Στοιχεία Ορθόδοξου Πατερικής Θεολογίας και Εκκλησιολογίας

Στοιχεία Ορθόδοξου Πατερικής Θεολογίας και Εκκλησιολογίας

όπως τίς δίδαξε ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης

῞Αγιον ῎Ορος 2010

ΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ   ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ  ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΣ  ΜΑΣ ΣΑΝ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

ΣΤΗΝ   ΣΥΓΧΡΟΝΗ  ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ   ΚΑΙ   ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

μιὰ προσφορὰ στὸν σύγχρονο κόσμο καὶ στὸν σύγχρονο μοναχισμό.

εἰς μνήμην τοῦ π.Ἰωάννου Ρωμανίδου

Πρόλογος

Ἡ  Ὀρθόδοξος Πατερική Δογματική διδασκαλία τοῦ  μακαριστοῦ καθηγητοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Ἰωάννου Ρωμανίδου εἶναι  ἤδη  κατατεθειμένη εἰς  τά  ἀνέκδοτα καί  ἐκδοθέντα κείμενα   καί  ἔργα  του.  Ἡ πλήρης  δογματική του  διδασκαλία ἔχει συστηματικὰ καταγραφῆ καὶ κατατεθῆ εἰς τὸ δίτομο  ἔργο τοῦ π. Ἰωάννου Ρωμανίδου μὲ   τίτλο    "Δογματικὴ   καὶ    Συμβολικὴ   Θεολογία   τῆς    Ὀρθοδόξου   Καθολικῆς Ἐκκλησίας", τό  ὁποῖο  ἐξεδόθη ἀπό  τίς  ἐκδόσεις  Π.  Πουρναρᾶ, εἰς τήν  Θεσ/κη,  τό ἔτος 1999.

Σήμερα,  μέ τήν  ἐξέλιξι  πού  ἔχομε  εἰς τήν  ἐκκλησιολογική ἐπικαιρότητα (βλέπε διχογνωμία Ἱεραρχῶν εἰς τό θέμα  τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, εἰς τό θέμα  περί τῆς ἑνότητος τῆς Ἐκκλησίας, εἰς τό θέμα  τῆς ἀπαραδέκτου εἰσαγωγῆς τῆς «μεταπατερικῆς, συναφειακῆς ἤ μετανεωτερικῆς θεολογίας», κλπ.), θεωρῶ  σκόπιμο  καί ἐπιβεβλημένο νά  παρουσιασθοῦν,  μέ  σκοπό  νά  τονισθοῦν,  ἐπιλεκτικά, ὡρισμένα δογματικά  καί ἐκκλησιολογικά θέματα ἐκ τῆς διδασκαλίας τοῦ  π. Ἰωάννου, ὅπως  π.χ. τό θέμα  τῆς δογματικῆς ἀποκλίσεως τοῦ filioque, τό ὁποῖο  ἐστηρίζετο εἰς τήν θεολογία τοῦ Αὐγουστίνου, τήν ὁποία  λεπτομερῶς καί  ἐπιτυχῶς διεξέρχεται ὁ π. Ἰωάννης εἰς τήν Συμβολική   του    Θεολογία,   καί   τό   ὁποῖο    ἀπετέλεσε    μία   ἀπό    τίς   αἰτίες    τῆς ἐκκλησιολογικῆς ἀποκλίσεως  τῆς  Δύσεως,   ὥστε  ὁ  ἀναγνώστης ἤ  ὁ  μελετητής   τῆς Ὀρθοδόξου   Δογματικῆς  διδασκαλίας  καί   Ἐκκλησιολογίας  νά   κατανοήση  τόν βαθμόν τῆς ἀποκλίσεως τῶν λόγων  καί τῶν θέσεων  ἐνίων ἐκκλησιαστικῶν προσώπων ἐκ τῆς ἀκριβοῦς Πατερικῆς διδασκαλίας καί Παραδόσεως.

