεούμενος εἶναι ὁ ἀληθῶς ἀγαπῶν διὰ τῆς ἀγάπης τοῦ φίλου τοῦ Θεοῦ, ὡς καὶ ὁ γνωρίζων διὰ τῆς ἀγάπης ταύτης τὴν ἀλήθειαν. Ὁ πολὺς
ὅμως καρπὸς οὗτος δὲν εἶναι ἀποτέλεσμα ἐπιστημονικῆς ἐρεύνης καὶ στοχαστικῆς καὶ διαλεκτικῆς εὐφυΐας, ἀλλὰ ἀποτέλεσμα ἀποκλειστικὸν τῆς ὑπὸ τῶν θεουμένων μεθέξεως τοῦ μυστηρίου τοῦ Σταυροῦ καὶ τῆς Ἀναστάσεως, δηλαδὴ τῆς ἐν Χριστῷ δόξης καὶ βασιλείας. " Ἐὰν μὴ ὁ κόκκος τοῦ σίτου πεσὼν εἰς τὴν γῆν ἀποθάνῃ, αὐτὸς μόνος μένει• ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ, πολὺν καρπὸν φέρει• ὁ φιλῶν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἀπολέσει αὐτήν, καὶ ὁ μισῶν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ, εἰς ζωὴν αἰώνιον φυλάξει αὐτήν" (Ἰωάν. 12, 24-25).
Ὁ ἐπιτυγχάνων διὰ τοῦ μυστηρίου τοῦ Σταυροῦ καὶ τῆς Ἀναστάσεως τὴν κάθαρσιν τῶν παθῶν καὶ τοῦ νοὸς διὰ τῆς ἀπαλλαγῆς ἐκ τῶν δαιμονικῶν ἐνεργειῶν καὶ ὑπερβαίνων διὰ τῆς θεώσεως τὸν φωτισμὸν τοῦ βαπτίσματος, γενόμενος φίλος τοῦ Χριστοῦ, εἶναι ὁ κατʼ ἐξοχὴν θεολόγος καὶ πνευματικὸς πατήρ, ἀφοῦ ὑπὸ τοῦ Παρακλήτου Πνεύματος τῆς Ἀληθείας ὁδηγηθῆ εἰς πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν, ὡς συνέβη εἰς τοὺς Ἀποστόλους τὴν Πεντηκοστήν.... Ἡ διὰ τοῦ μυστηρίου τοῦ Σταυροῦ θέωσις ἤ θέα τῆς δόξης καὶ βασιλείας εἶναι ἡ πηγὴ καὶ ἡ βάσις τοῦ πνευματικοῦ καὶ τοῦ δογματικοῦ ἀλαθήτου τῆς ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ Ἁγίας Γραφῆς καὶ Ἱερᾶς Παραδόσεως καὶ εἶναι οὕτως ὁ φορεὺς τῶν δογμάτων καὶ τῆς πνευματικῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς.
Περὶ τούτου, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς διακηρύττει: "Οὕτως ἡ ἐν Θεῷ θεωρία καὶ τὸ θεῖον τοῦ Σταυροῦ μυστήριον οὐ τὰ πονηρὰ πάθη μόνον καὶ τοὺς δημιουργοὺς τούτων δαίμονας ἀπελαύνει τῆς ψυχῆς, ἀλλὰ καὶ τὰς κακοδόξους δόξας καὶ τοὺς ταύταις συνηγόρους ἐξελέγχει καὶ ἀπωθεῖται τῶν περιβόλων τῆς ἱερᾶς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, καθʼ ἥν ἡμῖν ἐχωρίσθη νῦν ἑορτάζειν καὶ διατρανοῦν τὴν τοῦ Σταυροῦ πρὸ τοῦ Σταυροῦ θείαν ἐν τοῖς πατράσι χάριν καὶ ἐνέργειαν".
Πρέπει νὰ τονισθῆ, ὅτι οἱ Προφῆται καὶ οἱ Ἀπόστολοι δὲν διακρίνουν ἁπλῶς τὰς ἐν τῇ ἱστορίᾳ ἐνεργείας ἤ πράξεις τοῦ Θεοῦ, ὡς διατείνονται σήμερον τινὲς τῶν ἀσχολουμένων μὲ τὴν Βίβλον ἑρμηνευτῶν, ἀλλὰ βλέπουν καὶ ἀκούουν καὶ συνομιλοῦν μὲ τὰς ἀκτίστους ἐνεργείας τοῦ Θεοῦ, δηλαδὴ τὴν δόξαν, φωτεινὴν νεφέλην, στήλην πυρός, θεότητα, βασιλείαν καὶ Χάριν τοῦ Θεοῦ, καί, διʼ αὐτῶν, μὲ τὸν ἐν αὐταῖς Θεόν, διʼ ὁράσεως ὑπὲρ τὴν ὅρασιν, διʼ ἀκούσματος ὑπὲρ τὴν ἁφήν, διʼ ὀσφρήσεως ὑπὲρ τὴν ὄσφρησιν, διὰ γνώσεως ὑπὲρ τὴν γνῶσιν, διὰ νοήσεως ὑπὲρ τὴν νόησιν, δηλαδὴ ἀκούουν "ἄρρητα ρήματα".
Κατὰ ταῦτα, ὁ θεούμενος, γενόμενος εὶς τὰ περὶ Θεοῦ καὶ θεώσεως ἀλάθητος, γνωρίζει σαφῶς καὶ ἀκριβῶς, καὶ οὐχὶ στοχαστικῶς καὶ διαλεκτικῶς, τὴν διάκρισιν μεταξὺ τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν κτιστῶν ἐνεργειῶν τῶν κτισμάτων, συμπεριλαμβανομένων ἐκείνων τοῦ διαβόλου καὶ τῶν δαιμόνων καὶ οὕτως εἰς ὑπέρτατον διὰ τὸν ἐντεῦθεν τοῦ τάφου ἄνθρωπον βαθμὸν ἔχει τὸ χάρισμα τῆς διακρίσεως τῶν πνευμάτων, τὸ ὁποῖον εἶναι τὸ θεμέλιον τῆς Δογματικῆς Θεολογίας καὶ τῆς ἐν Χριστῷ πνευματικῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας. Οἱ ἐκτὸς τῆς κοινωνίας τῶν ἐχόντων τὸ χάρισμα τοῦτο τῶν θεουμένων, αὐτομάτως ὁδηγοῦνται καὶ εἰς τὴν αἵρεσιν καὶ εἰς ἐσφαλμένην καὶ πεπλανημένην πνευματικότητα. ῞Ινα μὴ πλανηθοῦν δογματικῶς καὶ πνευματικῶς οἱ μὴ φθάσαντες ἀκόμη εἰς τὴν θέωσιν, ἀλλὰ ἔχοντες καὶ διατηροῦντες τὸν ἀρραβῶνα τοῦ Πνεύματος καὶ ἀνημμένας τὰς λαμπάδας, ὑποτάσσονται εἰς τοὺς Προφήτας, Ἀποστόλους καὶ Ἁγίους, ὡς εἰς κατὰ Χάριν θεοὺς καὶ χριστοὺς καὶ κατὰ πνεῦμα πατέρας, καὶ ἀδιστάκτως δέχονται τὰ περὶ Θεοῦ καὶ καθάρσεως φωτισμοῦ καὶ θεώσεως ρητὰ καὶ νοήματα αὐτῶν, ὡς τὰ κριτήρια τῆς δογματικῆς καὶ τῆς κατὰ Χριστὸν πνευματικῆς διδασκαλίας τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τῆς Ἐκκλησίας, ἤτοι τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως.
῎Αν καὶ ἡ διὰ τῆς δυνάμεως τοῦ Σταυροῦ καὶ τῆς Ἀναστάσεως θεοπτία εἶναι ὑπὲρ τὰς αἰσθήσεις καὶ τὸν λόγον καὶ τὸν νοῦν, παρὰ ταῦτα συμπεριλαμβάνει τὸν νοῦν καὶ τὸν λόγον καὶ τὰ πάθη καὶ τὰς αἰσθήσεις, διότι ὁ ἄνθρωπος ὁλόκληρος θεοῦται, δηλαδὴ δοξάζεται καὶ γίνεται κατὰ χάριν θεός, καί, διὰ τοῦ Χριστοῦ ἐν
Πνεύματι Ἁγίῳ, βλέπει τὸν Πατέρα. Ἡ εὐωδία τῶν ἱερῶν λειψάνων τῶν ἁγίων εἶναι, μετὰ τῶν ἐνεργουμένων διʼ αὐτῶν θαυμάτων μία αἰσθητὴ μαρτυρία τῆς θεώσεως αὐτῶν, ὡς καὶ τῆς ἀναστάσεως τῶν σωμάτων κατὰ τὴν συντέλειαν τῶν αἰώνων.
Ἐκ τούτων, φαίνεται σαφῶς, ὅτι ἡ περὶ τελειότητος καὶ θεώσεως διδασκαλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τῶν ἁγίων Πατέρων οὐδεμίαν σχέσιν ἔχει μὲ τὴν ἀπάθειαν τῶν Στωϊκῶν καὶ τὴν ἀπελευθέρωσιν ἐκ τοῦ σώματος καὶ τῶν παθῶν τῶν Πλατωνικῶν. Ἡ διὰ τοῦ μυστηρίου τοῦ Σταυροῦ νέκρωσις τῶν παθῶν δὲν εἶναι ἡ ἐξ αὐτῶν ἀπελευθέρωσις τοῦ λογιστικοῦ ἤ τοῦ νοός, ἀλλʼ ἀντιθέτως ἡ κάθαρσις καὶ θέωσις τῶν παθῶν. Ὁ Χριστός, ὡς τέλειος ἄνθρωπος, εἶχε καὶ ἔχει φύσει τεθεωμένα τὰ ἀδιάβλητα πάθη, ὡς ταῦτα ἀρχίζουν κατὰ Χάριν νὰ ἔχουν οἱ θεούμενοι καὶ κατὰ Χάριν θὰ ἔχουν οἱ τεθεωμένοι.
Κατὰ ταῦτα, ὁ τέλειος ἐπιθυμεῖ οὐχὶ διὰ τὸν ἑαυτόν του, ἀλλὰ διὰ τὸν Θεὸν καὶ τὸν πλησίον καὶ θυμώνει ἤ ὀργίζεται οὐχὶ διὰ τὰ κατὰ τοῦ ἑαυτοῦ του ἀδικήματα, ἀλλὰ διὰ τὴν ἀδικίαν κατὰ τοῦ πλησίον. Ἑπομένως, ἡ οὐ ζητοῦσα τὰ ἑαυτῆς ἀγάπη τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ καὶ τῶν θεουμένων οὐδεμίαν σχέσιν ἔχει πρὸς τὴν ἀταραξίαν τῶν Στωϊκῶν καὶ τὴν εὐδαιμονίαν τῶν Πλατωνικῶν ἤ καὶ τὸν ἡδονισμὸν ἤ εὐδαιμονισμὸν τῶν παλαιοτέρων καὶ νεωτέρων συστημάτων καὶ ρευμάτων. Οὔτε ἔχει καμμίαν σχέσιν μὲ τὸν συναισθηματικὸν ἀλτρουϊσμὸν τῆς φιλοσοφικῆς ἠθικῆς».
Αναρτήσεις
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.