Πρός  τόν  σκοπόν  αὐτόν,  εἰς τό Α´ Μέρος  τοῦ  παρόντος βιβλίου  παρατίθενται ἀποσπάσματα ἀπό  τήν γραπτή διδασκαλία τοῦ  π. Ἰωάννου, ὅπως  αὐτή  κατατίθεται εἰς  τό  ἀνωτέρω ἀναφερόμενον ἔργον  του  τῶν  ἐκδόσεων Πουρναρᾶ,  εἰς  δέ  τό  Β΄ Μέρος παρατίθεται ὁμιλία τοῦ π. Ἰωάννου εἰς τὸ Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν.

Εἰς  τό τέλος  τοῦ  βιβλίου,  ἀναφέρεται σχετικὴ  βιβλιογραφία μέ ἔργα  τοῦ  ἰδίου, εἰς  τὴν  ὁποία   μπορεῖ  ὁ  ἀναγνώστης  νὰ  ἀνατρέξη, ἐὰν θέλη νὰ  μελετήση  ἀκόμη πληρέστερα καὶ πλατύτερα τὴν Ὀρθόδοξη Πατερικὴ Θεολογία, ὅπως  τὴν δίδαξε ὁ π. Ἰωάννης.

Ἡ Ὀρθόδοξος Παράδοσις εἶναι ἐκείνη  ἡ ὁποία ἔχει κατατεθειμένη μέσα  Της τὴν  θεολογικὴ καί  πρακτική μέθοδο διὰ  τῆς  ὁποίας μπορεῖ κάποιος νὰ  φθάση  νὰ ἀποκτήση τὶς προϋποθέσεις ὥστε νὰ θεραπευθῆ ψυχικὰ καὶ νὰ "δῆ" τὸν Θεόν, κατὰ τὸ ἀνθρωπίνως δυνατόν. Ἡ δέ μέθοδος αὐτή  εἶναι ἐφικτή,  προσιτή, σχεδιασμένη γιά κάθε  ἄνθρωπο καὶ  προσφέρεται σέ κάθε  ἄνθρωπο, μέχρι  τῶν  ἡμερῶν  μας,  διά  τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Καί,  ἐπειδὴ ὁ Θεὸς εἶναι  Φῶς, αὐτὴ ἡ μέθοδος,ὅταν ἐφαρμόζεται σωστὰ  καὶ μὲ τὶς κατάλληλες προϋποθέσεις, δὲν εἶναι παρὰ μία πορεία πρὸς τὸ Φῶς.

Ἡ Ὀρθόδοξος Θεολογία δὲν εἶναι μεταφυσική, ἀλλά,  πρωτίστως, ἐμπειρία  τῶν ἀποκαλύψεων τοῦ Θεοῦ  εἰς τόν ἄνθρωπο, καί, δευτερευόντως, στοχασμὸς ἐπάνω  σὲ αὐτὴν  τὴν  ἐμπειρία.  Ὁ  στοχασμὸς αὐτός,  ὁλοένα  καὶ  περιορίζεται, ὅσο  ἡ ἐμπειρία, ἀπὸ  ἔμμεσος, γίνεται  ἄμεσος.῞Οταν ἡ Ὀρθόδοξος  Θεολογία, δηλ.  ἡ ἐμπειρία  τῶν ἀποκαλύψεων τοῦ Θεοῦ διδάσκεται, ἤ κατατίθεται γραπτῶς, εἶναι ἁπλᾶ μία προσεγγιστική, κατὰ τὸ  ἀνθρωπίνως δυνατόν, περιγραφὴ αὐτῆς  τῆς  ἐμπειρίας καὶ στοχασμὸς  ἐπάνω   σὲ  αὐτὴν   τὴν  ἐμπειρία. Ἀκόμη καί ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, εἰς τήν Ἀρχιερατική Του  προσευχή κατά  τό  Μυστικό  Δεῖπνο, προσεγγιστικά ἀνεφέρθη εἰς τόν  Πατέρα καί εἰς τήν σχέσιν Του μέ  τόν Πατέρα, διότι  ἡ  ἀνθρωπίνη γλῶσσα ἀδυνατεῖ να περιγράψη μέ ἀκρίβεια τό ἀπερίγραπτο καί τά Μυστήρια τοῦ Θεοῦ.

Ὁ  π. Ἰωάννης Ρωμανίδης, ὄχι μόνον μεταφέρει, εἰς τήν  διδασκαλία του,  τὴν Πατερικὴ θεώρηση  καὶ κατανόηση τῆς Ὀρθοδόξου Δογματικῆς Θεολογίας καί Ἐκκλησιολογίας, ἀλλὰ δίδει καὶ τὰ ἑρμηνευτικὰ κλειδιά, βάσει τῶν   ὁποίων κατανοοῦνται ὀρθῶς, δηλ. Ὀρθοδόξως, οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ὡς καὶ τὰ συγγράμματά τους. Ἡ διδασκομένη θεολογία τοῦ π. Ἰωάννου Ρωμανίδου, ὅπως  θὰ διαπιστώση καὶ  ὁ ἀναγνώστης, δὲν εἶναι ἄλλη ἀπὸ  ἐκείνη  τοῦ  ἁγίου  Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, τοῦ  ἁγίου Συμεὼν  τοῦ  Νέου  Θεολόγου, ὡς καὶ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ.

Ὁ λόγος  τοῦ π. Ἰωάννου, ἐπειδὴ  εἶναι ἀληθής,  ἄρα  "καυστικός", ἦταν  καὶ εἶναι ἐπίκαιρος,  εἰδικὰ   εἰς  τὶς  ἡμέρες  μας,  διότι,  παρὰ   τὴν  ἀναβίωση  τῆς  Ὀρθοδόξου Πατερικῆς Παραδόσεως εἰς  τὸν  χῶρο  τῆς  Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας μετὰ  τὴν  πρώτη ἔκδοσι  τοῦ  "Προπατορικοῦ Ἁμαρτήματος", παρατηρεῖται ἀκόμη  ἔντονο  τὸ θλιβερὸ φαινόμενο ἡ  Πατερικὴ διδασκαλία  περί  τῆς  Ὀρθοδόξου  Θεολογίας καί Ἐκκλησιολογίας νὰ εἶναι ἄγνωστη εἰς τοὺς πολλοὺς  εἰς τὸν χῶρο αὐτό,  ἡ δὲ σύγχυσις ποὺ ἐπικρατεῖ εἰς τοὺς  θεολογικοὺς χώρους σὲ καίρια  θεολογικὰ θέματα (π.χ., εἰς τὸ θέμα  τοῦ  τί εἶναι  «Ἐκκλησία», τί εἶναι  «Παράδεισος» καὶ «Κόλασις»,  κλπ.) νὰ εἶναι χαρακτηριστικὴ τῆς ἐλλείψεως τῶν Πατερικῶν θεολογικῶν καί ἐκκλησιολογικῶν κριτηρίων, δηλ. τῆς ἀγνοίας τῆς Πατερικῆς θεολογικῆς μεθόδου. Εἰς ἕνα σημεῖο, π.χ., γράφει, χαρακτηριστικά, ὁ  π.  Ἰωάννης: «Οὔτε  οἱ  Παπικοί, οὔτε  οἱ  Προτεστάνται, ἀλλὰ   οὔτε  σχεδὸν   ὅλοι  ὅσοι  κάμνουν  τοὺς   σημερινοὺς Ὀρθοδόξους  θεολόγους, ἔχουν   καταλάβει,  ὅτι,  διʼ  ὅλους   τοὺς   Πατέρας  τῶν   Οἰκουμενικῶν Συνόδων,  ὁ "Λόγος"  τῆς  Καινῆς  Διαθήκης εἶναι  ὁ " Ἰαχβέ ", δηλαδὴ ὁ Κύριος  τῆς  Δόξης  τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης» ✸.

Ἡ εὐθύνη  τῶν ἀναφερομένων εἰς τὴν παροῦσα ἐργασία βαρύνει ἀποκλειστικῶς καὶ μόνον τὸν γράψαντα καὶ ὑπογράφοντα.

῎Εγραφον  ἐν  Ἁγίῳ ῎Ορει,  ἐν  ἔτει  2010

Δαμασκηνὸς μοναχός Ἁγιορείτης

                                                                                                                                                                                                                       

  Βλέπε,   πρωτοπρεσβ. Ἰωάν.  Ρωμανίδου: "Δογματικὴ  καὶ   Συμβολικὴ  Θεολογία  τῆς   Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας", Τόμος Α΄, ἐκδόσεις Π. Πουρναρᾶ, Θεσ/κη, 1999, σελ. 262. 

" Ἡ κατανόησις  τῆς Ὀρθοδόξου Δογματικῆς Θεολογίας καὶ πνευματικότητος ἀπαιτεῖ ὄχι μίαν δουλοπρέπειαν τοῦ πνεύματος, ἀλλὰ ὑπακοὴν  εἰς τὴν αὐθεντίαν  τοῦ Χριστοῦ, τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Ἁγίων. Αὐτὴ ἡ ἑκούσιος  ὑπακοὴ  μέχρι  θανάτου  πρὸς ἀπόκτησιν  τῆς πραγματικῆς ἐλευθερίας  τῆς καταπατήσεως τοῦ φόβου τοῦ θανάτου  καὶ τῆς ὑπερβάσεως τῆς συμφεροντολογικῆς ἀγάπης  εἶναι  το  μυστικὸν  τῆς  λεβεντιᾶς  τῆς  Ἑλληνικῆς  ψυχῆς,  τοῦ Ἑλληνοχριστιανικοῦ πολιτισμοῦ.  Εἶναι  τὸ μυστικὸν  τῆς  Ρωμαίϊκης  ἀρχοντιᾶς,  ἡ ὁποία  ἔδωσεν  εἰς  τὸν  κόσμον  τοὺς  Πατέρας  τῆς  Ἐκκλησίας.   Ἡ  παράδοσις   τῆς θεώσεως  συνθέτει  τὴν  αὐθεντίαν   καὶ  τὴν  ταπεινοφροσύνην  μὲ  ἀποτέλεσμα   τὴν λεβεντιὰν  καὶ ἀρχοντιὰν τοῦ πνεύματος.  Διὰ  τοῦτο,  ἡ Ὀρθόδοξος βεβαιότης  περὶ κατοχῆς  τῆς  ἀληθείας   οὐδεμίαν  σχέσιν  ἔχει  μὲ  ἐθνικὸν   ἤ  ἐκκλησιαστικόν   τινα ἐγωϊσμὸν  ἤ ὑπερηφάνειαν. Ἐπίσης, διὰ τὸν λόγον  αὐτὸν λείπει τὸ ἄγριον  καὶ ἀπάνθρωπον   ἐκεῖνο  (ἦθος  καὶ)  φαινόμενον  τῆς  Ἱερᾶς  Ἐξετάσεως   τῶν Φραγκολατίνων, Ρωμαιοκαθολικῶν καὶ Προτεσταντῶν ". (Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ π. Ἰωάννου Ρωμανίδη μὲ τίτλο: "Δογματικὴ καὶ Συμβολικὴ Θεολογία τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας", Τόμος Α΄, ἐκδόσεις Π.Πουρναρᾶ, Θεσ/κη, 1999, σελ. 155).

[1]῎Εργα τοῦ ἁγίου Συμεὼν τοῦ Νέου Θεολόγου, Τόμος Γ΄, ῞Υμνοι-Ἐπιστολαί, ἐκδόσεις Ὀρθόδοξος Κυψέλη, Θεσ/κη, 1990, σελ. 79.

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α

(Ἐνδεικτικοὶ τίτλοι)

Πρόλογος

Περιεχόμενα

Μέρος Α´ - Ἀποσπάσματα ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ π. Ἰωάννου Ρωμανίδη μὲ τίτλο: "Δογματικὴ καὶ Συμβολικὴ Θεολογία τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας" (Τόμος Α΄, ἐκδόσεις Π. Πουρναρᾶ, Θεσ/κη, 1999)

 Στοιχεία Ορθόδοξου Πατερικής Θεολογίας και Εκκλησιολογίας
όπως τίς δίδαξε ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης
῞Αγιον ῎Ορος 2010
ΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ   ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ  ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΣ  ΜΑΣ ΣΑΝ ΑΠΑΝΤΗΣΗ
ΣΤΗΝ   ΣΥΓΧΡΟΝΗ  ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ   ΚΑΙ   ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

1. Ὁ Θεὸς καὶ γνωριζόμενος παραμένει Μυστήριον

2. Περὶ τῶν ὀνομάτων τοῦ Θεοῦ εἰς τὴν Ἁγίαν Γραφήν
3. Ποιὲς εἶναι οἱ προϋποθέσεις τῆς Πατερικῆς Θεολογίας.
4. Ποιὰ εἶναι ἡ βασικὴ διάκρισις μεταξὺ Ὀρθοδόξου καὶ μἠ Ὀρθοδόξου ἐμπειρίας τῆς θεοφανείας
5. Ποιὸς εἶναι ὁ ἀληθινὸς θεολόγος
6. Ποιὸ εἶναι τὸ κέντρον τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως καὶ ἡ Παρακαταθήκη τῆς πίστεως

7. Ἡ Πατερικὴ ἔννοια τῆς λέξεως "ἀποκάλυψις"

8. Ποιὰ εἶναι ἡ βασικὴ διαφορὰ μεταξὺ τῶν πιστῶν καὶ τῶν Ἁγίων

9. Ποιὲς εἶναι οἱ κτιστὲς ἀλάθητες ἐκφράσεις τῆς ἐνεργείας τοῦ Θεοῦ.

10. Περὶ τοῦ μυστηρίου ἤ τῆς δυνάμεως τοῦ Σταυροῦ. 

11. Περὶ Παραδείσου καὶ Κολάσεως, καὶ περὶ τῆς Βιβλικῆς καὶ Πατερικῆς περὶ τελειότητος διδασκαλίας.
12. Γιατί ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἀλάθητος

13. Περὶ τῶν τριῶν σταδίων τῆς κατανοήσεως τῶν μυστηρίων τῆς βασιλείας τοῦ Χριστοῦ, καὶ περὶ τοῦ θεμελίου τῆς ἀποστολικῆς διαδοχῆς.
14. Περὶ τῆς πρώτης καὶ δευτέρας μερίμνης τῆς Ἐκκλησίας
15. Περὶ τοῦ τί ἔχει ἀπομείνει εἰς τὴν νεωτέρα Ἑλλάδα ἀπὸ τὸν Ἑλληνοχριστιανικὸν πολιτισμόν
16. Πῶς ἡ Θεότης τοῦ Πατρὸς φανεροῦται ἐν Χριστῷ.
17. Ποιὸς εἶναι ὁ τόπος τοῦ Θεοῦ
18. Περὶ τοῦ τί ἦσαν οἱ θεοπτίες τῶν Προφητῶν καὶ περὶ τοῦ Χριστοκεντρικοῦ χαρακτῆρος τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης

19. Περὶ τῆς σημασίας τῶν ὅρων "Μεσσίας" καὶ "Χριστὸς"

20. Ἡ Ἁγία Τριὰς καὶ ὁ Χριστὸς εἰς τὴν Παλαιὰν Διαθήκην

21. Ἀποτελέσματα τῆς ἐσφαλμένης θεολογίας τοῦ Αὐγουστίνου περὶ τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ - Ποιὰ εἶναι ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

22. Ἡ σημερινὴ κατάστασις τῆς Δυτικῆς Θεολογίας

23. Τί ἀποκαλύπτει τελικὰ ὁ Χριστὸς εἰς τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη - Τὸ δόγμα τῆς Ἁγίας Τριάδος εἰς τὴν Παλαιὰ Διαθήκη -Τί ὑπάρχει εἰς τὸν Θεόν

24. Περὶ τῶν προϋποθέσεων τῆς μυήσεως εἰς τὰ μυστήρια τῆς πίστεως - Ὁ σκοπὸς τῆς ἐξαγγελίας, ἡ φύσις, καὶ ἡ διατύπωσις τῶν δογμάτων τῆς πίστεως -Ποιὸς εἶναι ὁ κύριος σκοπὸς τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων

25. Περὶ τοῦ Χριστοῦ ὡς Μεσσίου.

26. Περὶ τῆς διδασκαλίας τῶν αἱρετικῶν.

27. Συμφωνίαι καὶ διαφωνίαι μεταξὺ Ὀρθοδόξων καὶ αἱρετικῶν

28. Ἡ καταδικασμένη ὡς αἵρεσις διδασκαλία τοῦ Αὐγουστίνου.

29. Ποιὰ εἶναι ἡ βασικὴ διαφορὰ μεταξὺ τῶν Πατέρων καὶ τῶν αἱρετικῶν

30. Τί ὑπάρχει καὶ τί δὲν ὑπάρχει εἰς τὸν Θεόν, δηλ. εἰς τὴν Ἁγίαν Τριάδα

31. Τὸ θεολογικὸ σύστημα τοῦ Αὐγουστίνου

32. Ἀπόδειξις τῆς ἀκτίστου φύσεως τοῦ Ἀγγέλου καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ.

33. Οἱ βασικὲς προϋποθέσεις τῆς Πατερικῆς Θεολογίας.

34. Περὶ τοῦ φαινομένου τῶν αἱρετικῶν κληρικῶν στοὺς κόλπους τῆς Ἐκκλησίας, καὶ περὶ τῶν τριῶν θεμελιωδῶν ἀξιωμάτων τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως

35. Τί συνέβη στὸ Τμῆμα Θεολογίας τοῦ ΑΠΘ, καὶ ποιὸ εἶναι τὸ "ἐκ τῶν ὧν οὐκ ἄνευ" θεμέλιον ὅλων τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων

36. Περὶ τῶν περὶ Θεοῦ ρημάτων καὶ νοημάτων.

37. Περὶ τῶν "κοινῶν" καὶ τῶν "ἀκοινωνήτων" εἰς τὴν Ἁγίαν Τριάδα

38. Ἡ συνεχιζομένη προδοσία τῆς θεραπευτικῆς Ὀρθοδοξίας ὑπὸ τοῦ Οἰκουμενισμοῦ

39. Περὶ τῆς μαρτυρίας τοῦ ἀκτίστου καὶ αὐθυποστάτου τοῦ Ἁγίου Πνεύματος

40. Περὶ τῶν δύο βασικῶν ἀξιωμάτων τῆς περὶ τῆς Ἁγίας Τριάδος διδασκαλίας τῶν Πατέρων καὶ περὶ τῆς ἁπλότητος αὐτῶν

41. Περὶ τοῦ διλήμματος τοῦ Αὐγουστίνου

42. Ὁ Υἱὸς δὲν εἶναι ἄναρχος

43. Ἡ διδασκαλία τοῦ Αὐγουστίνου περὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος 

Μέρος Β´ - " Ἰησοῦς Χριστὸς - Ἡ ζωή τοῦ κόσμου"

Α. Ὁ Χριστὸς στὴν Παλαιὰ Διαθήκη καὶ οἱ Οἰκουμενικὲς Σύνοδοι.

Β. Μύηση στὴν ζωὴ καὶ στὴν "πᾶσα ἀλήθεια" τοῦ Χριστοῦ ὑπὸ τοῦ Πνεύματος τῆς ἀληθείας κατὰ τὴν Πεντηκοστή.

Γ. Διάγνωση καὶ θεραπεία.

Δ. Τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ

Ε. Προφητεύειν καὶ θεολογεῖν

ΣΤ. Συνέπειες καὶ συμπεράσματα

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
Εκφράζουμε τις ευχαριστίες μας προς τον σεβαστό Δαμασκηνό Μοναχό Αγιορείτη, για την μεγάλη τιμή της παραχώρησης για δημοσίευση στο Ιστολόγιο μας ΠΑΤΕΡΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ, για πρώτη φορά στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο του Βιβλίου του:

«Στοιχεία Ορθόδοξου Πατερικής Θεολογίας και Εκκλησιολογίας»

Η Διαχειρίστρια
Sophia-Siglitiki Drekou

Ο Εκδότης
Nikos Vythoulkas

Όλα τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στον Συγγραφέα του

Απαγορεύεται η εμπορική αξιοποίηση του Έργου
Επιτρέπεται η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή  του κειμένου  σε Φιλικά Ιστολόγια Θρησκευτικού Πνευματικού περιεχομένου αρκεί να διατηρείται το αρχικό νόημα χωρίς περικοπές που πιθανόν να το αλλοιώνουν και να αναφέρεται οπωσδήποτε  η πηγή του κειμενου και οι ευχαριστίες τών Διαχειριστών της ΠΑΤΕΡΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service:
!-